Cơ hội việc làm trong ngành biên dịch- phiên dịch

Cơ hội việc làm của ngành biên dịch - phiên dịch rất rộng mở đặc biệt là ở các thành phố và quận huyện lớn như Hà Nội (Quận Cầu Giấy, quận Ba Đình, Mỹ Đình...), Thành phố Hồ Chí Minh (quận 1, quận 2...), Đà Nẵng... Có thể thấy rõ được rằng cơ hội của nghề này cực kỳ lớn, bạn có thể dễ dàng tìm thấy một công việc phù hợp với bản thân. Chỉ cần bạn bỏ ra chút thời gian tìm kiếm trên trang tuyển dụng như 123job.vn là bạn đã có cho mình hàng ngàn thông tin về việc làm biên dịch/ phiên dịch rồi.

Chưa kể đến, nếu bạn không muốn bị bó buộc khi làm việc biên dịch/ phiên dịch tại một công ty nào đó thì bạn có thể làm giáo viên dạy tiếng tại các trung tâm. Hiện nay, việc làm giáo viên dạy tiếng, đặc biệt là việc làm giáo viên tiếng Hàn rất được ưa chuộng, không thua kém gì giáo viên tiếng Anh. Ngày càng có nhiều bạn trẻ chọn học tiếng Hàn là ngôn ngữ học phổ biến thứ hai sau tiếng Anh.

Những kỹ năng cần có để trở thành nhân viên biên- phiên dịch

- Kỹ năng ngoại ngữ

Đây chính là điều kiện tiên quyết, đầu tiên của một nhân viên biên dịch/ phiên dịch. Việc vận dụng thành thạo kỹ năng ngoại ngữ nhằm diễn đạt đầy đủ, chính xác nội dung của bản gốc là rất quan trọng. Trên thế giới có rất nhiều các ngôn ngữ khác nhau, vì vậy mỗi ngôn ngữ sẽ có văn phạm và phong cách diễn đạt tương ứng.

- Thông thạo Tiếng Việt

Để công việc dịch thuật tốt, ngoài việc tinh thông về ngôn ngữ dịch thì người dịch phải rất am hiểu tiếng mẹ đẻ. Vừa làm vừa tự nâng cấp mình để mang lại sự thành công cho chính bản thân. bởi để đưa một tác phẩm đến với độc giả là cả một quá trình làm việc cần mẫn của người dịch.

- Kiến thức chuyên môn

Các nhân viên biên dịch/ phiên dịch đang ngày càng hoàn thiện bản thân theo hướng chuyên môn hóa. Do vậy, kiến thức chuyên môn về các lĩnh vực chuyên sâu là một yếu tố không thể thiếu. Bởi mỗi chuyên ngành, lĩnh vực thì ý nghĩa của ngôn từ sẽ là khác nhau.

- Kỹ năng vi tính

Nghề biên dịch là nghề thường xuyên phải tiếp xúc và làm việc với máy vi tính, do đó, người dịch càng am hiểu, sử dụng máy vi tính thành thạo bao nhiêu thì công việc càng thuận lợi và dễ dàng bấy nhiêu. Người biên dịch không cần phải là người biết lập trình các phần mềm máy tính nhưng cần phải có kỹ năng soạn thảo văn bản, nắm vững các chương trình tin học văn phòng (biết cách khai thác các tiện ích trong word, excel, internet, xây dựng và quản lý cơ sở dữ liệu) và các phần mềm hỗ trợ dịch thuật.

- Kỹ năng tra cứu

Dù bạn có năng lực chuyên môn giỏi đến đâu thì trong quá trình dịch thuật sẽ gặp phải những từ ngữ không biết. Bởi vậy, năng lực tra cứu từ ngữ rất quan trọng. Ngoài những từ có trong từ điển, các biên dịch viên có thể sử dụng Internet để tra cứu các từ ngữ một cách nhanh chóng và chính xác. Trong thực tế, việc bổ sung và nâng cao năng lực đều rất cần thiết đối với các biên dịch viên. Vì vậy, việc tra cứu để có thể nắm bắt được những thông tin cần thiết là rất quan trọng.

Các công việc của ngành biên dịch/ phiên dịch

Các việc làm biên dịch/ phiên dịch hot nhất hiện nay thuộc về các ngôn ngữ: Anh, Nhật, Hàn, Trung. Mỗi công việc sẽ có những yêu cầu riêng về ngôn ngữ, văn hóa của từng quốc gia mà bạn theo học. Chình vì vậy, để chọn được công việc phù hợp, bạn cần xác định rõ ngay từ đầu mình học tốt và thực sự yêu thích ngôn ngữ gì để theo đuổi và thực hiện ước mơ. Biên dịch/ phiên dịch bằng bất kì ngôn ngữ nào cũng đều giống nhau, chỉ khác ở ngôn ngữ mà bạn sử dụng để dịch sang tiếng Việt, ngoài ra cũng cần phải nắm rõ văn hóa nước sử dụng ngôn ngữ đó nữa.

Phiên dịch và biên dịch là hai vấn đề khác nhau của ngôn ngữ. Nhìn chung, phiên dịch và biên dịch chỉ khác nhau về phương tiện là: phiên dịch viên thì nói bằng miệng còn biên dịch viên thì dùng văn bản dạng viết. Một điểm chung nhất của hai lĩnh vực này là không chỉ đòi hỏi sự đam mê và tình yêu với ngôn ngữ mà còn sự hiểu biết sâu rộng về ngôn ngữ đó.

Người làm trong ngành biên dịch/ phiên dịch là những người nhanh nhẹn, năng động, tự tin, sử dụng trôi chảy cả hai ngôn ngữ, có kiến thức rộng về văn hóa, xã hội, con người, cần có sự chuẩn bị trước về lĩnh vực mà mình sẽ thông dịch, thường xuyên cập nhật những thông tin mới, những lĩnh vực mới.

Phiên dịch hiểu một cách đơn giản là việc chuyển một chữ, một câu, một văn bản từ ngôn ngữ này sang ngôn ngữ khác mà không làm thay đổi nghĩa của chúng. Phiên dịch viên là người chuyên làm công việc chuyển các văn bản từ ngôn ngữ này sang ngôn ngữ khác một cách chính xác, giúp những người không cùng sử dụng một ngôn ngữ có thể hiểu nhau.

Có hai loại phiên dịch cơ bản:

 - Dịch đuổi (consecutive interpretation) là khi phiên dịch viên dịch ngay sau khi người nói nói xong, có thể là dịch một chiều (chỉ có một người/ một bên nói- bên còn lại chỉ nghe) hoặc đa chiều (người nói nói- sau đó người nghe nói lại) và trong quá trình trình dịch, người dịch có thể tạm dừng người nói lại để hỏi/ thảo luận cho rõ về nội dung người nói đã nói để dịch cho chính xác. Dịch đuổi có thể ở các dạng: dịch mặt đối mặt giữa các đối tượng giao tiếp và người dịch, dịch qua internet hoặc telephone, dịch đồng hành (người dịch đi cùng người cần dịch, phổ biến trong kinh doanh hoặc du lịch), dịch thầm cho một nhóm nhỏ các đối tượng giao tiếp hoặc dịch trước đám đông trong các sự kiện lớn, nhỏ khác nhau.

 - Dịch đồng thời (simultaneous interpretation) là phiên dịch viên dịch trong khi người nói nói, tức là quá trình người nói nói và người dịch dịch diễn ra song song và gần như cùng tốc độ. Loại dịch này cần sự hỗ trợ lớn của các phương tiện truyền thông, phiên dịch viên thường ngồi dịch trong cabin được thiết kế cách âm, có tai nghe để phiên dịch viên để nghe ngôn ngữ nguồn, có micro để phiên dịch viên nói/ dịch sang ngôn ngữ đích, phương tiện truyền thông đảm bảo phân các kênh nghe- nói phù hợp trong trường hợp nhiều thứ tiếng cần được dịch… Dịch đồng thời thường được yêu cầu ở các hội nghị, hội thảo lớn, chuyên nghiệp, hoặc các hội nghị hội thảo mà các thành phần tham gia sử dụng nhiều ngôn ngữ khác nhau.

So với dịch đuổi, dịch đồng thời (dịch cabin) được coi là khó hơn, đòi hỏi kiến thức chuyên môn cao hơn, nhiều áp lực hơn, cần phản xạ nhanh nhạy và kỹ thuật dịch cao để có thể nắm bắt và chuyển tải thông tin một đủ, đúng và kịp với tốc độ người nói.

Người phiên dịch thường đi nhiều nơi, gặp gỡ nhiều người, được tham gia vào nhiều hoạt động chính trị, kinh tế, văn hoá, xã hội. Cơ hội phát triển từ nghề này khá tốt. Nếu bạn là một người vừa tinh thông ngoại ngữ, vừa nhuần nhuyễn tiếng Việt, sẽ có rất nhiều cơ quan, tổ chức sẵn sàng mời bạn tới làm việc với mức thu nhập đáng mơ ước, tuy nhiên, công việc này khá vất vả, áp lực nặng nề.

Biên dịch (hay còn gọi là phiên dịch viết): là công việc chuyển từ một văn bản viết từ ngôn ngữ này sang ngôn ngữ khác. Người dịch không phải chịu sức ép thời gian căng thẳng hay yêu cầu phản ứng tức thì như dịch nói. Tuy nhiên, lúc này yêu cầu về độ chính xác và trôi chảy thường cao hơn. Người biên dịch phải có khả năng khai thác tài liệu dịch một cách phong phú, đa dạng, không chỉ đúng và đủ nghĩa.

Biết ngoại ngữ giỏi không có nghĩa là có thể trở thành một biên dịch giỏi. Bạn có thể hiểu hết nghĩa của tài liệu, nhưng cần phải làm sao để truyền đạt được nghĩa đó đến với người đọc đúng và đủ nhất. Muốn được như vậy, bạn cần giỏi tiếng mẹ đẻ, sử dụng thật nhuần nhuyễn từ ngữ mới có thể chuyển ngữ được bản dịch một cách tài tình nhất.

Kiến thức về văn hóa và đời sống, vốn sống cũng góp phần không nhỏ vào bản dịch của bạn. Sự không am hiểu có thể dễ dàng bị phát hiện qua một đoạn dịch "ngớ ngẩn".

Công việc biên dịch là công việc cần sự cẩn trọng trong từng câu từ, ngữ nghĩa đến từng đoạn, khổ trong tài liệu. Nắm vững ngôn ngữ chưa đủ, bạn cần hiểu ý tác giả, hiểu nguyên tác tài liệu.

Bạn cũng nên lưu ý khi chọn lĩnh vực biên dịch. Có sự đam mê với một lĩnh vực cụ thể sẽ giúp bạn gắn bó và theo được nghề.

Trong các ngôn ngữ, tiếng Anh gần như là ngoại ngữ phổ biến nhất ở Việt Nam nên mức lương của biên dịch/ phiên dịch viên tiếng Anh so với các biên dịch/phiên dịch ngôn ngữ khác sẽ thấp hơn một chút, dao động từ 10-15 triệu đồng/tháng.

Biên dịch/ phiên dịch tiếng Trung và biên dịch/ phiên dịch tiếng Nhật sẽ có thu nhập trong khoảng từ 10-18 triệu/tháng.
Biên dịch/phiên dịch viên tiếng Hàn sẽ có thu nhập cao hơn, khoảng 12-20 triệu/tháng

Ngoài ra mức lương thực tế còn phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố như cấp độ phiên dịch (Cấp độ 1- mức cơ bản: 40 USD/ giờ và 60-80 USD/ ngày, cấp độ 2- mức trung cấp: 60 USD/ giờ và 90-120 USD/ ngày, cấp độ 3- mức cao cấp: 100 USD/ giờ và 200-300 USD/ ngày), kinh nghiệm (mới ra trường khoảng 5-8 triệu, dưới 2 năm kinh nghiệm khoảng 10-12 triệu, từ 2-5 năm kinh nghiệm có thu nhập khoảng 12-15 triệu)

Trong thời kỳ hội nhập hiện nay, ngày càng nhiều các doanh nghiệp nước ngoài đầu tư vào Việt Nam, vì thế cơ hội cho các bạn trẻ yêu thích nghề biên dịch/ phiên dịch cũng ngày càng lớn. 123job là một trang web việc làm tin cậy, tại đây cung cấp cho các bạn hàng trăm thông tin tuyển dụng từ những doanh nghiệp uy tín hàng đầu. Truy cập ngay 123job.vn và tìm cho mình một công việc phù hợp nhé.