Control panel là gì? Cách sử dụng mang lại hiệu suất công việc cao (Phần 2)

Bạn có biết Control panel là gì không? Hay bạn có biết cách sử dụng Control panel? Đối với đa số người sử dụng máy tính hệ điều hành Windows thì Control Panel đã trở thành công cụ không thể thay thế để kiểm soát hệ điều hành, giúp tăng độ bảo mật của máy

Tiếp nối bài viết Control panel là gì? Cách sử dụng mang lại hiệu suất công việc cao (Phần 1) về định nghĩa, cách khắc phục lỗi của Control Panel, bài viết phần 2 này sẽ hướng dẫn cách sử dụng control panel cực hiệu quả, bạn hãy theo dõi nhé!

I. Định nghĩa đúng về control panel

Control panel là gì? Control Panel là thành phần cố hữu và không thể thiếu trong hệ điều hành Windows, đây là nơi trung tâm cung cấp cho người dùng những tùy chọn thay đổi, xem và cài đặt hệ thống. Bao gồm những tùy chọn thêm hoặc xóa phần mềm và phần cứng, cài đặt mạng, kiểm soát tài khoản người dùng, thay đổi cách thức truy cập…

Control panel là gì?  Hướng dẫn sử dụng Control Panel

Các thiết bị đầu vào, những công cụ mạng, VPN, trình điều khiển video và âm thanh… tựu chung là những ứng dụng từ bên thứ ba được bổ sung.

Qua những thông tin trên đã giúp bạn hiểu đúng về control panel chưa? Vậy sau đây chúng ta cùng đi đến phần hướng dẫn chi tiết cách sử dụng control panel.

II. Hướng dẫn sử dụng Windows Control Panel hiệu quả 

1. Thiết lập quản lý

Microsoft cho phép bạn thay đổi rất nhiều cài đặt hệ điều hành Windows qua icon Control Panel. Tuy nhiên, điều này cũng chẳng giúp ích gì nếu bạn không biết nên sử dụng cài đặt nào.

Ví dụ như bạn nên dùng mục nào trong Control Panel để đổi tên máy tính. Không có mục nào tên là “change the name of this PC” xuất hiện trong Control Panel ở máy tính của bạn cả. Thay vào đó, nó lại bị ẩn ở bên trong một lựa chọn khác (System Properties). Vì vậy, chúng tôi sẽ bật mí cho các bạn nơi có thể tìm thấy những lựa chọn hữu ích nhất.

Để dễ dàng theo dõi, chúng tôi đã chia bài hướng dẫn này thành 5 mục, phụ thuộc vào mục đích sử dụng của người dùng khi bạn muốn máy tính của mình chạy nhanh hơn, dễ sử dụng hơn, bảo mật hơn hay hấp dẫn hơn. Dù vậy, hãy nhớ rằng vẫn có một số cách khác để xem và sắp xếp Control Panel.

Để thuận tiện hơn trong việc theo dõi đối với các phiên bản khác nhau của hệ điều hành Windows, chúng đôi đã sử dụng Control Panel trong Windows XP và Vista ở hiển thị Classic và ở trong Windows 7 là Icons. Trước khi đi sâu hơn vào 5 danh mục, 2 phần dưới đây gồm một số thông tin hữu ích về Control Panel, tạo shortcut và khởi động, hibernate.

Quản lý Control Panel

Control Panel hiển thị dưới dạng danh sách các icon hoặc liệt kê dựa theo danh mục các tác vụ – category view. Trong hiển thị category, sẽ khó hơn khi bạn muốn tìm một tác vụ cụ thể nào đó, nhưng lại có thể thấy rất nhiều lựa chọn liên quan. Hiển thị icon lại đơn giản hơn nhưng là phương pháp bạn nên dùng để có thể theo dõi tất cả các thủ thuật trong bài viết này.

Trong Windows XP, classic view hiển thị icon còn category view hiển thị danh mục tác vụ. Để chuyển giữa những hiển thị, kích vào “Classic view” ở trên cùng của bảng tác vụ (bên trái Control Panel). Khi muốn chuyển lại, nhấn Switch to Category view.

Để liệt kê những mục tin theo miêu tả trong classic view, nhấn phải chuột vào một khu vực trống và chọn Arrange icons by → Show in Groups. Phải chuột tiếp lần nữa và nhấn chọn Arrange icons by → Comments.

Trong Windows Vista, nhấn vào đường link ở dưới Control Panel Home có tên Classic view. Những icon sẽ được nhóm lại bằng cách phải chuột vào một khu vực trống trong bảng rồi chọn Group by → Category.

Windows 7 đã có menu dạng drop-down tên “View by” ở phía trên cùng của trang Control Panel chính, giúp người dùng di chuyển giữa các hiển thị Category, Large icon và Small icon.

Shortcut để quản lý

Mặc dù sử dụng chuột để điều hướng bảng Control Panel rất dễ dàng, bạn vẫn có thể mở một số cài đặt nhanh chóng hơn. Ví dụ như nhấn phải chuột vào màn hình desktop và chọn Properties để mở cửa sổ display properties. Một số mục tin khác với shortcut menu context gồm Recycle Bin, nút Start và Internet Explorer.

Những mục tin ở Control Panel còn có thể mở từ hộp thoại Run (nhấn phím Windows + R). Ví dụ như để mở cửa sổ display properties, bạn chỉ việc gõ desk.cpl vào hộp thoại run rồi nhấn Enter.

Trong Windows Vista và Windows 7, nội dung của Control Panel có thể thấy bằng cách gõ từ khóa muốn tìm kiếm vào hộp thoại Search ở menu Start – gõ display settings sẽ hiển thị cửa sổ display settings. Ở cửa sổ Control Panel cũng có 1 hộp thoại tìm kiếm để người dùng tìm một mục tin nào đó.

Sử dụng hibernation để khởi động nhanh hơn

Khởi động máy tính có thể sẽ tốn khá nhiều thời gian. Mặc dù vậy, bạn vẫn có thể sử dụng chế độ hibernation để lưu tất cả những công việc vào ổ cứng và khởi động nhanh hơn khi dùng tiếp. Trong Windows XP, mở Power Options, nhấn vào thẻ Hibernate và tích vào hộp thoại Enable hibernation. Để hibernate máy tính, nhấn vào nút Windows Power và nhấn phím Shift. Khi nút Standby đổi sang Hibernate, click vào nó.

 Hibernation trong hệ điều hành Windows 

Windows Vista và 7 có một lựa chọn mang tên sleep mode với khả năng khởi động máy tính nhanh hơn nhưng mà vẫn lưu dữ liệu vào ổ cứng. Để thiết lập Windows 7 sử dụng chế độ này khi bạn click vào nút Power (Vista thực hiện theo mặc định), nhấn phải chuột vào nút power ở menu Start và chọn Properties. Rồi nhấn chọn Sleep là power button action. Chú ý rằng đôi khi một vài vấn đề liên quan tới phần cứng và phần mềm có thể khiến chế độ sleep phải dừng hoạt động.

2. Giúp máy tính chạy nhanh hơn

Hiển thị nhanh hơn

Với một chiếc máy tính đã cũ hoặc cấu hình không mạnh, khả năng hoạt động của Windows XP sẽ được cải thiện nhiều bằng cách tắt những hiệu ứng đồ họa không cần thiết. Mở System, click vào thẻ Advanced (trong Vista và 7, nhấn vào đường link Advanced system settings trong Task Pane). Click vào Settings trong khu vực Performance, sau đó chọn Adjust for best performance” và nhấn OK. Điều này sẽ giúp các menu của bạn mở ra nhanh hơn.

Ổ cứng hoạt động nhanh hơn

Ổ cứng trong (không phải ổ của USB) có thể chạy nhanh hơn bằng cách sử dụng Device Manager (trong XP, mở System rồi chọn thẻ Hardware và click vào Device Manager). Nhấn vào hình dấu + hoặc hình mũi tên bên cạnh entry “Disk drives”. Kích đúp chuột vào entry này và chọn thẻ Policies.

Đảm bảo rằng các bạn đã tích vào tất cả các hộp thoại (chúng có tên riêng ở mỗi phiên bản của hệ điều hành) – trong Windows XP chỉ có một hộp thoại, nhưng ở Windows Vista và 7 lại có 2. Dù vậy, bạn đừng nên mong chờ gì điều này sẽ giúp máy tính có thể khởi động nhanh hơn hẳn, nhưng nó sẽ ít gặp rắc rối hơn khi mở các file hoặc phần mềm.

Tìm kiếm nhanh hơn

Nếu thường xuyên sử dụng hộp thoại tìm kiếm của Windows Vista hoặc Windows 7 để tìm phần mềm hoặc file, các bạn có thể nhận thấy rằng nó không tìm dữ liệu được nhanh cho lắm. Điều này có thể là vì chúng được lưu ở nơi chưa được đánh chỉ số, ví dụ như ở ổ cắm ngoài.

Để đánh chỉ số cho ổ cứng hoặc folder, mở Performance Information and Tools, rồi sau đó kích “Adjust indexing options”. Nhấn Modify → Show all locations. Tiếp theo, duyệt tới ổ cứng và folder cần đánh chỉ số trong cửa sổ “Change selected locations” và tích vào hộp thoại bên cạnh đó. Khi hoàn thành, nhấn vào OK.

Windows XP không đánh chỉ số bất kỳ thứ gì trừ phi bạn yêu cầu nó. Nếu thường xuyên tìm kiếm file hoặc nội dung của chúng, hãy kích hoạt tính năng này bằng cách nhấn vào Start → Search → For files or folders → Change Preferences → With Indexing Service. Sau đó, click chọn “Yes, enable Indexing Service”. Việc đánh chỉ số sẽ chỉ diễn ra khi máy tính ở trạng thái nghỉ ngơi và sẽ mất 1 khoảng thời gian để hoàn thành. Mặc dù vậy, tìm kiếm trong Windows XP vẫn không thể so sánh được với “người anh em” của nó ở phiên bản hệ điều hành mới hơn.

3. Biến máy tính trở nên đơn giản hơn

Menu Start đơn giản hơn

Menu Start đã được đơn giản hơn rất nhiều bằng cách sử dụng công cụ Taskbar and Start menu trong Control Panel. Mở bảng này ra, sau đó trong Windows XP nhấn vào thẻ Start Menu → Customize → Advanced. Trong Windows Vista và Windows 7, nhấn vào thẻ Start Menu và click Customize.

Trong danh sách những phần mềm ở menu Start, chọn “Don’t display this item” hoặc bỏ dấu tích bên cạnh tên của mỗi hộp thoại cho những mục tin các bạn không muốn chúng hiển thị.

Mẹo nhỏ: Nếu bạn muốn có menu Start đơn giản trong Windows XP hoặc Vista, nhấn chọn Classic Start Menu ở thẻ Start Menu.

Kích đơn giản hơn

Để mở icon các file và phần mềm chỉ với một lần click, thay vì kích đúp vào chúng, mở Folder Options. Nhấn chọn “Single click to open an item (point to select)”. 2 lựa chọn dưới đây sẽ cho phép người dùng chọn khi tên của mục tin được highlight bằng gạch chân.

Làm đơn giản menu phần mềm

Nếu menu Start có nhiều phần mềm không cần thiết, gỡ chúng bằng icon Add/Remove Programs trong XP (hoặc Programs and Features trong 7 và Vista). Chọn 1 phần mềm và nhấn vào nút Remove or Uninstall. Gỡ bỏ phần mềm không mong muốn cũng sẽ giúp máy tính của bạn chạy nhanh hơn.

Làm đơn giản Autoplay

Windows Vista và 7 giúp quản lý đơn giản những hành động xảy ra khi có đĩa CD, DVD và những thiết bị xách tay khác được kết nối với máy tính. Trong Windows Vista, sẽ sử dụng icon Autoplay. Sử dụng menu dạng drop-down để chọn cách quản lý những thiết bị hoặc đĩa cho Windows. Nếu người dùng muốn mọi thứ đơn giản và tắt Autoplay, bỏ dấu tích ở cạnh hộp thoại “Use Autoplay for all media and devices”.

Trong máy Windows XP, cài đặt này không nằm trong Control Panel. Thay vào đó, các bạn sẽ phải mở My Computer, chọn ổ CD/DVD, nhấn vào File → Properties và sau đó là thẻ Autoplay. Chọn loại nội dung từ menu drop-down và nhấn chọn hành động cần thiết.

Đơn giản hóa âm thanh

Nếu các tiếng động của Windows khiến bạn bực mình, hãy thay đổi chúng hoặc tắt chúng bằng mục Sound (trong Windows X gọi là Sounds and Audio Devices). Trong Vista hoặc Windows 7, nhấn vào thẻ Sounds và chọn sơ đồ âm thanh từ menu. Windows XP chỉ có 2 sơ đồ: Windows Default và No Sounds, nhưng các bạn có thể thay đổi âm thanh cá nhân trong danh sách Program Events. Click vào No Sounds để tắt tất cả các loại âm thanh.

4. Giúp máy tính trở nên dễ sử dụng hơn

Hiển thị dễ dàng hơn

Clear Type để giúp chữ dễ đọc hơn trên màn hình LCD. Nó mặc định được bật trong Windows Vista và Windows 7 nhưng bị tắt trong XP. Để bật nó trong XP, mở Display, rồi nhấn chọn thẻ Appearance → Effects và chọn Clear Type ở mục menu drop-down có tên “Use the following method to smooth edges of screen fonts”.

Để tinh chỉnh Clear Type trong Win 7, mở Display và click vào đường link “Adjust Clear Type text”. Nhấn Next để thực hiện theo hướng dẫn của wizard. Đối với Windows XP và Vista, các bạn sẽ phải sử dụng phiên bản trực tuyến của wizard Clear Type.

Truy cập dễ dàng hơn

Mục Ease of Access Center trong Windows Vista và Win 7 có chứa rất nhiều công cụ giúp máy tính dễ sử dụng hơn đối với những người khuyết tật.

Trong Windows XP, nó được gọi là Accessibility Options và kém tính toàn diện hơn. Các công cụ gồm magnifier, on-screen keyboard, mouse settings, speech recognition and special keyboard và alternative colour schemes.

Có vô số lựa chọn để bạn khám phá tại đây nhưng thực sự chúng rất đáng. Windows Vista và 7 có một wizard hữu ích để hướng dẫn người dùng về những công cụ – mở Ease of Access Center và trong Vista, nhấn vào đường link “Let Windows suggest settings”; hoặc trong Windows 7, nhận vào “Get recommendations to make your PC easier to use”.

Quản lý con trỏ dễ dàng hơn

Khi sử dụng máy tính notebook và touchpad, sẽ khó để thấy con trỏ hơn. Để giúp nó có thể dễ nhìn hơn, mở mục Mouse và nhấn chọn thẻ Pointer Options.

Ở trong mục Visibility, tích vào hộp thoại có tên Show pointer trails. Giờ đây, con trỏ sẽ để lại dấu vết khi được di chuyển. Thay vào đó, các bạn có thể tích vào hộp thoại có tên “Show location of pointer when I press the Ctrl key” - một vòng tròn sẽ xuất hiện xung quanh con trỏ bất cứ khi nào người dùng nhấn phím Ctrl.

Múi thời gian

Nếu bạn có người thân hay bạn bè sống ở nước ngoài và họ không thích bị quấy rầy lúc nửa đêm bởi những cú điện thoại? Windows Vista và 7 có thể hiển thị 2 đồng hồ cùng lúc, hiển thị 2 múi giờ khác nhau.

Mở Date and Time, sau đó nhấn chọn thẻ Additional Clocks. Tích chọn vào hộp thoại “Show this clock” cho mỗi chiếc đồng hồ, đặt múi giờ bạn cần từ menu dạng drop-down, sau đó đặt tên cho mỗi chiếc đồng hồ trong hộp thoại Enter display name. Để hiển thị 2 chiếc đồng hồ, bạn hãy di chuyển con trỏ qua đồng hồ trong khu vực Notification Area hoặc nhấn vào đồng hồ để có được hiển thị đầy đủ.

5. Giúp máy tính bảo mật hơn

Giúp các tài khoản được bảo mật

Nếu có nhiều người cùng dùng chung một máy tính và lại không sử dụng mật khẩu để bảo vệ tài khoản của mình, bạn có thể bắt họ sử dụng và bạn sẽ phải đăng nhập vào tài khoản administrator.

Bạn hãy nhấn tổ hợp phím Windows + R để mở hộp thoại Run. Gõ control userpasswords2 và nhấn chọn OK. Chọn người dùng nào đó trong danh sách và click vào Reset Password. Gõ mật khẩu mới vào cả hai hộp thoại rồi nhấn OK.

Giúp Windows bảo mật hơn

Tắt tự động cập nhật cho Windows là một ý kiến khá tồi bởi máy tính sẽ không được bảo vệ bởi những mối nguy hại mới nhất. Để kiểm tra xem tính năng này đã được bật hay chưa, hãy mở Windows Update (Automatic Updates trong Windows XP).

Cài đặt lý tưởng nhất cho bạn là “Install updates automatically”. Tuy nhiên, nếu bạn ít khi kết nối Internet, hãy nhấn chọn “Check for updates but let me choose whether to download and install them” (trong XP thì lựa chọn này là “Notify me but...”). Windows sau đó sẽ thông báo cho người dùng khi có các bản cập nhật mới.

Trong Windows Vista và 7, đảm bảo rằng những bản cập nhật có thể cài đặt cho dù người dùng nào đang đăng nhập đi nữa bằng cách tích chọn vào hộp thoại có tên “Allow all users to install updates on this computer”.

Bảo mật mạng

Nếu bạn thường xuyên sử dụng máy tính xách tay chạy hệ điều hành Windows Vista hoặc Windows 7 ở những nơi công cộng, bạn nên đảm bảo rằng người khác không thể nhìn thấy máy của bạn trên mạng đó. Để thực hiện, bạn mở Network and Sharing Center.

Trong Vista, nhấn vào đường link Customize ở bên tay phải và gõ loại mạng bạn đang kết nối sẽ hiển thị. Chọn Private với đối tượng mạng gia đình hoặc Public đối với điểm kết nối công cộng.

Trong Windows 7, click vào đường link màu xanh ở dưới tên mạng (ở bên trái trong mục “View your active networks”). Tiếp theo, chọn loại mạng đang dùng – Home hoặc Work đối với mạng gia đình, Public là cho điểm kết nối công cộng (hoặc trong trường hợp các bạn không muốn máy tính của mình hiển thị hoặc khi chia sẻ các file trên mạng gia đình). XP không cung cấp cho người dùng những cài đặt này và tất cả các mạng đều sử dụng cùng một cài đặt.

Giữ cho trẻ được an toàn khi dùng máy tính

Cả Windows Vista và Win 7 đều có công cụ parental controls, với các cài đặt có thể áp dụng cho bất kì tài khoản nào. Mở Parental Controls và nhấn vào một người dùng nào đó để quản lý. Ở màn hình tiếp theo, click chọn “On, enforce current settings”.

Vista có nhiều lựa chọn hơn so với Win 7 bởi vì nó bao gồm khả năng lọc trang web (người dùng có thể sử dụng nó trong Windows với gói Windows Live Essentials), nhưng cả hai đều có tính năng hạn chế thời gian bắt buộc trên máy tính, chặn game theo thể loại hoặc chặn một vài phần mềm cụ thể. Nhấn vào đường link màu xanh để xem các lựa chọn.

6. Giúp Windows trở nên hấp dẫn hơn

Màu sắc hấp dẫn hơn

Để thay đổi theme màu xanh của Windows, người dùng sẽ phải mở Display trong Windows XP và chọn thẻ Appearance. Nhấn chọn Olive Green hoặc Silver từ hộp thoại Color Scheme. Nếu người dùng muốn xem nhiều gam màu hơn nữa, chọn Windows Classic trong hộp thoại Windows và Buttons.

Trong Windows Vista chọn Personalization, Windows Color and Appearance (trong Windows 7, nhấn vào đường link Windows Color ở phía cuối). Chọn một trong những màu trong đó hoặc click vào mũi tên “Show color mixer” và sử dụng thanh trượt để tạo màu riêng. 

Mẹo nhỏ: Bỏ dấu tích từ hộp thoại Enable transparency để có được khả năng hoạt động tốt hơn đối với máy chạy chậm.

III. Kết luận

Qua những thông tin mà chúng tôi cung cấp trong bài viết, chắc hẳn bạn đã hiểu rõ về control panel là gì, hướng dẫn sử dụng Windows Control Panel hiệu quả... Control panel rất hữu ích để bạn bỏ ra thời gian khám phá và áp dụng chúng để giúp cho máy tính của bạn hoạt động nhanh hơn, bảo mật hơn cũng như cải thiện giao diện cho hệ điều hành. Hơn nữa, bạn sẽ nhận được những điều này mà không cần phải tốn bất kì một khoản phí hay phải cài thêm phần mềm hỗ trợ nào khác.