Mất cân bằng trong cuộc sống dường như là vấn đề chung của người trẻ hiện nay. Trong khi đó, cân bằng lại là điều kiện cơ bản cho tinh thần hạnh phúc, tích cực. Đạt được sự cân bằng là vô cùng cần thiết - đó cũng là ý nghĩa cơ bản của bánh xe cuộc đời.
Vậy bánh xe cuộc đời là gì? Bánh xe cuộc đời có ý nghĩa gì với mỗi chúng ta? Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của bánh xe cuộc đời là gì? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết về bánh xe cuộc đời (wheel of life) qua bài viết sau đây của 123job.vn bạn nhé?
1. Bánh xe cuộc đời là gì?
Bánh xe cuộc đời (wheel of life) là công cụ được đề xuất và phát triển bởi Paul J. Meyer - doanh nhân, diễn giả, nhà đào tạo nổi danh tại Mỹ thế kỉ XX. Bánh xe cuộc đời giúp chúng ta đánh giá, hiểu rõ những giá trị căn bản trong cuộc sống của chính mình. Qua đó đặt ra mục tiêu phát triển và đạt được sự cân bằng cần thiết.
Như đúng tên gọi của nó - bánh xe cuộc đời là vòng tròn, với những đường thẳng từ tâm tựa nan hoa xe đạp. Những ‘nan hoa’ đó chia vòng tròn thành những phần riêng biệt đại diện cho những khía cạnh quan trọng trong cuộc sống như gia đình, sự nghiệp, tài chính, sức khỏe…
Các khía cạnh trên sẽ được đánh giá theo thang điểm từ 1 - 10, điểm số tăng dần khi càng xa tâm đường tròn. Khi hoàn thành quá trình cho điểm tất cả yếu tố hiện diện trên bánh xe cuộc đời, các điểm kết quả cần nối lại với nhau. Hình dạng thu được sau đó sẽ phản ánh phần nào mức độ cân bằng trong cuộc sống của bạn.
2. Cấu tạo của bánh xe cuộc đời là gì?
Bánh xe cuộc đời thường gồm 6 - 8 yếu tố khác nhau, đây điều là những khía cạnh quan trọng trong cuộc sống mỗi người. Bao gồm: gia đình, sức khỏe, tài chính, sự nghiệp, các mối quan hệ, phát triển bản thân, chia sẻ, giải trí, tâm linh. Mỗi yếu tố được phân chia thành những lát cắt riêng trên bánh xe cuộc đời.
- Gia đình: Đánh giá trên khía cạnh chất lượng mối quan hệ giữa bạn và người thân trong gia đình, thời gian, tương tác bạn dành cho gia đình, mức độ hài lòng, hạnh phúc của bạn khi nghĩ về gia đình.
- Sức khỏe: Bánh xe cuộc đời tập trung vào sức khỏe thể chất (chế độ ăn uống, tập thể dục, giấc ngủ, bệnh tật…) và tinh thần (thoải mái hay căng thẳng, mệt mỏi…).
- Tài chính: Mức độ an toàn và ổn định tài chính của bạn hiện tại, đánh giá qua thu nhập, số tiền tiết kiệm, mục tiêu tài chính…
- Sự nghiệp: Bánh xe cuộc đời đánh giá về mức độ hài lòng trong công việc, sự phát triển trong nghề, sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống, chất lượng hoàn thành công việc, sự công nhận của đồng nghiệp và cấp trên.
- Phát triển cá nhân: Tập trung vào việc cải thiện và phát triển cá nhân qua các mặt tư duy, kỹ năng, thành tích cá nhân,...
- Mối quan hệ (bạn bè, người yêu): Mức độ gắn kết của bạn với đối phương, tương tác, ảnh hưởng tích cực mà cả hai dành cho nhau, mối quan hệ có mang lại sự hài lòng cho bạn hay không?
- Giải trí: Thời lượng bạn dành ra cho việc giải trí, thư giãn như quan tâm sở thích, du lịch, những hoạt động giúp bạn lấy lại năng lượng cần thiết.
- Môi trường sống: Được đánh giá qua môi trường xung quanh bạn nhà ở, nơi làm việc có cho bạn cảm giác an toàn, thoải mái, hài lòng hay không.
- Tâm linh: Được đánh giá qua niềm tin, thế giới quan, lối sống cũng như yếu tố môi trường xung quanh có thực sự nhất quán hay không.
3. Nguyên lý hoạt động của bánh xe cuộc đời
Bánh xe cuộc đời thể hiển, phản ánh những vấn đề nền tảng trong cuộc đời của mỗi người. Nó cho phép bạn nhìn lại và hiểu hơn về các khía cạnh trong cuộc sống hiện tại, từ đó đưa ra định hướng phù hợp cho tương lai. Thang điểm trong bánh xe cuộc đời, sự nối liền của các yếu tố sẽ cho thấy những điều bạn đã đạt được và những điều cần cải thiện.
Bánh xe cuộc đời đặt ra những mối quan tâm hàng đầu cho mỗi chúng ta. Tất nhiên, mức độ quan trọng của các yếu tố ấy sẽ thay đổi trong mỗi thời điểm khác nhau. Khi ấy, bạn có thể dựa vào bánh xe cuộc đời để sắp xếp thứ tự ưu tiên và đảm bảo cân bằng cho các yếu tố cần thiết.
Bánh xe cuộc đời có thể giúp bạn định hướng, tập trung công sức vào những điểm trọng yếu. Hơn hết, thay vì để bạn sao nhãng với một vài yếu tố, bánh xe cuộc đời cũng hiện diện cho lời nhắc nhở về những mối quan tâm hết sức quan trọng khác trong cuộc sống. Đó là nguyên lý vận hành, cách để bánh xe cuộc đời mang tới sự cân bằng cho mỗi người.
4. Cách tạo nên bánh xe cuộc đời của riêng mình
Dưới đây là quy trình 4 bước giúp bạn tự thiết kế và ứng dụng bánh xe cuộc đời cho riêng mình. Nội dung các bước như sau:
Bước 1: Xác định những khía cạnh quan trọng trong cuộc sống
Xác định đâu là những khía cạnh trong cuộc sống của bản thân là bước đầu tiên trong quá trình tạo lập bánh xe cuộc đời. Không có quy tắc cứng nhắc nào cho danh mục mà bạn lựa chọn.
Số lượng yếu tố dựa trên cân nhắc, lựa chọn của bạn, nó có thể giao động từ 6 - 10 vấn đề khác nhau. Những nội dung thường được đề cập bao gồm: sự nghiệp, tài chính, gia đình, phát triển cá nhân, mối quan hệ, sức khỏe.
Sau khi đã có lựa chọn về mối bận tâm của mình, hãy vẽ và chia vòng tròn thành các phần bằng nhau, đủ cho các yếu tố bạn quan tâm. Đánh dấu thang điểm từ 1 - 10 trên mỗi đường thẳng/hoặc chính giữa mỗi lát cắt, điểm số tăng dần từ tâm tới vòng tròn ngoài cùng.
Bước 2: Đánh giá mức độ hài lòng đối với từng yếu tố
Sau khi xác định được các lĩnh vực quan trọng trong cuộc sống của bạn, hãy đánh giá mức độ hài lòng của bản thân với từng nội dung theo thang điểm 1 (hoàn toàn không hài lòng) đến 10 (hoàn toàn hài lòng). Nhiệm vụ này là phần quan trọng cho quá trình. Hãy cố gắng nhìn nhận chi tiết, đánh giá trung thực nhất.
Bước 3: Vẽ - Nối các điểm đánh giá trên bánh xe cuộc sống
Sau khi đánh giá, bạn cần thể hiện những điểm số đó trên bánh xe cuộc sống. Kết quả thu được phản ánh những vấn đề mà bạn đang gặp phải: Những vấn đề bạn đã dành nhiều công sức, thời gian; Những vấn đề mà bạn đang bỏ bê, làm chất lượng sống giảm sút; Sự kết nối giữa các yếu tố khác nhau.
Có hai kiểu vẽ bánh xe cuộc đời phổ biến là Pie Chart và Spider Web Chart
Bước 4: Suy ngẫm và lập kế hoạch
Đánh giá bánh xe cuộc đời cho thời điểm hiện tại là điểm khởi đầu cho quá trình suy ngẫm và lập kế hoạch cho tương lai. Hãy nhìn nhận đâu là những vấn đề tiếc nuối mà bạn cho rằng có thể cải thiện và làm tốt hơn nữa. Đồng thời, đâu là những nội dung bạn mong muốn quan tâm, tập trung công sức nhiều hơn cho thời gian sắp tới.
Những suy xét trên sẽ là cơ sở cho việc thiết lập mục tiêu và hành động cụ thể cho hành trình tiếp theo. Bạn có thể đề cập tới những nội dung sau đây: Bạn có thể thực hiện những thay đổi nào để tăng mức độ hài lòng cho khía cạnh này? Làm thế nào để mang lại sự cân bằng cho cuộc sống của mình.
5. Kinh nghiệm áp dụng wheel of life để cân bằng công việc, cuộc sống
5.1. Cách sử dụng bánh xe cuộc đời hiệu quả
Để sử dụng hiệu quả bánh xe cuộc đời, bạn có thể áp dụng một số gợi ý sau đây từ 123job.vn:
- Bánh xe cuộc đời có thể áp dụng cho các khía cạnh quan trọng trong cuộc sống, công việc nói chung hay những nhiệm vụ cụ thể nào đó. Bạn hoàn toàn có thể giới hạn lại vấn đề và sử dụng linh hoạt bánh xe cuộc đời cho những nhiệm vụ khác nhau.
- Sử dụng bánh xe cuộc đời để xác định điểm mạnh, yếu trong từng vấn đề. Từ đó đưa ra phương án cải thiện cũng như hành động thực tiễn. Quan trọng hơn hết là đánh giá thay đổi định kì để nhìn nhận kết quả đạt được.
- Đặt mục tiêu ngắn hạn cho chính mình. Trực tiếp vẽ mục tiêu của bạn cho từng khía cạnh mà bạn quan tâm trên bánh xe cuộc đời. Khi đặt cả hai đường đánh giá hiện tại, và đường mục tiêu cạnh nhau, bạn sẽ thấy rõ rệt hơn sự thay đổi của mình trong quá trình vươn tới điểm đích.
5.2. Lời khuyên giúp cải thiện, cân bằng công việc, cuộc sống
Dưới đây là những lời gợi ý giúp bạn cải thiện những yếu tố quan trọng trong công việc, cuộc sống mà 123job.vn muốn gửi tới bạn đọc:
- Ưu tiên sức khỏe: Duy trì chế độ sống lành mạnh như đi ngủ sớm, tập thể dục thường xuyên; Ăn uống đúng giờ, đủ bữa với đầy đủ thành phần dinh dưỡng; Hạn chế đồ ăn vặt, đồ ăn nhanh và bỏ những sản phẩm có hại cho sức khỏe như rượu bia, thuốc lá.
- Tài chính cá nhân: Kiểm tra tình hình tài chính định kì và có kế hoạch chi tiêu hợp lý (kiểm tra tổng thu nhập, tần suất chi tiêu, mục đích chi tiêu… ); Đa dạng và nâng cao nguồn thu nhập bằng công việc làm thêm/side hustle hoặc đầu tư tài chính; Cần thành lập quỹ dự phòng cho những rủi ro tài chính.
- Phát triển kỹ năng cá nhân: Liên tục cập nhật, nâng cấp tư duy, kiến thức và kỹ năng của bản thân. Hãy đánh giá lĩnh vực bạn quan tâm, xem xét những yếu tố cần thiết cho quá trình phát triển (tư duy chuyên môn, kỹ năng mềm, ngôn ngữ…). Lên kế hoạch tự học và đăng ký tham gia những đào tạo để trau dồi thêm kiến thức, kỹ năng cho bản thân.
- Mối quan hệ (gia đình, bạn bè): Dành nhiều thời gian hơn cho gia đình, bạn bè. Tâm sự, quan tâm và lắng nghe nhiều hơn để thấu hiểu mọi người. Tổ chức những bữa tiệc, chuyến du lịch hay đơn giản là những buổi tối được bên nhau là những hoạt động giúp gắn kết các thành viên trong gia đình.
Kết luận
Thông qua bánh xe cuộc đời, bạn có thể nhận ra sự mất cân bằng trong cuộc sống của mình, cũng như thiết lập mục tiêu - hành động cụ thể để nâng cao chất lượng công việc, cuộc sống. Hy vọng bài viết trên của 123job.vn giúp bạn đọc hiểu hơn về ý nghĩa của bánh xe cuộc đời, cách thiết kế và ứng dụng bánh xe cuộc đời trong đời sống hàng ngày. Đừng quên theo dõi website 123job.vn mỗi ngày để cập nhật thêm nhiều kiến thức, kinh nghiệm hữu ích khác.
