Lương tháng 13 là gì? Những quy định đầy đủ nhất cho người lao động

Một trong những yếu tố mà người lao động và người sử dụng lao động trong các doanh nghiệp đều phải nắm bắt rõ là tiền lương tháng 13. Vậy tiền lương tháng 13 là gì? Những quy định đầy đủ nhất về tiền lương tháng 13 cho người lao động như thế nào?

Sau khoảnlương Gross và Net mà người lao động nhận được hàng tháng thì lương tháng 13 là khoản lương nhận được sự quan tâm lớn nh đến từ phía người lao động và doanh nghiệp, nhất là các tháng cuối năm và những ngày giáp Tết. Tuy nhiên, đa số người lao động gần như không có những hiểu biết rõ về vấn đề này để có thể hưởng các quyền lợi một cách tốt nhất. Vậy lương tháng 13 là gì? Những quy định đầy đủ của lương tháng 13 cho người lao động bao gồm điều gì?

Lương tháng 13 là gì?

I. Lương tháng 13 là gì?

Trong những chính sách chế độ đãi ngộ cho người lao động, chương VI Bộ luật Lao động năm 2012 gần như không có một quy định rõ ràng nào cho lương tháng 13. Các nội dung liên quan đến tiền lương chỉ đề cập đến hai yếu tố chính: tiền lương và tiền thưởng.

Bản chất của khoản phúc lợi này có thể hiểu dựa trên những quy định tiền thưởng tại Điều 103 Bộ luật Lao động năm 2012:

• Tiền thưởng, trong nội dung của pháp luật, là khoản tiền mà người sử dụng lao động thưởng cho người lao động đang hoạt động tại công ty, được quy định tại hợp đồng hay quy chế công ty quy định, căn cứ vào kết quả sản xuất kinh doanh hàng năm nếu công ty có lợi nhuận và mức độ hoàn thành công việc của người lao động thực hiện công việc đạt ngưỡng vượt mức so với các chỉ tiêu đề ra.
• Quy chế thưởng được ban hành do người sử dụng lao động quyết định và niêm yết công bố công khai tại nơi làm việc sau khi tham khảo ý kiến của công đoàn cơ sở, đối với các doanh nghiệp đã thành công đoàn cơ sở hoặc tổ chức tập thể đại diện cho người lao động tại doanh nghiệp chưa thành lập công đoàn cơ sở.

Dựa trên những điều được đưa ra, không thể đánh đồng lương tháng 13 là tiền thưởng Tết như quan niệm của nhiều doanh nghiệp và người lao động hiện nay. Tiền lương tháng 13 có thể được hiểu là những thỏa thuận về quyền, nghĩa vụ hai bên, điều kiện cũng như thời gian làm việc trong quá trình tuyển dụng mà người sử dụng lao động thưởng cho người lao động vào những dịp cuối năm.

Những người sử dụng đánh giá mức độ hoàn thành công việc và giá trị tăng trưởng của doanh nghiệp trong năm để xây dựng hệ thống lương tháng 13, được viết rõ trong các văn bản: Hợp đồng lao động, quy chế lương, thưởng, phạt,... do NSDLĐ quyết định và công khai tại nơi làm việc sau tổ chức đại diện tập thể lao động tham khảo ý kiến mọi người.

Mặc dù đã được thỏa thuận trong hợp động lao động nhưng doanh nghiệp rơi vào tình trạng thua lỗ hoặc người lao động không đạt mức độ chỉ tiêu trong công việc của mình thì không được nhận tiền lương tháng 13. Lương tháng 13 được xem như là một chế độ đãi ngộ người lao động được đa số các doanh nghiệp áp dụng nhằm thu hút nhân lực.

Để hiểu rõ hơn về lương tháng 13, chúng ta phải “lội dòng quá khứ” đi tìm những vết tích đầu tiên của nó:

• Lương tháng 13 bắt nguồn từ những chính sách bảo vệ quyền lợi cho người lao động trong những năm Việt Nam mới gia nhập vào nền kinh tế thị trường và xảy ra nhiều bất cập.
• Giai đoạn trước năm 2000, doanh nghiệp tự trích ra một lượng tiền làm quỹ dự phòng những trường hợp bất trắc xảy ra thay vì trả lương trọn vẹn theo tháng cho người lao động.
• Nếu người lao động làm việc trong 12 tháng không xảy ra bất cứ một sự cố gì thì họ sẽ được hưởng khoản tiền này từ doanh nghiệp. Từ đây, lương tháng 13 ra đời và đồng nghĩa với việc đó không phải là tiền thưởng. Tại thời điểm ấy, doanh nghiệp gọi lương tháng 13 là số tiền tăng thêm cho người lao động.

II. Những quy định đầy đủ về lương tháng 13 mà người lao động, doanh nghiệp nên biết

Những quy định đầy đủ về lương tháng 13 mà người lao động, doanh nghiệp nên biết

Bộ luật về nội dung tiền lương không quy định rõ khái niệm lương tháng 13 nên có rất nhiều người bị nhầm lẫn khi tìm hiểu và áp dụng. Để có chính sách thỏa thuận hợp lý giữa doanh nghiệp và người lao động, họ cần lưu ý:

• Theo chính sách riêng của từng doanh nghiệp, hai khoản tiền lương 13 và tiền thưởng Tết Nguyên Đán có thể gộp chung hoặc tách biệt hoàn toàn.
• Lương tháng 13 sau khi trích không làm ảnh hưởng đến lợi nhuận của doanh nghiệp. Nếu người lao động không đạt được chi tiêu công việc hay tình hình kinh doanh của doanh nghiệp không tốt, người lao động có thể không được nhận khoản tiền này. Vậy nên người sử dụng lao động có chấp thuận xây dựng và trả lương tháng 13 hay không căn cứ vào quy chế riêng của các doanh nghiệp.
• Không có quy định thống nhất cho mức lương tháng 13 tối thiểu hay các hệ số cụ thể nên mỗi doanh nghiệp có quy chế khác nhau về số tiền chi trả cho người lao động.

III. Cách tính lương tháng 13 đầy đủ và chuẩn nhất

1. Quy định về tính lương tháng 13

Người sử dụng lao động có thể áp dụng một số tiêu chí sau để thiết lập quy định tính lương tháng 13 cho người lao động:

• Người lao động và doanh nghiệp xây dựng mối quan hệ bằng các văn bản có thời hạn và không xác định thời hạn như hợp đồng lao động.
• Thời gian làm việc của người lao động phải được diễn ra và duy trì liên tục trong 13 tháng.
• Đến thời điểm tính lương tháng 13, người lao động vẫn phải tiếp tục làm việc cho doanh nghiệp.

2. Cách tính lương tháng 13 chuẩn nhất

Người lao động hoàn thành những tiêu chí sau có thể nhận lương tháng 13, dựa trên số tháng làm việc trong năm:

• Lao động đủ 12 tháng (bao gồm cả thời gian thử việc) sẽ được doanh nghiệp trả thêm một tháng lương trong dịp cuối năm (dương lịch)
• Lao đông chưa đủ 12 tháng (hoặc có tăng/ giảm lương trong thời gian công tác) sẽ được doanh nghiệp trả lương tháng 13 theo tỷ lệ tháng làm việc trong một năm:

Lương tháng 13 = M/12 x TLTB

Trong đó:

• M là thời gian làm việc của người lao động trong năm tính thưởng
• TLTB là tiền lương trung bình theo thời gian làm việc của người lao động

IV. Những lưu ý khi tính lương tháng 13 cho doanh nghiệp

Những lưu ý khi tính lương tháng 13 cho doanh nghiệp

Những lưu ý cho người sử dụng lao động và bộ phận kế toán khi xây dựng cách tính lương tháng 13 cho doanh nghiệp:

Tiền lương tháng 13 dựa vào mức độ giá trị người lao động đóng góp doanh nghiệp nên mọi người lao động không thể có mức lương ngang bằng nhau. Nếu doanh nghiệp cào bằng tiền lương tháng 13 cho tất cả thì sẽ không tạo được môi trường cạnh tranh công việc lành mạnh hay động lực thúc đẩy người lao động phát huy tối đa tinh thần lẫn khả năng làm việc.

Theo quy định Điều 103 Bộ luật Lao động năm 2012, tiền lương tháng 13 có chức năng là một khoản tiền thưởng. Tiền thưởng được xem như là số tiền thu nhập chịu thuế (bị tính thuế TNCN). Do đó, tiền lương tháng 13 là khoản thu nhập chịu thuế và phải đóng thuế thu nhập cá nhân theo quy định nhà nước.

Các doanh nghiệp sử dụng lao động chi trả lương tháng 13 vào tháng nào cho người lao động thì phải cộng tiền lương tháng 13 vào tháng đó để tính thuế cá nhân, nghĩa là cộng chung khoản lương tháng 13 vào tiền lương tháng đó. Thu nhập miễn thuế chỉ được tính một lần với các khoản giảm trừ.

Căn cứ vào bản chất quy định tiền thưởng, nếu hợp đồng lao động thể hiện tiền lương tháng 13 nằm ở mục tách biệt thì khoản tiền này của người lao động được nhân sẽ không tính vào khoản đóng bảo hiểm xã hội.

V. Kết luận

Bài viết trên đây đã giúp người lao động tìm hiểu và tiếp cận gần gũi với lượng thông tin đầy đủ về tiền lương tháng 13. Tiền lương tháng 13 là khoản phúc lợi quan trọng và đáng để người lao động lưu tâm, thỏa thuận, trao đổi cẩn thận; tránh phát sinh rủi ro bất lợi cho mình khi ký kết hợp đồng lao động với một doanh nghiệp nào đó. Từ đó, những người chủ sở hữu doanh nghiệp hiểu rõ bản chất và bàn bạc với các bộ phận kế toán, tài chính trong công ty nhằm thiết lập cách tính tiền lương tháng 13 hợp lý nhất để tạo ra một môi trường lao động sôi nổi và giàu nhiệt huyết.