Đối với người lao động, khi lựa chọn một công việc họ cần cân nhắc rất nhiều yếu tố. Trong đó tiền lương chính là yếu tố được ưu tiên hàng đầu. Vậy tiền lương là gì, các quy định mới nhất hiện nay về tiền lương ra sao?
I. Tiền lương là gì?
Hiểu một cách đơn giản, tiền lương chính là số tiền bạn nhận được khi làm một công việc. Khái niệm này được đề cập rất rõ trong bộ luật lao động 2012. Khái niệm tiền lương chỉ ra rằng, đó là khoản tiền mà người thuê lao động hay các chủ doanh nghiệp, công ty trả cho những người lao động để thỏa thuận trong công việc được tiến hành.
Tiền lương cho người lao động gồm các mức lương thỏa thuận theo vị trí công việc, tùy thuộc vào yêu cầu mỗi vị trí mà mức lương này có thể khác nhau. Chẳng hạn bạn là một thu ngân mới vào làm thì mức lương này thường sẽ thấp hơn các nhân viên đã có kinh nghiệm. Ngoài ra, tiền lương cho người lao động còn bao gồm các khoản phụ cấp và các khoản lương bổ sung, cụ thể:
- Mức lương theo công việc, chức danh: Đây là số tiền người lao động nhận được và thường được gọi với tên gọi là lương cơ bản. Đó chính là khoản thu khi họ đáp ứng các yêu cầu công việc cơ bản như thời gian tối thiểu, khoản thu này không bao gồm tiền làm thêm giờ hay làm việc trong các ngày lễ. Luật lao động mới nhất quy định lương theo công việc không được thấp hơn mức lương tối thiểu vùng. Chẳng hạn, tại Hà Nội mức lương tối thiểu vùng là 4.42 triệu đồng/tháng (theo quy định tại điều 3 Nghị định 90/2019.)
- Các khoản phụ cấp lương: Thông thường, các công việc có tính chất đặc thù với điều kiện làm việc nguy hiểm, độc hại. Các khoản phụ cấp lương sẽ khá cao. Đây là số tiền nhằm thực hiện mục đích “bù đắp” cho người lao động do tính chất công việc.
- Các khoản lương bổ sung: Có 2 loại lương bổ sung là khoản lương bổ sung xác định và khoản lương bổ sung không xác định. Đối với hình thức lương bổ sung xác định, người lao động sẽ nhận được số tiền trả theo hàng tháng. Còn với hình thức lương bổ sung không xác định, hình thức trả sẽ tùy thuộc vào thỏa thuận giữa hai bên. Bên cạnh đó, các khoản khác như tiền thưởng, tiền ăn trưa, tiền gửi xe… sẽ được tính trong chế độ phúc lợi và thuộc khoản lương bổ sung này.
Tiền lương là gì?
II. Những quy định mới về tiền lương
Quy định về tiền lương cần tuân thủ theo quy định của luật pháp Việt Nam và được đề cập đến trong bộ luật lao động 2012. Dưới đây là những điều bạn cần chú ý cập nhật thông tin về tiền lương:
1. Mức lương của người lao động phải cao hơn mức lương tối thiểu vùng
Đầu tiên, chúng ta cần hiểu mức lương tối thiểu vùng là gì? Luật pháp Việt Nam quy định rất rõ về mức lương tối thiểu vùng của từng vùng. Theo đó, đây là lương thấp nhất có thể chấp nhận được để làm căn cứ cho chủ lao động và người lao động thỏa thuận lương. Trong trường hợp mức lương tối thiểu vùng không đáp ứng tiêu chuẩn của luật lao động Việt Nam, người lao động hoàn toàn có thể đệ trình đơn kiện bên còn lại.
Hiện nay, kể từ ngày 1/1/2020, mức lương tối thiểu vùng mới đã được áp dụng và được tăng so với trước. Cụ thể, theo nghị định 90/2019/NĐ-CP, mức lương này được điều chỉnh với sự thay đổi như sau:
- Đối với vùng I: Lương tối thiểu vùng tăng từ 4.180.000 đ/tháng năm 2019 lên đến 4.420.000 đồng/tháng trong năm 2020.
- Đối với vùng II: Lương tối thiểu vùng tăng từ 3.710.000 đ/tháng đến 3.920.000 đ/tháng trong năm 2020.
- Đối với vùng III: Lương tối thiểu vùng tăng từ 3.250.000 đ/tháng đến 3.430.000 đ/tháng trong năm 2020.
- Đối với vùng IV: Lương tối thiểu vùng tăng từ 2.920.000 đ/tháng đến 3.070.000 đồng/tháng.
2. Doanh nghiệp trả lương phải đầy đủ và đúng hạn cho người lao động
Nhận lương đúng hạn là mong ước của không riêng người lao động nào. Tuy nhiên thực tế, có những doanh nghiệp gặp tình cảnh kinh tế khó khăn hay vì lý do nào đó mà chậm lương cho công nhân. Đây được coi là điều không mấy tốt đẹp đối với cả hai bên. Cho dù lĩnh vực ngành nghề nào hiện nay từ ngân hàng, IT phần mềm đến hành chính văn phòng, chúng ta đều chứng kiến cảnh chậm lương với nhiều mức độ khác nhau. Dưới đây là các quy định rõ ràng trong Luật pháp Việt Nam giúp bạn hiểu hơn về thời hạn trả lương được phép chấp nhận:
- Đối với các trường hợp về yếu tố khách quan bất khả kháng như yếu tố hỏa hoạn, thiên tai, nhiều biện pháp khắc phục đã được chủ doanh nghiệp thực hiện song vẫn không thể tránh khỏi tình trạng “chậm lương” cho người lao động. Khi đó, thời gian chậm lương lâu nhất là 01 tháng.
- Đối với các trường hợp chậm lương do nguyên nhân khác, chủ doanh nghiệp sẽ phải trả thêm cho người lao động. Mức độ trả thêm sẽ căn cứ trên thời gian chậm lương, cụ thể:
- Chủ doanh nghiệp không phải trả thêm trong thời gian chậm lương ít hơn 15 ngày.
- Với thời gian chậm lương trên 15 ngày, chủ lao động phải trả thêm một khoản cho người lao động. Số tiền tối thiểu có thể chấp nhận được cho khoản trả thêm này được tính theo công thức: Số tiền trả chậm x lãi suất ngân hàng (kỳ hạn 1 tháng).
Thời hạn trả lương cho người lao động được quy định cụ thể
3. Các căn cứ trả tiền lương trả cho người lao động
Có nhiều căn cứ trả lương cho người lao động. Thông thường, trước khi ký kết hợp đồng lao động giữa hai bên, các khoản thỏa thuận đều đã được hai bên đưa ra và chấp nhận. Do vậy, hợp đồng lao động chính là căn cứ pháp lý quan trọng để người lao động và chủ lao động tuân theo. Theo đó, các yếu tố quan trọng thường bao gồm chất lượng công việc được đề cập trong JD công việc, năng suất làm việc, khả năng đáp ứng KPIs…
4. Các hình thức trả lương
Hiện nay, có hai hình thức lương trả cho người lao động là lương Net và lương Gross, người lao động cần tìm hiểu và xem xét nhận lương nào thì đảm bảo quyền lợi tốt nhất cho mình.
Nếu như trước đây, hình thức trả lương phổ biến nhất thường là tiền mặt vì tính thuận tiện lớn cho người lao động thì hiện nay, với sự phát triển nhanh chóng của ngành ngân hàng và ứng dụng công nghệ cùng việc số hóa, hình thức thanh toán thông qua tài khoản ngân hàng trở nên phổ biến hơn và phát huy thế mạnh. Việc thanh toán qua ngân hàng giúp tiến trình thanh toán lương cho người lao động trở nên nhanh chóng, thuận tiện và giảm bớt được nhiều thủ tục nhận lương.
Trả lương thông qua tài khoản ngân hàng là hình thức phổ biến hiện nay.
III. Kết luận
Trên đây là các quy định mới nhất về tiền lương dành cho người lao động. Việc chúng ta hiểu và biết luật sẽ giúp cuộc sống trở nên công bằng, văn minh hơn. Bạn sẽ có những căn cứ quan trọng để đòi hỏi về quyền lợi của mình. Hy vọng 123job.vn đã đem đến những thông tin hữu ích!