Huy động vốn là một phần trong quá trình phát triển doanh nghiệp. Hoạt động này đặc biệt quan trọng đối với những đơn vị startup. Huy động nguồn lực qua Venture Capital là một lựa chọn phổ biến, mang tới nhiều ý nghĩa đối với những doanh nghiệp này.

Vậy venture Capital là gì? Đặc điểm của venture capital là gì? Ưu và nhược điểm khi huy động vốn từ nguồn venture capital là gì? Khi nào nên tìm kiếm tài trợ từ nguồn venture capital. Hãy cùng 123job.vn tìm hiểu chi tiết qua bài viết sau đây, bạn nhé!

1. Venture Capital (Quỹ đầu tư mạo hiểm) là gì? 

Venture Capital (quỹ đầu tư mạo hiểm) là hình thức vốn cổ phần tư nhân và là một loại hình tài trợ, đầu tư cho các công ty khởi nghiệp, công ty và dự án nhỏ có tiềm năng tạo đột phá, phát triển dài hạn trong tương lai. 

Nhà đầu tư mạo hiểm rót vốn đầu tư vào một công ty trong giai đoạn đầu phát triển đến khi công ty đó đạt vị thế quan trọng, sau đó thoái vốn. Kịch bản lý tưởng, nhà đầu tư mạo hiểm sẽ rót vốn vào một công ty trong 2 năm, kiếm lợi nhuận trong vòng 5 năm tiếp theo với mức lời có thể gấp 10 lần số vốn đã đầu tư. 

Venture Capital được cung cấp bởi một số cá nhân, tổ chức sau: 

  • Các công ty chuyên đầu tư mạo hiểm 
  • Ngân hàng và các tổ chức tài chính khác 
  • Cá nhân có giá trị tài sản ròng cao, các angel capitalist 

Công ty đầu tư mạo hiểm tạo nên các venture capital - một nguồn tiền được tập hợp lại từ các nhà đầu tư, công ty hoặc các nguồn quỹ khác. Các công ty này cũng đầu tư từ quỹ của chính họ để thể hiện cam kết của đơn vị với khách hàng đầu tư. 

venture capital

2. Đặc điểm của Venture Capital là gì?

Dưới đây là một số đặc điểm của venture capital: 

  • Nguồn venture capital không dành cho các ngành công nghiệp có quy mô lớn, quỹ được ưu tiên đầu tư vào các doanh nghiệp vừa và nhỏ, hay các startup giàu tiềm năng. 
  • Đầu tư vào doanh nghiệp có rủi ro cao nhưng lợi nhuận lớn: Các công ty đủ điều kiện nhận đầu tư từ venture capital thường là những công ty có tiềm năng phát triển tốt, có khả năng mang tới lợi nhuận cao trong tương lai. Song mô hình phát triển mới nên rủi ro vẫn ở mức cao. 
  • Nguồn đầu tư để thương mại hóa những ý tưởng đổi mới, sáng tạo: Những lựa chọn thường được rót vốn venture capital là dự án đổi mới, sáng tạo có tính thực tiễn và khả năng thương mại hóa trên phạm vi rộng lớn. 
  • Đầu tư dài hạn, venture capital thường là những khoản đầu tư dài hạn, thậm chí có những dự án thu lợi nhuận sau 5 - 10 năm.
  • Thoái vốn sau khi công ty nhận đầu tư có doanh thu khả quan và vị trí nhất định trên thị trường. Nguồn vốn sau đó tiếp tục được đầu tư cho những dự án tiềm năng khác.

3. Quỹ đầu tư mạo hiểm (venture capital) có những ưu và nhược điểm nào?

Huy động vốn từ nguồn vốn đầu tư mạo hiểm (Venture Capital) là một phương thức  huy động nguồn lực quan trọng đối với những doanh nghiệp còn non trẻ. Nguồn quỹ venture capital này có những ưu, nhược điểm sau đây:

Ưu điểm của venture capital:

  • Có thể huy động số vốn lớn từ venture capital cho hoạt động khởi nghiệp và mở rộng quy mô một cách nhanh chóng. 
  • Cơ hội nhận những tư vấn chiến lược, lời khuyên hữu ích từ các nhà đầu tư mạo hiểm. 
  • Cơ hội hợp tác, xây dựng mối quan hệ bền chặt với các nhà đầu tư mạo hiểm và thông qua họ để thiết mạng lưới chuyên môn, cơ hội kết hợp với với những đối tác, khách hàng và nhân tài chất lượng. 
  • Sự xác thực, công nhận về tiềm năng của dự án khi thú hút được nguồn tài trợ từ các nhà đầu tư mạo hiểm có uy tín sẽ mở ra nhiều cơ hội hợp tác tác hấp dẫn khác. 
  • Nhà đầu tư mạo hiểm thường nhìn dài hạn về khoản đầu tư của mình. Do đó, họ có kế hoạch, chiến lược rõ ràng, điều đó cho phép công ty tập trung vào tăng trưởng và đổi mới thay vì lợi nhuận ngắn hạn. 

Tuy nhiên, venture capital cũng có những nhược điểm sau đây:

  • Để đổi lấy nguồn tài trợ, nhà sáng lập hay các công ty cần từ bỏ một phần vốn chủ sở hữu, hay quyền kiểm soát công ty cho các nhà đầu tư mạo hiểm. 
  • Kỳ vọng về sự tăng trưởng nhanh chóng và phân chia lợi nhuận cao từ các nhà đầu tư gây áp lực lớn cho người đứng đầu và đội ngũ trong đơn vị. 
  • Nhà đầu tư luôn ưu tiên lợi ích tài chính của họ hơn sự thành công của các công ty khởi nghiệp, dẫn tới những quan điểm trái chiều và gây ra xung đột. 
  • Các khoản đầu tư từ venture capital thường không có tính thanh khoản cao. 

venture capital

Quỹ đầu tư mạo hiểm (venture capital) có 3 giai đoạn đầu tư tối ưu

4. Các loại hình đầu tư mạo hiểm

Mỗi tổ chức kinh doanh thường trải qua 5 giai đoạn cho sự hình thành, phát triển và thoái trào. Mỗi giai đoạn đều có những bước phát triển đặc trưng và yêu cầu vốn, phương thức phát triển nguồn vốn kinh doanh khác nhau. Cụ thể như: 

  • Giai đoạn ấp ủ/Incubation, định hình nên nền móng và mô hình kinh doanh của đơn vị. Nguồn huy động vốn chủ yếu: Gia đình, bạn bè, viện trợ chính phủ, vườn ươm doanh nghiệp,...
  • Giai đoạn hạt giống/Seed, góp vốn lần đầu vào công ty. Nguồn huy động, tài trợ vốn hấp dẫn: Angel Capitalist (Nhà đầu tư thiên thần), tài trợ công, huy động vốn từ cộng đồng, quỹ đầu tư…
  • Giai đoạn Startup, công ty bắt đầu mở rộng quy mô. Nguồn tài trợ chính: quỹ vốn tư nhân chuyên biệt. 
  • Giai đoạn trăng trường/Growth, mở rộng thị trường, tăng doanh thu. Nguồn tài trợ chính là quỹ vốn tăng trưởng. 
  • Giai đoạn 5/Exit, chào bán lại công ty với một đơn vị, tổ chức khác hoặc phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO). 

Các nhà đầu tư mạo hiểm có thể tham gia vào bất kỳ giai đoạn nào trong 5 giai đoạn trên đây. Tuy nhiên dựa trên tiềm năng, mức độ thu lợi, quỹ đầu tư mạo hiểm (venture capital) thường được chia thành 3 giai đoạn chính sau đây:

Giai đoạn gieo hạt (Pre - Seed)

Giai đoạn này là nền tảng cho quá trình khởi nghiệp, các công ty tập trung vào xây dựng và phát triển về ý tưởng sản phẩm. Nguồn vốn đầu tư mạo hiểm (venture capital) trong giai đoạn này sẽ được sử dụng để nghiên cứu, phát triển sản phẩm, các dịch vụ cơ bản và các đề án kinh doanh. 

Giai đoạn nảy mầm (Seed Funding)

Giai đoạn đầu tư khi công ty đã ra mắt sản phẩm, dịch vụ trên thị trường. Các dự án khi này đều rất cần nguồn tài trợ lớn từ các quỹ đầu tư mạo hiểm để đảm bảo duy trì hoạt động khi chưa có doanh thu. Venture Capital lúc này đóng vai trò quan trọng cho việc mở rộng đội ngũ phát triển sản phẩm, phân phối chúng ra thị trường cũng như triển khai các đề án thực tế. Sự tham gia tư vấn và giới thiệu đối tác của các nhà đầu tư mạo hiểm cũng có ý nghĩa to lớn với các doanh nghiệp khởi nghiệp. 

Giai đoạn cấp vốn đầu (Early-Stage Funding)

Các công ty gọi vốn đã có sẵn sản phẩm, dịch vụ riêng, tuy nhiên vẫn cần thêm nguồn vốn lớn để mở rộng quy mô, thị trường và doanh số bán hàng của mình. Với giai đoạn này, venture capital được sử dụng cho việc phát triển hoạt động marketing, mở rộng thêm cơ sở kinh doanh, tăng cường quy mô sản xuất và củng cố vị thế trên thị trường. Nhà đầu tư mạo hiểm là tư vấn chiến lược kinh doanh và mắt xích giúp kết nối doanh nghiệp với những đối tác phân phối, khách hàng uy tín. 

venture capital

5. Khi nào nên tìm kiếm nguồn vốn từ quỹ đầu tư mạo hiểm 

Giai đoạn mở rộng hoạt động kinh doanh

Khi kế hoạch kế tiếp của công ty là mở rộng quy mô sản xuất, kinh doanh, nguồn vốn tài trợ từ venture capital là lựa chọn thích hợp. Phương thức này giúp bạn huy động được nguồn lực tài chính lớn, thậm chí là những mối quan hệ, chuyên môn kinh doanh và kinh nghiệm pháp lý của các nhà đầu tư. Ở giai đoạn này, công ty sở hữu một nền tảng và sự tự tin nhất định về sản phẩm, dịch vụ của mình. Điều đó giúp đơn vị dễ dàng thiết lập một kế hoạch kêu hợp tác và thu hút được nhiều nhà đầu tư khác nhau. 

Nhu cầu về một cố vấn có kinh nghiệm

Ngoại lợi ích về nguồn tài chính dồi dào, thu hút vốn từ venture capital giúp doanh nghiệp tiếp cận những nhà đầu tư có chuyên môn, kiến thức, kinh nghiệm và mạng lưới quan hệ chất lượng. Những lời khuyên của họ sẽ giúp doanh nghiệp có định hướng và bước phát triển phù hợp. 

Giai đoạn tính cạnh tranh tăng cao

Khi doanh nghiệp có những thành tựu, dấu ấn trên thị trường, tiếp đó sẽ đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt trên thị trường: mô hình kinh doanh/sản phẩm tương tự liên tục được tung ra thị trường. Điểm đáng nói là chúng đến từ những đơn vị có nguồn tài chính vững mạnh. Cuộc đua về giá, về phân phối, về marketing tạo áp lực lớn đến các startup. Khi đó, lựa chọn thu hút vốn từ venture capital sẽ giúp những doanh nghiệp này có chỗ dựa vững chắc và đủ tiềm lực để cạnh tranh dài lâu với những đối thủ khác trên thị trường.

6. Giải pháp thay thế cho Venture Capital Funding 

Venture Capital không phải cách duy nhất để các công ty khởi nghiệp đảm bảo nguồn vốn vững chắc. Dưới đây là những giải pháp thay thế: 

  • Bootstrapping: Nhà sáng lập công ty sử dụng tiền tiết kiệm hoặc nguồn thu của của chính mình từ doanh nghiệp để tải trợ, đầu tư cho tăng trưởng. Phương thức này cho phép các nhà lãnh đạo toàn quyền kiểm soát hoạt động cũng như tốc độ tăng trưởng của đơn vị. 
  • Angel Capitalist (Nhà đầu tư thiên thần): Những cá nhân có giá trị tài sản ròng cao, ưu tiên đầu tư vào giai đoạn phát triển đầu của các start để đối lấy vốn chủ sở hữu.
  • Crowdfunding: Cho phép các doanh nghiệp huy động vốn từ nhiều người, phương thức này đặc biệt hiệu quả đối với các sản phẩm tiêu dùng. 
  • Vay vốn ngân hàng: Một phương thức huy động vốn truyền thống, có yêu cầu tài sản thế chấp và năng lực tài chính. 
  • Tài trợ: Nguồn tài trợ từ các cơ quan chính phủ, tổ chức, trường đại học hoặc các tập đoàn lớn. Hình thức này thường áp dụng với các dự án nghiên cứu và phát triển mang lại giá trị công đồng lớn, đặc biệt là lĩnh vực khoa học, công nghệ. 
  • Cho vay ngang hàng: Phương thức kết nối công ty với các cá nhân hoặc tổ chức có mong muốn cho vay vốn với lãi suất cạnh tranh. 
  • Tài trợ dựa trên doanh thu: Áp dụng đối với những công ty đã tạo ra doanh số định kỳ, nhà đầu tư cung cấp nguồn vốn và đổi lấy tỷ lệ phần trăm doanh thu phù hợp. 

Kết luận

Vốn đầu tư mạo hiểm là một bộ phận quan trọng trong vòng đời của một doanh nghiệp khởi nghiệp. Hiểu rõ đặc điểm, vai trò và các giai đoạn ưu tiên của venture capital sẽ giúp doanh nghiệp lựa chọn phương pháp thu hút vốn đầu tư phù hợp. Hy vọng bài viết trên đây của 123job.vn đã giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về phương thức đầu tư tài chính phổ biến này.