Đừng để “Mất bò mới lo làm chuồng”, doanh nghiệp cần có sự quan tâm thực sự lớn tới việc quản lý rủi ro để đảm bảo cho các chiến lược phát triển của doanh nghiệm diễn ra một cách hoàn hảo nhất.

Mọi doanh nghiệp hoạt động đều hướng tới tiêu chí tạo ra lợi thế cạnh tranh và đem đến giá trị tăng thêm cho các đối tác bên trong và bên ngoài của doanh nghiệp gắn kết chặt chẽ với hoạt động của mình. Nhằm đạt được tiêu chí đó, doanh nghiệp thường xây dựng cho mình chiến lược hoạt động với hàng loạt những chương trình, kế hoạch để thực thi các chiến lược đã được đề ra. Trong giai đoạn thực thi chiến lược sẽ thường có các rủi ro xảy ra khiến cho ảnh hưởng đến giai đoạn tiến tới mục tiêu chung của công ty. Hệ thống quản lý rủi ro doanh nghiệp được thiết lập nhằm xử lý những khuyết thiếu này.

1. Khái niệm về quản lý rủi ro doanh nghiệp

Định nghĩa quản lý rủi ro doanh nghiệp “là một quy trình được thiết lập bởi hội đồng quản trị, ban quản lý và các cán bộ khác vận dụng trong giai đoạn xây dựng chiến lược doanh nghiệp thực hiện xác định những sự vụ có khả năng xảy ra gây tác động đến doanh nghiệp đồng thời quản lý rủi ro trong phạm vi cho phép nhằm đưa ra mức độ bảo đảm trong việc đạt được mục tiêu của doanh nghiệp”. Trong lúc đó, rủi ro được định nghĩa là những khả năng với thể xảy ra của một sự việc nào đấy cũng như hậu quả của nó.

Quản lý rủi ro doanh nghiệp ngày nay được xem như là một bộ phận không thể tách rời với các chiến lược của doanh nghiệp. Có nghĩa là chiến lược của doanh nghiệp sẽ được xem như không đầy đủ nếu thiếu sự gắn kết với cách quản lý rủi ro.

Ví dụ một doanh nghiệp da giày nào đó bất ngờ phải đối mặt với một vụ kiện chống bán phá giá dẫn tới những thua lỗ trong việc nhận đơn hàng. Nhân công của một nhà máy, xí nghiệp nào đó bất ngờ đình công làm trì trệ sản xuất. Nhân viên giỏi của một công ty nào đó đồng loạt  ra đi để chuyển sang doanh nghiệp khác hoặc thành lập một công ty mới.

Quản lý rủi ro doanh nghiệp

Quản lý rủi ro doanh nghiệp

Những rủi ro đó sẽ làm cho doanh nghiệp khá bất ngờ và dẫn đến những thiệt hại gây ảnh hưởng đến mục tiêu chung của doanh nghiệp nếu như chúng không được doanh nghiệp dự đoán trước. Tất cả những vấn đề đó đều được xem xét trong kế hoạch của quản lý rủi ro doanh nghiệp.

Rủi ro được phân thành nhiều loại khác nhau xuất phát từ bên ngoài doanh nghiệp hoặc phát sinh bên trong doanh nghiệp. Rủi ro thường được phân loại vào các nhóm chính cụ thể: rủi ro tài chính, rủi ro chiến lược, rủi ro quản lý tri thức, rủi ro hoạt động, rủi ro tuân thủ.

2. Mục tiêu hoạt động của quản lý rủi ro doanh nghiệp

Quản lý rủi ro doanh nghiệp có mục tiêu hoạt động là nhằm bảo vệ và đóng góp những giá trị bổ sung tăng thêm cho doanh nghiệp và các đối tác liên quan của doanh nghiệp. Đồng thời hỗ trợ doanh nghiệp đạt được các mục tiêu đã đề ra thông qua những nội dung cơ bản của quản lý rủi ro doanh nghiệp:

  • Xây dựng các khuôn khổ giúp doanh nghiệp thực hiện những kế hoạch ngắn hạn, dài hạn có tính nhất quán và có thể kiểm soát được
  • Tăng cường năng lực trong việc đưa ra quyết định, xây dựng kế hoạch và sắp xếp thứ tự ưu tiên của công việc trên cơ sở hiểu biết chi tiết và chặt chẽ về hoạt động kinh doanh, môi trường kinh doanh, các cơ hội và thách thức của doanh nghiệp khi tiến hành hoạt động kinh doanh
  • Góp phần vào việc phân bổ và sử dụng một cách hiệu quả những nguồn lực có sẵn trong doanh nghiệp
  • Giảm thiểu thấp nhất những sai sót trong mọi hoạt động của doanh nghiệp
  • Bảo vệ và tăng cường tài sản cũng như bảo vệ hình ảnh thương hiệu doanh nghiệp
  • Hỗ trợ, phát triển nguồn nhân lực và xây dựng nền tảng tri thức của doanh nghiệp
  • Tối ưu hóa hiệu quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp

3. Chính sách quản lý rủi ro doanh nghiệp

Chính sách quản lý rủi ro được xây dựng với mục tiêu xác định các phương pháp tiếp cận đối với rủi ro và quản lý rủi ro. Đồng thời trong chính sách quản lý rủi ro cũng nêu rõ trách nhiệm của việc quản lý rủi ro đối với toàn bộ doanh nghiệp.

Hội đồng quản trị rủi ro phải là người chịu trách nhiệm xác định định hướng chiến lược và xây dựng cơ cấu cho chức năng quản lý rủi ro doanh nghiệp. Đảm bảo hoạt động của bộ phận quản lý rủi ro diễn ra hiệu quả nhất. Các bộ phận chức năng trong doanh nghiệp cần có trách nhiệm trước hết trong việc quản lý rủi ro diễn ra hàng ngày và gắn kết việc nhận thức, tuyên truyền về quản lý rủi ro trong bộ phận mà mình công tác.

Theo đó, kiểm toán nội bộ là bộ phận đảm bảo rằng công tác quản lý rủi ro được tiến hành có hiệu quả thông qua việc đánh giá theo các kế hoạch của kiểm toán nội bộ.

Quản lý rủi ro doanh nghiệp

Quản lý rủi ro doanh nghiệp

Tùy thuộc vào quy mô của doanh nghiệp mà có thể thiết lập một bộ phận chuyên phụ trách đảm nhiệm chức năng quản lý rủi ro trong doanh nghiệp. Về cơ bản, nhiệm vụ của bộ phận quản lý rủi ro cần phải thực hiện bao gồm:

  • Xây dựng các chính sách và chiến lược quản lý rủi ro cho doanh nghiệp
  • Thiết kế các định hướng về quản lý rủi ro ở cấp độ chiến lược và chức năng
  • Xây dựng một văn hóa nhận thức về rủi ro có trong doanh nghiệp, trong đó việc đào tạo về quản lý rủi ro trong doanh nghiệp là cần thiết phải chú trọng
  • Xây dựng các chính sách và tổ chức quản lý rủi ro cho nội bộ đối với các bộ phận chức năng trong doanh nghiệp
  • Thiết kế và rà soát chặt chẽ quy trình quản lý rủi ro
  • Điều phối tất cả các hoạt động chức năng khác nhau liên quan đến vấn đề quản lý rủi ro trong doanh nghiệp;
  • Xây dựng những quy trình ứng phó với rủi ro, trong đó các chương trình dự phòng và duy trì hoạt động kinh doanh thường xuyên cần được chú trọng
  • Chuẩn bị các báo cáo về quản lý rủi ro để gửi đến hội đồng quản trị và các đối tác liên quan của doanh nghiệp

Quy trình quản lý rủi ro được thiết kế và xây dựng mang tính đồng bộ và có sự gắn kết với việc xây dựng, thực thi các chiến lược của doanh nghiệp. Về căn bản, quy trình quản lý rủi ro chứa đựng những giai đoạn hay các bước công việc cơ bản như xác định rủi ro, mô tả rủi ro, lượng hóa rủi ro, phân tích rủi ro, xếp hạng rủi ro, đánh giá rủi ro, lập báo cáo về rủi ro, xử lý rủi ro, theo dõi và rà soát quy trình trình quản lý rủi ro.

Đi kèm với quy trình quản lý rủi ro là hệ thống những phương pháp luận và các công cụ phục vụ công tác quản lý rủi ro được thiết kế cho các công đoạn khác nhau của quy trình kinh doanh. Để tiến hành quy trình quản lý rủi ro một cách hiệu quả thì cần tranh thủ sự ủng hộ và cam kết ủng hộ của lãnh đạo doanh nghiệp, thực hiện phân công trách nhiệm rõ ràng cũng như phân bổ nguồn lực phù hợp nhất, đào tạo quản lý rủi ro cho các đối tượng liên quan.

4. Tài liệu quản lý rủi ro

File quản lý rủi ro cho doanh nghiệp

Tài liệu hướng dẫn quản lý rủi ro cho doanh nghiệp