Dòng tiền (Cash Flow) được ví như dòng máu nóng của doanh nghiệp. Bởi nó là yếu tố quan trọng quyết định sức khỏe tài chính của tổ chức. Đó cũng là lý do hiểu về sự luân chuyển tiền vào ra và quản lý dòng tiền hiệu quả là nhiệm vụ quan trọng.
Trong bài viết sau đây, 123job.vn sẽ cùng bạn đọc tìm hiểu: Cash Flow là gì? Tại sao theo dõi, đánh giá dòng tiền định kỳ lại quan trọng? Phân tích dòng tiền, cash flow như thế nào? Làm sao để quản lý dòng tiền hiệu quả?
1. Cash Flow là gì? Những thuật ngữ quan trọng bạn cần biết
Cash Flow (dòng tiền) đề cập tới dòng chảy của tiền, tức sự luân chuyển vào (thu) và ra (chi) đồng tiền của một cửa hàng, doanh nghiệp, cá nhân hay một sản phẩm tài chính nào đó trong một khoảng thời gian cụ thể. Dòng tiền dương là do thu lớn hơn chi và ngược lại dòng tiền âm tức là chi nhiều hơn thu.
Net Cash Flow là gì?
Net Cash Flow (NCF) hay dòng tiền thuần được tính bằng công thức NCF = Tổng tiền mặt - Tổng nợ phải trả. Net Cash Flow là tổng số tiền mà doanh nghiệp có được (từ hoạt động kinh doanh, đầu tư, tài chính) sau khi đã trừ đi các khoản chi phí trong doanh nghiệp.
Free Cash Flow là gì?
Free Cash Flow (FCS) hay dòng tiền tự do được tính bằng công thức: FCF = Dòng tiền của hoạt động kinh doanh – Chi phí đầu tư. Qua công thức trên ta thấy được Free Cash Flow là chỉ số phản ánh hiệu quả hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp sau khi đã trừ đi các khoản phí đầu tư.
Cash Flow Statement là gì?
Cash Flow Statement hay báo cáo lưu chuyển tiền tệ là báo cáo tài chính tổng hợp tình hình vào (thu) ra (chi) của dòng tiền trong doanh nghiệp, qua đó giúp doanh nghiệp cân đối thu chi hiệu quả.
Cash Flow là gì, dòng tiền là gì?
2. Tại sao cần theo dõi, đánh giá Cash Flow thường xuyên
Đối với doanh nghiệp, dòng tiền/cash flow tựa mạch máu, dòng máu lưu thông ổn định phản ánh hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp diễn ra suôn sẻ. Do đó, cash flow là thước đo quan trọng giúp theo dõi và đánh giá sức khỏe tài chính của doanh nghiệp.
Dòng tiền cho thấy tính thanh khoản, tính linh hoạt trong hoạt động tài chính nói riêng và hiệu quả hoạt động kinh doanh nói chung. Cash Flow giúp đơn vị trả lời câu hỏi liệu công ty có đủ tiền mặt để trang trải chi phí cho những hoạt động sản xuất, kinh doanh quan trọng hay không?
Doanh nghiệp cũng phải hiểu rõ dòng chảy của tiền và cách tạo ra tiền mặt. Bằng cách theo dõi dòng chảy vào ra của dòng tiền, doanh nghiệp có thể chuẩn bị kế hoạch tốt hơn cho các hoạt động kinh doanh nhằm thúc đẩy tăng trưởng và nâng cao lợi nhuận.
Báo cáo lưu chuyển tiền tệ cũng cung cấp những thông tin qua trọng về tình hình tài chính của doanh nghiệp thông qua dòng chảy tiền tệ, các giao dịch, nguồn gốc, mục đích sử dụng của chúng. Qua đó có thể dễ dàng theo dõi sự ổn định về tài chính hay những vấn đề xấu cần xử lý kịp thời.
Ý nghĩa của cash flow là gì? Tại sao cần theo dõi, đánh giá dòng tiền (cash flow) thường xuyên?
3. Cash Flow bao gồm những loại nào
Operating Activities Cash Flow
Dòng tiền từ hoạt động kinh doanh (CFO) được tạo ra từ hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. CFO phản ánh các số liệu sau: (1) Các khoản phải thu và các khoản thanh toán chưa hoàn tất; (2) Tình trạng hàng tồn kho của công ty; (3) Thay đổi tích cực/tiêu cực trong dự trữ tiền mặt; (4) Các khoản phải trả cho các đơn vị khác; (5) Khấu hao.
CFO là chỉ số tài chính quan trọng bởi (1) Nó giúp tìm ra những lĩnh vực kinh doanh tiềm năng, (2) Đưa ra lộ trình phát triển phù hợp với các sản phẩm, dịch vụ hiện có của doanh nghiệp, (3) Làm sáng tỏ thêm các khối tài sản, qua đó giúp doanh nghiệp đưa ra quyết định kinh doanh quan trọng.
Investing Activities Cash Flow
Dòng tiền từ hoạt động đầu tư (CFI) cho phép tổ chức đánh giá số tiền được tạo ra từ các khoản chi liên quan đến đầu tư. CFI là chỉ số tài chính quan trọng khác trong báo cáo lưu chuyển tiền tệ. Bởi đầu tư phản ánh kế hoạch, mục tiêu dài hạn cho sự tồn tại liên tục và đột phá của doanh nghiệp. Đầu tư thành công hay thất bại đều gây nên những tác động lớn tới sức khỏe tài chính của doanh nghiệp.
Financing Activities Cash Flow
Dòng tiền từ hoạt động tài chính (CFF) phản ánh dòng tiền vào và ra từ hoạt động tài chính của doanh nghiệp. Bởi hoạt động này hưởng trực tiếp tới cơ cấu vốn của doanh nghiệp nên mọi nhà quản trị đều dùng Financing Activities Cash Flow (CFF) để theo dõi sức khỏe tài chính của đơn vị.
Dòng tiền vào từ hoạt động tài chính bao gồm: phát hành cổ phiếu trái phiếu, vay vốn ngân hàng hoặc các tổ chức khác,... Dòng tiền ra từ hoạt động tài chính bao gồm: mua lại cổ phiếu, trả cổ tức, thanh toán lãi nợ, trả nợ, hoàn trả các nghĩa vụ thuế…
Phân loại cash flow (dòng tiền)
4. Phân tích dòng tiền
Phân tích dòng tiền/Cash Flow là một phần không thể thiếu trong quá trình kiểm tra, đánh giá sức khỏe tài chính của doanh nghiệp. Quá trình phân tích dòng tiền cần tập trung vào những khía cạnh quan trọng sau đây:
- (1) Đánh giá tổng quan sự thay đổi của dòng tiền trong khoảng thời gian nhất định;
- (2) Xu hướng và nhịp độ biến động của dòng tiền;
- (3) Cơ cấu dòng tiền thuần, xác định nguồn gốc của dòng tiền;
- (4) Phân tích dòng tiền vào và ra và tác động của chúng;
- (5) Mối quan hệ giữa dòng tiền và các chỉ số tài chính quan trọng khác như lợi nhuận, cơ cấu nợ, tài sản…
Phân tích dòng tiền vào của doanh nghiệp
Doanh nghiệp cần so sánh những biến động về quy mô, tốc độ tăng trưởng và tỷ trọng dòng tiền vào giữa giai đoạn phân tích và giai đoạn tham chiếu. Bằng cách xem xét những biến đổi này, đơn vị có thể đánh giá về dòng lưu chuyển tiền tệ trong doanh nghiệp hiện nay và trong tương lai sẽ ra sao.
Dưới đây là những lưu ý trong phân tích dòng tiền/cash flow vào của doanh nghiệp:
Nếu tỷ trọng CFO cao
Chứng tỏ dòng tiền được tạo ra chủ yếu từ hoạt động kinh doanh (tiêu thụ hàng hóa, thu hồi tiền từ khách hàng…), cho thấy khả năng thanh toán tốt.
Nếu tỷ trọng CFI cao
CFI cao có thể xuất phát từ hoạt động thu hồi các khoản đầu tư, nhượng bán tài sản cố định/tài sản trí tuệ, nhận lại từ các hãng mục đầu tư… Tuy nhiên, không phải lúc nào chỉ số CFI tăng cũng cho thấy dấu hiệu tích cực.
- Nếu CFI tăng xuất phát từ lãi từ đầu tư tăng, điều này mang ý nghĩa tốt cho đơn vị.
- Nếu CFI tăng xuất phát từ việc thu hồi các khoản đầu tư gốc hoặc nhượng bán tài sản, điều này thường phản ánh tình trạng thiếu vốn, sự cần thiết trong việc thanh toán…
Nếu CFF tăng
Do phát hành cổ phiếu, trái phiếu, tăng vay cho thấy đơn vị đã huy động tiền từ các nguồn lực khác nhau một cách đáng kể.
Phân tích dòng tiền ra của doanh nghiệp
Doanh nghiệp cần tính toán và so sánh sự chênh lệch về quy mô, tốc độ tăng trưởng và tỷ trọng của dòng tiền ra giữa giai đoạn phân tích cà giai đoạn tham chiếu. Dưới đây là những lưu ý trong phân tích dòng tiền ra của doanh nghiệp:
Nếu tỷ trọng dòng tiền ra từ hoạt động kinh doanh tăng cao
Thường phản ánh doanh nghiệp tích cực trong việc chi cho hoạt động kinh doanh như mua sắm vật liệu, hàng hóa, mở rộng dịch vụ, trả lương nhân viên, chi trả lãi vay, nộp thuế doanh nghiệp…. Đây cũng là biểu hiện cho thấy hoạt động kinh doanh vẫn diễn ra thuận lợi và khả năng thanh toán của doanh nghiệp khả quan.
Nếu tỷ trọng dòng tiền ra từ hoạt động đầu tư tăng cao
Minh chứng cho thấy doanh nghiệp tăng cường các hoạt động đầu tư. Đây có phải tín hiệu tốt hay không lại cần sự xem xét theo từng khoản chi tiêu. Nếu doanh nghiệp mở rộng đầu tư theo hướng xây dựng tài sản cố định, chứng tỏ doanh nghiệp đang trong giai đoạn phát triển hoặc đổi mới kinh doanh. Trường hợp liên tục đầu tư cho vay, đơn vị cần xem xét tình thế thị trường để đánh giá.
Nếu tỷ trọng dòng tiền ra từ hoạt động tài chính tăng cao phần lớn do tăng chi trả cổ tức, trả nợ gốc, đây lại là dấu hiệu cho thấy doanh nghiệp chưa sử dụng triệt để nguồn vốn, tài chính của mình.
Lưu ý khi phân tích cash flow là gì?
5. Làm thế nào để quản lý dòng tiền hiệu quả?
Để đảm bảo sức khỏe tài chính doanh nghiệp ổn định, đơn vị cần đảm bảo quản lý dòng tiền hiệu quả. Dưới đây là một số gợi ý giúp bạn quản nâng cao hiệu quả quản lý dòng tiền:
- Tối ưu các khoản chi phí.
- Tối ưu năng suất lao động.
- Giảm thiểu thời gian chờ giữa quá trình sản xuất, vận chuyển, kinh doanh.
- Kiểm soát hoạt động mua hàng, tìm ứng nguồn cung chất lượng với chi phí tốt hơn.
- Ưu tiên cho các sản phẩm, dịch vụ mang tới lợi nhuận cao.
- Kéo dài thời gian khấu hao đối với các khoản vay.
- Cải thiện dòng tiền vào
- Điều chỉnh các điều khoản thanh toán của khách hàng theo điều khoản của nhà cung cấp.
- Cung cấp chiết khấu, ưu đãi khi khách hàng thanh toán sớm.
- Cải thiện quy trình và hiệu quả thu hồi nợ.
- Nâng cao công tác dự báo - dự phòng
- Theo dõi chặt chẽ biến động dòng tiền để lập dự báo chính xác hơn về dòng tiền trong tương lai sẽ giúp doanh nghiệp tránh khỏi những rắc rối về tài chính.
- Xây dựng kế hoạch dự phòng, có nguồn tiền dự trữ để đảm bảo tính ổn định trong thu - chi thường xuyên của doanh nghiệp.
Kết luận
Việc theo dõi và quản lý dòng tiền hiệu quả giúp tài chính doanh nghiệp thêm vững vàng và tránh rơi vào tình trạng khủng hoảng tài chính. Hy vọng bài viết sau đây giúp bạn đọc thêm hiểu vai trò của cash flow là gì, những chỉ số quan trọng trong phân tích dòng tiền/cash flow. Đừng quên áp dụng những phương pháp kiểm soát thu chi hợp lý để tối ưu hóa dòng tiền của doanh nghiệp.
