Kế toán quản trị là gì? Làm thế nào để trở thành kế toán quản trị giỏi

Kế toán quản trị là gì, vai trò của họ đối với doanh nghiệp, với nội bộ tổ chức như thế nào? Những kỹ năng cần có của kế toán quản trị là gì? Bài viết dưới đây sẽ giải đáp những thắc mắc đó của bạn.

I. Kế toán quản trị là gì?

Trong khoảng 15  năm trở lại đây, cụm từ kế toán quản trị dần phổ biến và trở thành xu hướng mới của kế toán hiện tại. Kế toán quản trị là một nhánh của ngành kế toán, là lĩnh vực chuyên môn nhằm nắm bắt các vấn đề thực trạng, đặc biệt là các vấn đề liên quan đến tài chính doanh nghiệp. Từ đó phục vụ công tác quản trị nội bộ và quyết định quản lý một cách tối ưu nhất.Thông tin của kế toán quản trị đặc biệt quan trọng trong quá trình vận hành của doanh nghiệp, đồng thời phục vụ việc kiểm soát, đánh giá doanh nghiệp đó.
Kế toán quản trị sẽ cung cấp hai loại thông tin quản lý là thông tin tài chính và thông tin phi tài chính. nhưng trước khi đưa ra bất kỳ thông tin nào, kế toán quản trị cần xác định rõ ràng mục đích của thông tin đó. Bởi thông tin kế toán quản trị cung cấp không phải thông tin đơn thuần.  

II. Vai trò của kế toán quản trị 

1. Đối với các nhà quản trị doanh nghiệp

Mục tiêu chung của các giám đốc điều hành là quản lý hiệu quả các hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp mình. Vì thế vai trò của kế toán quản trị là hằng ngày cung cấp các thông tin hữu ích cho giám đốc điều hành kịp thời để phục vụ cho việc ra quyết định hiệu quả. Quá trình ra quyết định cho công việc điều hành kinh doanh trải qua các bước sau:

• Lập kế hoạch: Mỗi đầu năm giám đốc điều hành sẽ vạch ra kế hoạch kinh doanh rõ ràng về tài chính và mục tiêu của họ về doanh thu sẽ đạt được cho công ty. Ở bản kế hoạch này, các mục tiêu sẽ được chia ra thành các mục tiêu trong ngắn trung và dài hạn. Các giám đốc điều hành sẽ xem xét các yếu tố về nhân lực sẵn có để đặt mục tiêu.
• Tổ chức công tác điều hành: Để kế hoạch thực hiện hiệu quả nhất, các nhà quản lý sẽ quyết định sao cho sự kết hợp các yếu tố nguồn lực là tốt nhất. Họ sẽ tổ chức để công việc hằng ngày diễn ra trôi chảy nhất. 
• Kiểm soát: sau khi tổ chức công tác điều hành thì việc tiếp theo là kiểm soát quá trình hoạt động và đánh giá việc thực hiện kế hoạch. Để đảm bảo cho các bộ phận và tổ chức hoạt động theo đúng kế hoạch họ sử dụng các bước cần thiết, rồi sau đó so sánh kết quả thực tế với kế hoạch đề ra. Từ đó sẽ tìm ra khâu nào trong công việc chưa đạt hiệu quả và phương pháp thay đổi hợp lý để hoàn thành từng nhiệm vụ đã đề ra trong kế hoạch.
• Ra quyết định: Trong các phương án đề ra, bạn sẽ lựa chọn phương án tối ưu nhất để ra quyết định thực hiện. Chức năng ra quyết định được vận dụng liên tục trong quá trình ra hoạt động của tổ chức từ lập kế hoạch, đến thực hiện, kiểm tra, đánh giá

Mọi thông tin đều được đưa ra dựa trên một nền tảng nhất định đòi hỏi các kế toán quản trị phải cập nhật thông tin nhanh, chính xác và kịp thời cho các quản lý doanh nghiệp. Từ đó có thể hoàn thành nhiệm vụ tốt nhất cho việc ra quyết định.

2. Đối với nội bộ tổ chức

Với vai trò thu thập và cung cấp thông tin phù hợp nhanh chóng, các kế toán giữ vai trò quan trọng với các nhà quản lý giúp họ điều hành, kiểm soát tổ chức và ra quyết định kịp thời.

• Với giám đốc sản xuất thường sẽ vạch ra kế hoạch, phương án và lịch trình sản xuất
• Với giám đốc marketing thường ra các quyết định quảng cáo, khuyến mãi, định giá sản phẩm
• Với giám đốc tài chính thường ra các quyết định về huy động vốn và đầu tư

Với mỗi giám đốc hoạt động trong những mảng riêng cần một loại thông tin khác nhau nên các kế toán quản trị hiểu rõ từng tình huống của các nhà quản lý để cung cấp thông tin hữu ích nhất.

Vai trò của kế toán quản trị

III. Mục tiêu và nhiệm vụ của kế toán quản trị trong doanh nghiệp 

1. Mục tiêu của kế toán quản trị

• Mục tiêu liên kết giữa việc tiêu dùng các nguồn lực ( chi phí ) và nhu cầu tài trợ với các nguyên nhân của việc tiêu dùng các nguồn lực đó ( chi phí phát sinh ) để thực hiện các mục đích cụ thể của đơn vị. Vì thế mà mục tiêu đối với kế toán quản trị rất đa dạng như khả năng giải quyết vấn đề nào đó tại hiện trường trong một khoảng thời gian nhất định,  bán được một khối lượng sản phẩm nào đó, tôn trọng và thực hiện một thời hạn giao hàng cụ thể… Mô hình các doanh nghiệp đối với các kế toán doanh nghiệp được thể hiện dưới sự kết hợp giữa mục đích của các doanh nghiệp và tiêu dùng các nguồn lực sẵn có.
• Mục tiêu tìm cách tối ưu hóa mối quan hệ giữa chi phí với giá trị ( lợi ích ) mà chi phí đó tạo ra: Mục tiêu này cũng chính là bài toán đặt ra yêu cầu các kế toán quản trị giải. Họ phải tìm ra phương án tối ưu mối quan hệ giữa chi phí và lợi ích giúp các nhà quản lý có cơ sở để ra quyết định lựa chọn phương án đem lại hiệu quả kinh tế cao nhất cho doanh nghiệp.

2. Nhiệm vụ của kế toán quản trị 

• Thu thập, xử lý thông tin, số liệu kế toán theo phạm vi, nội dung kế toán quản trị của đơn vị xác định theo từng thời kỳ.
• Kiểm tra, giám sát các định mức, tiêu chuẩn, dự toán.
• Cung cấp thông tin theo yêu cầu quản trị nội bộ của đơn vị bằng báo cáo kế toán quản trị.
• Tham gia thực hiện công việc kiểm soát các chi phí bằng tiền, phân tích tỷ lệ, tính hiệu quả của chi phí, chi phí hao hụt, hỏng, tiêu hao định mức
• Phân tích tỷ lệ, hiệu quả đem lại của từng chương trình bán hàng.
• Tính và phân tích giá thành cho tương lai ít nhất trước 6 tháng làm cơ sở để các bộ phận liên quan quyết định giá bán cho phù hợp.
• Tổng hợp báo cáo tài chính hàng tháng, hàng quý, năm và đưa ra các ý kiến cảnh báo, đề xuất cải tiến trong hoạt động quản lý SXKD và tài chính trong công ty.
• Kiểm soát số liệu trên hệ thống SAP như kiểm soát Master data…
• Kiểm soát chi phí phòng ban các khối.
• Phân tích số liệu kế toán, tài chính để phục vụ làm báo cáo quản trị.
• Lập báo cáo quản trị theo yêu cầu
• Phát hiện các sai sót trong quy trình SAP hiện tại, đưa ra biện pháp nhằm cải thiện hệ thống kiểm soát nội bộ..
• Kiểm soát các khoản mục hàng tồn kho, tổ chức tham gia các hoạt động kiểm kê.
• Tổ chức, làm việc với các phòng ban về các vấn đề phát sinh của hệ thống
• ...

Mục tiêu và nhiệm vụ của kế toán quản trị trong doanh nghiệp

IV. Những kỹ năng cần có của một kế toán quản trị 

1. Kỹ năng về chuyên môn

Kỹ năng chuyên môn là một yếu tố không thể thiếu dù bạn đang làm trong lĩnh vực nào. Với kế toán quản trị hay kế toán nói chung thì kỹ năng chuyên môn cơ bản cần có như

• Đọc hiểu và phân tích báo cáo tài chính
• Kế toán và quản trị chi phí
• Tài chính doanh nghiệp và quản trị nguồn ngân sách
• Kiểm soát nội bộ
• Quản trị rủi ro
• Thuế và hệ thống thông tin kế toán
• ...

2. Kỹ năng về con người

Kỹ năng về con người không đơn thuần chỉ là kỹ năng giao tiếp mà còn bao gồm cả kỹ năng ảnh hưởng, kỹ năng đàm phán và thương lượng, kỹ năng ra quyết định và giải quyết vấn đề, giao tiếp, thuyết trình, xây dựng các mối quan hệ và làm việc theo nhóm… Nhờ có kỹ năng này mà các kế toán quản trị có cơ hội phát huy tối đa năng lực và hỗ trợ cho doanh nghiệp hiệu quả.
Bên cạnh việc thu thập và xử lý thông tin hiệu quả thì kỹ năng giao tiếp, thuyết trình trước đám đông cũng là yếu tố căn bản của mọi kế toán cần có. Để lấy được lòng tin của mọi người thì bạn cần có khả năng diễn đạt tốt, thuyết phục người nghe. Từ đó lời nói của bạn mới có trọng lượng và sự ảnh hưởng lớn. Đặc biệt kỹ năng con người là yếu tố đòi hỏi quá trình rèn luyện đúc rút kinh nghiệm trong kho làm việc chứ không phải tự nhiên mà có được.

3. Kỹ năng về kinh doanh

Kỹ năng kinh doanh sẽ giúp cho các kế toán quản trị có thêm sự nhạy bén, linh hoạt, dễ dàng thích ứng với sự thay đổi của thị trường. Đây là một kỹ năng mới đối với các kế toán truyền thống. Kỹ năng này gồm có:

• Lập và kiểm soát việc lập kế hoạch chiến lược
• Phân tích, đánh giá môi trường vĩ mô và các tác động của chúng với tổ chức
• Quản lý các mối quan hệ
• Quản trị hệ thống và hoạt động của hệ thống
• Am hiểu môi trường pháp luật và các tác động của chúng

4. Kỹ năng về lãnh đạo

Kỹ năng lãnh đạo là kỹ năng cần có với bất kỳ nhà quản lý nào, là một trong những chức năng của nhà quản lý. Đây là kỹ năng hướng dẫn và cố vấn cho các đồng nghiệp, cấp dưới tăng hiệu quả hoạt động của công việc, thúc đẩy và truyền cảm hứng cho họ. Đây là yếu tố góp phần đảm bảo sự ổn định và bền vững cho mỗi công ty bởi sự thống nhất của một tổ chức chính là có yếu tố lãnh đạo chuyên nghiệp trong các cấp quản lý.

Những kỹ năng cần có của một kế toán quản trị

V. Cơ hội việc làm và mức lương của kế toán quản trị  

1. Cơ hội việc làm

Kế toán là công việc không thể thiếu đối với mọi công ty, doanh nghiệp. Vì thế mà cơ hội làm việc với kế toán rất rộng mở, không giới hạn. Bạn có thể apply vào các doanh nghiệp, công ty có quy mô lớn, vừa và nhỏ tùy theo năng lực, khả năng của bản thân

• Tập đoàn: Doanh nghiệp tư nhân, các tập đoàn đa quốc gia lớn, tổ chức tài chính HSBC và các doanh nghiệp thuộc lĩnh vực sản xuất và khai khoáng/ tài nguyên thiên nhiên
• Doanh nghiệp vừa và nhỏ: Các doanh nghiệp tư nhân và các SME gồm ngành công nghiệp thu âm, rượu, các câu lạc bộ thể thao và thời trang.
• Lĩnh vực công: Các tổ chức bao gồm các ban ngành quốc gia, nhà nước và địa phương
• Dịch vụ công: Các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ cho khách hàng có thu phí. Những doanh nghiệp này gồm từ các công ty đa quốc gia lớn tới các doanh nghiệp vừa và nhỏ, các tổ chức chuyên tư vấn cho các cá nhân và doanh nghiệp nhỏ.

2. Mức lương  

Theo thống kê của một số tổ chức nghiên cứu, mức lương của kế toán quản trị dao động trong khoảng từ 5 - 8 triệu/ tháng và tăng dần theo thời gian làm việc. Tùy thuộc vào khả năng, trình độ chuyên môn, khối lượng công việc, kinh nghiệm làm việc, quy mô doanh nghiệp, vị trí làm việc… mà mỗi kế toán có một mức lương riêng khác nhau. Ví dụ như kế toán trưởng sẽ có mức lương cao hơn kế toán tổng hợp, kế toán quản trị hay kiểm toán viên bởi vị trí và khối lượng công việc của họ.

Cơ hội việc làm và mức lương của kế toán quản trị

VI. Học kế toán quản trị như thế nào?   

Trước hết để trở thành một kế toán quản trị, bạn cần nắm vững những kiến thức căn bản trong lĩnh vực kế toán như

• Phân loại chi phí và hiểu được những tác động, ảnh hưởng của chi phí đến sản lượng sản phẩm
• Phân biệt được kế toán tài chính và kế toán quản trị
• Áp dụng một số phương pháp phân bổ giá thành vào hoạt động thực tiễn
• Hiểu rõ hệ thống chi phí và tính giá thành
• Áp dụng phương pháp phân tích mối quan hệ giữa chi phí - sản lượng và lợi nhuận
• Hiểu rõ và có thể thiết lập hệ thống dự toán ngân sách
• ...

Không chỉ nắm rõ kiến thức mà bạn cần lựa chọn cách học, địa điểm học kế toán quản trị ở những địa chỉ, những kênh thông tin uy tín, hiệu quả nhất. Nếu tham gia các lớp đào tạo kế toán quản trị bạn nên lựa chọn các trường, trung tâm uy tín, chất lượng có tuyển sinh và đào tạo. Các lớp kế toán quản trị ngoài, ở trung tâm thường dành cho các học viên như các kế toán nội bộ, các kế toán tổng hợp, những người quản lý doanh nghiệp có nhu cầu học thêm bằng cấp. Bên cạnh đó, bạn cũng có thể lựa chọn các lớp học online nếu không có điều kiện tham gia các lớp học offline thông qua hệ thống các bài giảng kế toán quản trị được đăng tải trên trang web. Các lớp học này có thể mất phí hoặc không tuỳ thuộc vào nhu cầu và khả năng chi trả của bạn 

Có thể nói cơ hội và mức lương cho kế toán quản trị là cực kỳ hấp dẫn, đặc biệt với các sinh viên năm cuối sắp ra trường. Hơn thế nữa hướng dẫn học kế toán quản trị như thế nào chắc hẳn đã giúp bạn định hướng cách học cho bản thân rồi chứ? Và những kỹ năng cần có của kế toán quản trị đã hé mở cho bạn chuẩn bị trước mỗi cuộc phỏng vấn đầy khó khăn đúng không? Cảm ơn bạn đã đọc bài viết!