Bán hàng đa cấp tốt hay xấu - Sự thật về các công ty bán hàng đa cấp ở Việt Nam

Bán hàng đa cấp tốt hay xấu khi mà chỉ cần nhắc đến kinh doanh đa cấp người ta nghĩ ngay đến lời mời gọi kiếm được hàng trăm đến hàng tỷ đồng mỗi tháng, “Không cần làm gì cũng có tiền” cũng như các hậu quả khôn lường mà kinh doanh đa cấp mang lại.

Kinh doanh đa cấp là một trong những cụm từ được nhắc đến nhiều nhất hiện nay. Có rất nhiều người đã mượn hình thức kinh doanh đa cấp để phục vụ mục đích kiếm lời trái pháp luật của mình. Hiện nay mô hình kinh doanh đa cấp bị biến tướng nổi lên rất nhiều khiến người tiêu dùng hoang mang lo lắng. Để giúp người tiêu dùng và bạn đọc có cái nhìn thông thái hơn về mô hình bán hàng đa cấp chúng tôi sẽ chia sẻ thông tin chi tiết tại bài viết dưới đây. 

I. Bán hàng đa cấp tốt hay xấu

Multi - level marketing (MLM) với tên gọi là bán hàng đa cấp/kinh doanh đa cấp, tiếp thị nhiều tầng hay bán hàng mạng lưới. Đây là một hình thức bán hàng trực tiếp tới người tiêu dùng thông qua mạng lưới các nhà phân phối gồm nhiều tầng, nhiều nhánh. Vậy kinh doanh đa cấp tốt hay xấu? Kinh doanh đa cấp là một ngành nghề đã được các nước trên thế giới và Việt Nam thông qua và cho phép đi vào hoạt động chính thức. Bản chất của bán hàng đa cấp không hề xấu bởi đây chỉ là một cách bán hàng trực tiếp khác với các mô hình kinh doanh thông thường mà trong đó người bán sẽ dựa trên các mối quan hệ và tiếp thị truyền miệng.

Tuy nhiên, không chỉ ở Việt Nam mà cả trên thế giới, các công ty sử dụng mô hình MLM thường xuyên trở thành đối tượng bị chỉ trích và vướng vào các vụ kiện pháp lý. Nguyên nhân là vì mô hình này có quá nhiều điểm tương đồng với các mô hình bất hợp pháp như mô hình kim tự tháp, mô hình ponzi, thu phí gia nhập quá cao, tập trung vào việc lôi kéo người khác thay vì doanh thu thực tế, tận dụng mối quan hệ cá nhân để đạt được mục tiêu về doanh số cũng như tuyển dụng và nhiều hình thức lừa đảo tinh vi khác.

Hình thức kinh doanh bán hàng đa cấp có thực sự xấu hay không?

II. Tác hại của bán hàng đa cấp

Kinh doanh đa cấp bất chính là hình thức lợi dụng, lừa đảo những người muốn tham gia bán hàng đa cấp bằng việc thu những khoản phí nộp khi tham gia, yêu cầu đóng 1 khoản tiền ôm hàng khổng lồ mà không được cung cấp sản phẩm, dịch vụ rõ ràng nào.

Lừa đảo! Đây là cụm từ được người ta nhắc đến nhiều nhất khi nói về bán hàng đa cấp. Lừa từ chất lượng sản phẩm đến giá bán. Những người bị lừa tham gia vào đường dây khi phát hiện bị lừa mua những sản phẩm cực mắc sẽ tìm cách (và được hướng dẫn cụ thể) để tránh thiệt hại là tiếp tục đi lừa lại người khác (thường là người thân của họ) tham gia như họ từng bị dụ. Kết quả là cả một dây chuyền "lừa" được tổ chức công khai và ngày càng lan rộng. Lừa đảo từ những lời mời gọi, thuyết phục từ những nhân viên đa cấp về đầu tư sinh lời “khủng”, “ngồi mát ăn bát vàng”, “1 vốn 48 lời” để tạo hệ thống phân phối mà nhánh trên lợi dụng nhánh dưới để thu lợi.

Tác hại của bán hàng đa cấp gây ra chính là do dân trí thấp và lòng tham của con người. Nhiều người dân đã trở thành nạn nhân của các công ty đa cấp, thậm chí tan đàn xẻ nghé hoặc mất nhà - đổ nợ. Bán hàng đa cấp bất chính tạo ra sự bất hòa mất đoàn kết trong những người thân thích, anh em bà con dòng họ, do người ta dụ dỗ nhau, lừa dối nhau để bán hàng đa cấp. Kiểu kinh doanh này cũng góp phần khơi dậy sự độc ác trong mỗi con người bởi khi đã lỡ đem tiền đưa vào kinh doanh, trước nguy cơ mất vốn, người ta sẵn sàng nhắm mắt dụ dỗ tiếp những người thân của mình trở thành nạn nhân. Thậm chí có những người phải tự tử vì tin vào những lời có cánh, tin vào giấc mộng đổi đời sắp đến mà bán nhà, cắm sổ đỏ, vay mượn để đầu tư nhưng kết quả mãi không thấy tiền đâu còn người thì chạy mất.

Cạm bẫy khôn lường của bán hàng đa cấp

III. Sự thật về các công ty bán hàng đa cấp tại Việt Nam

1. Herbalife

Sự thật về herbalife

Herbalife được thành lập vào năm 1980, có trụ sở tại Los Angeles chuyên bán các sản phẩm dinh dưỡng như sữa trứng giảm cân và các loại vitamin, thực phẩm chức năng. Herbalife là một trong những công ty sử dụng mô hình bán hàng đa cấp nổi tiếng thế giới. Tuy nhiên sau những cáo buộc của FTC, cụm từ bán hàng đa cấp được Herbalife khôn khéo thay bằng “sản phẩm được phân phối thông qua mạng lưới các nhà phân phối độc lập”.

Herbalife có mặt tại Việt Nam từ tháng 11/2009. Herbalife Việt Nam cung cấp 7 nhóm sản phẩm gồm: Dinh dưỡng hỗ trợ về cân nặng, hỗ trợ sức khỏe tiêu hóa, hỗ trợ sức khỏe tim mạch, hỗ trợ xương khớp, dinh dưỡng bổ sung dành cho vận động, tăng cường năng lượng, dinh dưỡng cho da, tóc, mắt. Hình ảnh mà Herbalife đưa đến thị trường người tiêu dùng Việt Nam là một tập đoàn dinh dưỡng toàn cầu của Mỹ cung cấp các sản phẩm dinh dưỡng, kiểm soát cân nặng, và chăm sóc cá nhân hỗ trợ lối sống lành mạnh.

Đầu năm 2018, Công ty TNHH MTV Herbalife Việt Nam đã bị xử phạt 140 triệu đồng vì có hành vi vi phạm trong hoạt động bán hàng đa cấp với các vi phạm:
- Quảng cáo đưa thông tin gây nhầm lẫn cho khách hàng về công dụng của sản phẩm.
- Không thường xuyên giám sát hoạt động của người tham gia bán hàng đa cấp để bảo đảm người tham gia bán hàng đa cấp thực hiện đúng quy tắc hoạt động.
- Ký kết hợp đồng với người tham gia bán hàng đa cấp không bằng hình thức văn bản hoặc không bao gồm đầy đủ các nội dung cơ bản theo quy định của pháp luật…

Herbalife lừa đảo

Có nhiều ý kiến trái chiều cho rằng sữa Herbalife lừa đảo, vậy đâu mới là sự thật? Hiện tại hình thức bán hàng đa cấp của Herbalife vẫn đang diễn ra dưới hình thức biến tướng, lừa đảo nên tiếng xấu của đa cấp Herbalife vẫn luôn đeo bám thương hiệu này. Đối với sản phẩm của herbalife, phương pháp giảm cân bằng thực phẩm chức năng Herbalife kết hợp từ bộ 3 sản phẩm giảm cân cơ bản đó là: Sữa herbalife F1 công thức dinh dưỡng thay thế bữa ăn chính, Vitamin herbalife, thực phẩm ăn kiêng protein herbalife. Thế nhưng trong dư luận vẫn nổi dậy làn sóng “Sử dụng thực phẩm chức năng herbalife có tốt như những lời quảng cáo đồn thổi trên các trang mạng”. Hơn thế nữa, Herbalife được đánh giá, gắn mác là sản phẩm“chất lượng thấp mà giá trên trời” từ người tiêu dùng. Về chất lượng của các sản phẩm của herbalife được các chuyên gia y tế, dinh dưỡng đưa vào danh mục thực phẩm chức năng chứ không phải là các loại thuốc do đó người tiêu dùng cần sử dụng theo hướng dẫn sử dụng hoặc theo lời khuyên của các bác sĩ. Khuyến cáo của các chuyên gia y tế đưa ra rằng: “Người tiêu dùng khi chọn bất cứ sản phẩm nào liên quan đến sức khoẻ cần xem kỹ nguồn gốc, xuất xứ, thương hiệu vì nếu không, khi bị tai biến thì không thể kêu ai. Ngoài việc biết nguồn cung cấp còn cần biết cả giá vì những sản phẩm hướng dẫn truyền miệng sử dụng kiểu này đôi khi giá không phản ánh đúng giá trị thực vì đã đội lên nhiều lần”. Đối với người tiêu dùng, có rất nhiều ý kiến trái chiều được đưa ra về chất lượng, hiệu quả của các sản phẩm giảm cân herbalife. Một khách hàng ở Tây Sơn-Hà Nội chia sẻ về sản phẩm của herbalife: “Có những sản phẩm được bán với giá lên tới hàng ngàn đô” nhưng hiệu quả thì chưa thấy đâu dù khách hàng đã sử dụng trong một thời gian dài. Nhưng có những khách hàng lại cho rằng thực phẩm giảm cân của herbalife thực sự hiệu quả và tin dùng.

2. Oriflame

Sự thật về oriflame

Oriflame Cosmetics S.A là một tập đoàn mỹ phẩm thành lập năm 1967 tại Thuỵ Điển, chuyên sản xuất và kinh doanh các dòng sản phẩm mỹ phẩm: dưỡng da, chăm sóc cá nhân, nước hoa, phụ kiện và thực phẩm chức năng. Đến nay, Oriflame đã có mặt tại hơn 60 quốc gia với hơn 3.5 triệu người tham gia tiếp thị trên toàn cầu. Oriflame chính thức bước chân vào thị trường Việt Nam từ năm 2003 với hình thức kinh doanh đa cấp, và đã gặp phải những định kiến bởi tại Việt Nam, nhiều công ty lợi dụng những biến tướng của hình thức này để thực hiện các hành vi lừa đảo. Tuy nhiên, với tính đa dạng, chất lượng sản phẩm và chính sách trả thưởng minh bạch, công khai Oriflame đa cấp đã vượt qua những định kiến ban đầu để mang lại công việc, thu nhập cho hàng nghìn người tại Việt Nam.

Tuy nhiên, Bộ Công Thương đã đưa ra quyết định phạt tiền 170 triệu đồng về các vi phạm trong hoạt động bán hàng đa cấp của Công ty TNHH Mỹ phẩm Thường Xuân trụ sở chính: 100-102 Nguyễn Văn Trỗi, phường 8 , quận Phú Nhuận, TP.HCM do không thực hiện hoặc thực hiện không đúng, không đầy đủ các nghĩa vụ liên quan đến việc thu hồi thẻ thành viên bán hàng đa cấp theo quy định của pháp luật.
- Tổ chức hoạt động bán hàng đa cấp tại tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương khi chưa có xác nhận bằng văn bản của Sở Công Thương tỉnh, thành phố đó về việc tiếp nhận hồ sơ thông báo hoạt động bán hàng đa cấp.
- Không thực hiện hoặc thực hiện không đúng, không đầy đủ các nghĩa vụ liên quan đến hoạt động đào tạo người tham gia bán hàng đa cấp theo quy định của pháp luật.

Oriflame trước nay vẫn hay chịu nhiều tai tiếng về kinh doanh đa cấp. Và câu hỏi thường được đặt ra nhiều nhất dành cho thương hiệu này đó là “Oriflame có phải là một công ty đa cấp lừa đảo”?

Các mỹ phẩm của Oriflame 

Mỹ phẩm oriflame có tốt không

Hoài nghi về chất lượng của các mỹ phẩm oriflame có tốt hay không luôn là câu hỏi được đặt ra từ người tiêu dùng cũng như những người muốn kinh doanh mỹ phẩm oriflame, tham gia vào bán hàng đa cấp oriflame.

• Ưu điểm khi tham gia vào kinh doanh mỹ phẩm oriflame

- Sản phẩm đa dạng: Nước hoa, dưỡng da, chăm sóc cá nhân, thực phẩm chức năng, phụ kiện.
- Chất lượng tương đối, phân khúc giá tầm trung nên thu hút được một lượng người sử dụng nhất định tại thị trường Việt Nam.
- Đội ngũ cộng tác viên bán hàng không giới hạn độ tuổi, nghề nghiệp, trình độ…
- Không cần quá nhiều vốn ban đầu.
- Làm việc giờ giấc thoải mái, không bó buộc, không cần thuê mặt bằng.
- Có cơ hội được đào tạo, học hỏi kinh nghiệm kinh doanh
- Được hưởng lợi nhuận từ hàng hóa và hoa hồng từ đội ngũ cộng tác viên.

• Nhược điểm của sản phẩm oriflame

- Cạnh tranh từ các sản phẩm giá trung khác: Với mức giá từ 100 – 400k/sản phẩm, khách hàng sẵn sàng từ bỏ Oriflame để mua mỹ phẩm Hàn Quốc. Với tâm lý sính ngoại và quan niệm mỹ phẩm Hàn Quốc luôn tốt, cộng với hình thức, mẫu mã đẹp hơn, các mỹ phẩm Hàn Quốc luôn có ưu thế hơn sản phẩm của Oriflame.
- Chất lượng không tương xứng với giá cả: Oriflame có tốt không? Nhiều tín đồ làm đẹp nhận định, chất lượng mỹ phẩm Oriflame cũng chỉ ở mức tạm chấp nhận được. Nhưng với mức giá thực tế thì thực sự không tương xứng. Như vậy, nếu tin vào các quảng cáo quá đà về sản phẩm, người tiêu dùng sẽ có cảm giác bị lừa khi sử dụng sản phẩm không đem lại hiệu quả mong muốn.

3. Amway

Sự thật về bán hàng kiểu Amway

Amway là tập đoàn toàn cầu được thành lập năm 1959 và có trụ sở chính tại bang Michigan - Mỹ. Amway kinh doanh theo phương thức bán hàng đa cấp về các sản phẩm tiêu dùng như: Sản phẩm dinh dưỡng và sức khỏe, sản phẩm chăm sóc da và mỹ phẩm, sản phẩm chăm sóc đồ gia dụng và sản phẩm chăm sóc cá nhân. Xuất hiện tại thị trường Việt Nam từ năm 2008, Amway đã trở thành một trong những tên tuổi lớn nhất trong những doanh nghiệp đa cấp sau gần 10 năm hoạt động. Từ khi về Việt Nam, mô hình kinh doanh đa cấp của Amway bị biến tướng, trở thành một trong những “ông lớn” trong lĩnh vực kinh doanh đa cấp. Năm 2016, Amway đã bị Bộ Công thương xử phạt do trong doanh nghiệp này có các sai phạm sau: Thiếu đăng ký kinh doanh đa cấp cho các đại lý tại tỉnh, thành; Thiếu giám sát quá trình đào tạo nhân viên bán hàng đa cấp và tự ý bán hàng online mà chưa được các cơ quan chức năng phê duyệt. Tuy nhiên, sau đó Amway Việt Nam đã can đảm nói “không” với hoạt động kinh doanh không lành mạnh, bất chấp việc các doanh nghiệp này chắc chắn sẽ gặp phải không ít khó khăn trong việc giữ chân nhà phân phối, giảm doanh số bán hàng, nhất là trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt như hiện nay.

Sản phẩm của Amway có tốt không

Do được phân phối theo hình thức đa cấp và lại bị biến tướng tại Việt Nam nên đa phần người tiêu dùng trong nước đều có cảm nhận không tốt về Amway và các sản phẩm của doanh nghiệp. Các sản phẩm của Amway không được quảng cáo hay giới thiệu rộng rãi trên báo đài mà chủ yếu thông qua sự tư vấn truyền miệng của các nhà phân phối nên vấn đề chất lượng luôn bị người tiêu dùng nghi ngờ. Tuy nhiên Amway Việt Nam đã được vinh danh tại các giải thưởng uy tín trong nước như Cúp vàng sản phẩm vàng vì Sức khỏe Cộng đồng cho 3 sản phẩm của Nutrilite: Glucosamine, Salmon Omega 3, Protein Powder hay Giải Rồng Vàng năm 2012 và 2013 cho Thương Hiệu Được Tin Cậy.

IV. Kết bài

Như vậy, 123job.vn hy vọng thông qua bài viết trên, bạn đã có cho mình được câu trả lời về hình thức bán hàng đa cấp tốt hay xấu, sự thật về các công ty bán hàng đa cấp tiêu biểu ở Việt Nam và cái nhìn tổng quan về thái độ người tiêu dùng hiện nay trong việc mua các sản phẩm của công ty đa cấp.