Hiện nay ETF đã trở thành một trong những phương tiện đầu tư phổ biến cho cả nhà đầu tư tổ chức và cá nhân. Bởi ETF là gì được đánh giá là nơi cung cấp các tùy chọn đa dạng hóa, có tính minh bạch và giao dịch với chi phí thấp cho các nhà đầu tư.

Kể từ khi thành lập, cho tới hiện nay thị trường ETF là gì đã phát triển một cách mạnh mẽ và hiện được sử dụng bởi tất cả các nhà đầu tư và nhà giao dịch trên khắp thế giới. Từ một quỹ vào năm 1993, thị trường ETF là gì đã tăng lên 102 quỹ vào năm 2002 và gần 1.000 quỹ vào cuối năm 2009. Theo công ty nghiên cứu ETFGI thì đã có hơn 7.100 quỹ ETF giao dịch trên toàn cầu vào tháng 5 năm 2020. Vậy quỹ ETF là gì? Những lý do đầu tư vào quỹ ETF là gì? Cơ chế hoạt động của quỹ ETF là gì? Cùng theo dõi tiếp bài viết dưới đây để tìm hiểu thêm về quỹ ETF là gì nhé!

I. ETF là gì?

1. Khái niệm ETF là gì?

ETF là tên viết tắt của cụm từ tiếng Anh Exchange Traded Fund hay còn được gọi là quỹ hoán đổi danh mục. Đây là quỹ đầu tư với mục đích chính là mô phỏng tỷ suất sinh lợi của chỉ số cổ phiếu, trái phiếu, hàng hóa hoặc một loại tài sản tài chính nào đó. ETF là quỹ được thiết kế cho một số lượng nhà đầu tư cùng góp vốn với nhau. Giấy chứng nhận sở hữu một phần ETF của các nhà đầu tư được gọi là chứng chỉ ETF. Quỹ ETF là gì vừa mang đặc điểm của một quỹ đầu tư, vừa mang đặc điểm của một cổ phiếu thông thường khi được niêm yết và giao dịch tại sàn chứng khoán.

Khái niệm ETF là gì?

Khái niệm ETF là gì?

Với các ưu điểm vượt trội như chi phí thấp, dễ dàng giao dịch, đầu tư, đa dạng hóa các danh mục và giảm thiểu rủi ro, hiện nay quỹ ETF là gì đã trở thành sự lựa chọn hàng đầu cho các nhà đầu tư muốn đầu tư một cách thụ động và đánh cước vào xu hướng của thị trường. Vậy cơ chế hoạt động của quỹ ETF là gì? Các quỹ ETF tại Việt Nam hoạt động như thế nào? Cùng theo dõi tiếp bài viết để được 123job bật mí ở những phần tiếp theo nhé!

2. Lịch sử hình thành quỹ ETF

Theo Gary Gastineau, tác giả của cuốn "The Exchange-Traded Funds Manual" thì cột mốc đầu tiên đánh dấu sự ra đời đối với một cái gì đó giống như quỹ ETF là ra mắt Cổ phiếu tham gia chỉ số S&P 500 vào năm 1989. 

Sau đó vào ngày 22/01/1993, State Street Global Investors đã phát hành S&P 500 Trust ETF (được gọi tắt là SPDR). SPDR rất phổ biến và vẫn là một trong những ETF được giao dịch tích cực nhất hiện nay. Tuy quỹ ETF là gì đầu tiên của Mỹ ra mắt vào năm 1993, nhưng phải mất 15 năm nữa mới thấy quỹ ETF đầu tiên được quản lý tích cực ra thị trường.

3. Các loại quỹ ETF phổ biến

Có nhiều loại quỹ ETF là gì khác nhau dành cho các nhà đầu tư để tạo thu nhập, đầu cơ và để phòng ngừa hoặc bù đắp một phần rủi ro trong danh mục đầu tư. Dưới đây là một số loại quỹ ETF phổ biến hiện nay mà 123job muốn chia sẻ tới bạn đọc:

  • ETF trái phiếu: ETF trái phiếu được sử dụng để cung cấp thu nhập thường xuyên cho các nhà đầu tư. Phân phối thu nhập của họ phụ thuộc nhiều vào hiệu suất của trái phiếu cơ bản. Chúng có thể bao gồm trái phiếu chính phủ, trái phiếu công ty và trái phiếu tiểu bang và địa phương - hay còn được gọi là trái phiếu địa phương. Không giống như các công cụ cơ bản của chúng, ETF trái phiếu không có ngày đáo hạn mà thường giao dịch với mức phí bảo hiểm hoặc chiết khấu so với giá trái phiếu thực tế.
  • ETF cổ phiếu: ETF cổ phiếu bao gồm một rổ cổ phiếu để theo dõi một ngành hoặc lĩnh vực. Không giống như quỹ tương hỗ cổ phiếu, ETF cổ phiếu có phí thấp hơn và không liên quan đến quyền sở hữu thực tế đối với chứng khoán.
  • ETF theo ngành: ETF ngành hoặc lĩnh vực là các quỹ tập trung vào một lĩnh vực hoặc các ngành cụ thể. Ví dụ, một quỹ ETF trong lĩnh vực công nghệ thông tin sẽ bao gồm các công ty hoạt động trong cùng lĩnh vực đó.

Ngoài các loại quỹ ETF trên thì còn một số loại khác như:

  • ETF tiền tệ: Đầu tư vào các ngoại tệ như đồng Euro hoặc đô la Canada.
  • ETF thị trường: Được thiết kế để theo dõi một chỉ số cụ thể ví dụ như chỉ số NASDAQ hoặc S&P 500.
  • ETF thị trường nước ngoài: Theo dõi các thị trường ở ngoài Hoa Kỳ.
  • ETF nghịch đảo: Dùng để tìm kiếm những khoản lợi nhuận từ sự sụt giảm của thị trường cơ sở hoặc chỉ số.
  • ETF đầu tư thay thế: Đây là dạng ETF sáng tạo, chúng cho phép các nhà giao dịch tiếp cận được với một chiến lược đầu tư cụ thể.

Các loại quỹ ETF phổ biến

Các loại quỹ ETF phổ biến hiện nay

II. Tại sao nên đầu tư vào quỹ ETF?

1. Đa dạng hóa các danh mục và giảm thiểu rủi ro

Với ETF là gì, nhà đầu tư hoàn toàn có thể tiếp cận được một bộ chỉ số mà không cần phải mua toàn bộ các cổ phiếu thành phần nằm trong bộ chỉ số đó. Bên cạnh đó, một quỹ ETF thường sẽ đầu tư vào nhiều tài sản hoặc nhiều công ty thuộc các ngành nghề khác nhau. Chính vì thế mà quỹ ETF là gì giúp nhà đầu tư giảm được rủi ro so với đầu tư vào một loại tài sản hay ngành nghề cố định.

2. Tiết kiệm thời gian

Hầu hết các nhà đầu tư sẽ không có đủ thời gian cũng như công sức để có thể tự chọn lựa, mua nhiều loại cổ phiếu trong một rổ cổ phiếu và theo dõi các biến động của chúng. Với quỹ ETF là gì, các nhà đầu tư có thể đầu tư vào một loại danh mục hoặc bộ chỉ số mà họ quan tâm, điều này giúp nhà đầu tư tiết kiệm được khá nhiều thời gian.

3. Chi phí thấp

ETF được quản lý một cách thụ động, có chi phí thấp hơn nhiều so với các quỹ khác trên thị trường. Bởi quỹ ETF không phải chi trả những khoản chi phí như quản lí, khả năng giao dịch liên tục khi thị trường còn mở cửa và khả năng tính toán một cách chính xác những vấn đề có liên quan đến thuế của các khoản tăng vốn. Phí quản lý thường niên của quỹ ETF thường dưới mức 1% so với các quỹ truyền thống.

4. Thanh khoản cao

Giống như các cổ phiếu thì quỹ ETF thường có tính thanh khoản cao. Khi nhu cầu mua đối với ETF tăng ở thị trường thứ cấp thì các chứng chỉ quỹ mới sẽ được tạo ra để mua bán ở trên thị trường và ngược lại.

5. Tính minh bạch

Quỹ ETF luôn công bố những danh mục đầu tư hàng ngày thay vì công bố vào cuối mỗi quý như các đơn vị khác. Ngoài ra thì ETFs có thể mua, bán (và bán khống) giống như các chứng khoán thông thường thông qua thị trường tập trung hoặc phi tập trung.

6. Giao dịch linh hoạt

Các chứng chỉ ETF được mua bán trên sàn giao dịch hàng ngày với giá thay đổi theo cung cầu và những biến động của thị trường. Chính vì vậy nên các nhà đầu tư ETF sẽ biết được chính xác họ sẽ phải trả bao nhiêu tiền để mua vào và thu được bao nhiêu lúc bán đi. Ngoài những ưu điểm trên thì quỹ ETF là gì còn mang tới cho nhà đầu tư một lợi ích về thuế rất lớn. ETF là gì thường tạo ra mức phân phối thu nhập vốn thấp hơn so với các quỹ tương hỗ khác.

Tại sao nên đầu tư vào quỹ ETF

Tại sao nên đầu tư vào quỹ ETF

III. Cơ chế hoạt động của quỹ ETF là gì?

Hầu hết cơ chế hoạt động của các quỹ ETF là dựa trên một chỉ số tham chiếu ví dụ như chỉ số chứng khoán hoặc chỉ số trái phiếu. Đặc điểm của quỹ ETF là không bán chứng chỉ quỹ riêng lẻ trực tiếp cho nhà đầu tư, mà chỉ được phát hành theo lô lớn. Dự thảo Thông tư hướng dẫn về thành lập và quản lý quỹ ETF đã đưa ra quy định một lô đơn vị quỹ ETF bao gồm tối thiểu là 1.000.000 đơn vị quỹ ETF.

Nhà đầu tư sẽ không mua lô đơn vị quỹ bằng tiền, mà thay vào đó là mua các lô đơn vị quỹ ETF bằng các danh mục chứng khoán cơ cấu hoặc mô phỏng theo danh mục của chỉ số tham chiếu đã được chấp thuận. Các nhà đầu tư trực tiếp mua các lô đơn vị quỹ thường là những tổ chức đầu tư và là các đơn vị tạo lập quỹ. Đây là cơ chế hoạt động của quỹ ETF ở trên thị trường sơ cấp.

Sau khi mua các lô đơn vị quỹ thì thông thường các nhà đầu tư sẽ thường chia nhỏ ra và bán các chứng chỉ quỹ ETF ở trên thị trường thứ cấp. Điều này cho phép các nhà đầu tư khác có thể mua các đơn vị quỹ một cách riêng lẻ thay vì mua một lô lớn ở trên thị trường sơ cấp. Trong trường hợp nhà đầu tư muốn bán chứng chỉ quỹ thì sẽ có hai sự lựa chọn. Một là bán chứng chỉ quỹ riêng lẻ cho các nhà đầu tư khác trên thị trường thứ cấp và hai là bán các lô đơn vị quỹ ngược lại cho quỹ ETF.

IV. Cách mua chứng chỉ quỹ ETF

1. Mua bán trực tiếp trên sàn

Các chứng chỉ quỹ ETF đều được niêm yết trên sàn chứng khoán, chính vì vậy bạn hoàn toàn có thể thực hiện giao dịch chứng chỉ quỹ như một mã chứng khoán thông thường. Ví dụ như quỹ ETF nội VFM ETF đã được niêm yết trên sàn chứng khoán TP. Hồ Chí Minh (HOSE) từ năm 2014 với mã giao dịch: E1VFVN30.

2. Mua bán với số lượng lớn

Trong trường hợp mua bán với số lượng lớn thì đòi hỏi bạn phải là những người được quỹ ETF ủy quyền (Authorized Participants – APs) và được tham gia vào quá trình khởi tạo hoặc hoán đổi chứng chỉ quỹ.

V. Các quỹ ETF tại Việt Nam đang hoạt động

Hiện nay thị trường chứng khoán Việt Nam có 4 quỹ ETF hoạt động bao gồm:

a. Qũy FTSE Vietnam Index ETF

Qũy FTSE Vietnam Index ETF là quỹ đầu tư chỉ số đầu tiên tại Việt Nam và được Deutsche Bank AG thành lập vào ngày 15/01/2008 với số vốn đầu tư ban đầu là 5.1 triệu USD. Quỹ ETF này mô phỏng chỉ số FTSE Vietnam All-Share Index và chỉ số FTSE Vietnam Index. Tính tới thời điểm đầu tháng 6 năm 2020, tổng giá trị tài sản của quỹ đạt ở mức khoảng 227 triệu USD.

b. Quỹ VanEck Vectors Vietnam ETF (VNM)

VanEck Vectors Vietnam ETF (VNM) được công ty quản lý đầu tư VanEck Global thành lập vào ngày 11/08/2009 với số vốn ban đầu là 14 tỷ USD. Tính tới giữa tháng 3/2020, tổng số tài sản của quỹ là 310 triệu USD. Quỹ hiện đang đầu tư vào một danh mục bao gồm 26 chứng khoán niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam.

Các quỹ ETF tại Việt Nam đang hoạt động

Các quỹ ETF tại Việt Nam đang hoạt động

c. iShares MSCI Frontier 100 ETF

Qũy iShares MSCI Frontier 100 ETF được MSCI thành lập vào ngày 30/11/2007. MSCI Frontier Markets Index là một chỉ số phát triển dựa trên vốn hóa thị trường đã được điều chỉnh theo khối lượng tự do chuyển nhượng và thể hiện hoạt động của các thị trường cổ phiếu sơ khai. Tính đến thời điểm ngày 31/07/2012, MSCI Frontier Markets Index bao gồm 147 cổ phiếu thành viên có số vốn hóa lớn và vừa của 25 thị trường sơ khai và đại diện cho khoảng 84% vốn hóa thị trường đã được điều chỉnh theo khối lượng tự do chuyển nhượng tại mỗi quốc gia.

d. Quỹ ETF VFMVN30

ETF VFMVN30 là quỹ đầu tiên của Việt Nam do công ty VFM quản lý và phát hành ra công chúng với số vốn huy động tối thiểu lần đầu là 50 tỷ đồng. Ngày giao dịch đầu tiên của quỹ là vào ngày 06/10/2014 với mã giao dịch: E1VFVN30. Mục tiêu của quỹ ETF VFMVN30 là mô phỏng gần nhất có thể về những biến động của chỉ số tham chiếu VN30 sau khi đã trừ đi chi phí của Quỹ.

VI. Kết luận

Cũng giống như bất cứ loại hình đầu tư nào khác, bên cạnh những lợi ích thì quỹ ETF là gì cũng đi kèm với nhiều rủi ro. Vấn đề quan trọng là nhà đầu tư cần phải hiểu rõ được về đặc điểm của ETF là gì, cơ chế hoạt động của nó ra sao để có thể có được kết quả như kỳ vọng. 123job hy vọng qua những chia sẻ ở bài viết giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về ETF là gì cũng như các quỹ ETF tại Việt Nam!