Những ngày qua, sau các đợt mưa lũ liên tiếp làm cho vệ sinh môi trường bị ô nhiễm, tạo điều kiện cho vi khuẩn sinh sôi, các tỉnh miền Trung đã ghi nhận nhiều ca bệnh Whitmore. Trong đó, đã có 4 ca tử vong.

Bệnh melioidosis hay còn được gọi là bệnh Whitmore, đây là bệnh truyền nhiễm có thể lây nhiễm cho người hoặc động vật. Nguyên nhân gây bệnh là do vi khuẩn Burkholderia pseudomallei tồn tại trong nước và đất bị ô nhiễm. Bệnh này chủ yếu xảy ra ở các nước khí hậu nhiệt đới, đặc biệt là ở Đông Nam Á và miền bắc Australia do lây truyền sang người và động vật thông qua tiếp xúc trực tiếp với nguồn bệnh bị ô nhiễm.

I. Bệnh phát triển sau bão lũ, gây tử vong

Theo Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), bệnh Whitmore (hay tên gọi khác là Melioidosis) là một bệnh nhiễm trùng ở người và động vật do vi khuẩn Burkholderia Pseudomalle gây ra.

Vi khuẩn B. pseudomallei sống trong đất, nước bị nhiễm khuẩn và xâm nhập vào cơ thể chủ yếu qua da khi có vết thương hở tiếp xúc trực tiếp với đất, nước bị nhiễm khuẩn B. pseudomallei. Hiện chưa có bằng chứng về việc lây truyền vi khuẩn từ người sang người hoặc từ động vật sang người.

Bệnh Whitmore là bệnh ít gặp, không lây lan thành dịch. Tuy nhiên, những ngày qua, tại các tỉnh miền Trung, sau các đợt bão lũ liên tiếp làm cho vệ sinh môi trường tại các vùng dân cư bị ô nhiễm, đã tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn sinh sôi, phát triển. Nhiều địa phương đã ghi nhận nhiều ca bệnh Whitmore. Trong đó, tỉnh Quảng Trị đã ghi nhận 4 ca tử vong.

Cục Y tế dự phòng cảnh báo vi khuẩn Whitmore nguy hiểm vì có biểu hiện rất đa dạng, khó chẩn đoán và có thể gây tử vong nếu bệnh nhân không được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Đặc biệt, ở những người có bệnh nền như tiểu đường, bệnh gan, thận, phổi mạn tính, suy giảm miễn dịch... bệnh càng dễ tiến triển nhanh, nặng và nguy cơ tử vong cao.

Bệnh cũng chưa có vắc xin phòng ngừa.

Hiện, người bệnh Whitmore được điều trị bằng cách sử dụng các kháng sinh và điều trị các triệu chứng, biến chứng kèm theo; đồng thời chăm sóc, điều dưỡng phục hồi sức khỏe cho người bệnh.

Cục Y tế dự phòng dự báo sẽ tiếp tục có thêm các trường hợp mắc bệnh Whitmore trong thời gian tới ở nhiều địa phương miền Trung.

Bệnh lạ Whitmore là gì?

Triệu chứng của bệnh Whitmore

II. Ghi nhận những ca bệnh whitmore tại Quảng trị 

Đặc biệt, từ 14.10, sau đợt lũ đầu tiên xảy ra tại Quảng Trị đến nay, có 24 người bị nhiễm bệnh Whitmore. Trong tổng số 30 ca bệnh, đã có 4 trường hợp tử vong.

Bệnh nhân tử vong đầu tiên có liên quan đến bệnh Whitmore là ông N.V.B (51 tuổi, trú Q.Hải An, TP.Hải Phòng). Ông B. là 1 trong số các thuyền viên bị mắc kẹt trên con tàu Vietship 01 bị chìm ở biển Quảng Trị từ ngày 8 - 11.10; được xét nghiệm máu, chẩn đoán mắc bệnh Whitmore vào ngày 14.10. Các nạn nhân tiếp theo gồm: H.V.V (75 tuổi, trú xã Lìa, H.Hướng Hóa), N.T.L (62 tuổi, trú xã Cam Hiếu, H.Cam Lộ) và H.C.D (47 tuổi, trú xã Hải Lâm, H.Hải Lăng, cùng tỉnh Quảng Trị).

Bác sĩ Lê Văn Lâm, Trưởng khoa Hồi sức tích cực chống độc, BV đa khoa tỉnh Quảng Trị, cho hay mỗi năm BV ghi nhận trên 10 ca mắc bệnh Whitmore, trong đó chỉ khoảng 1/10 số bệnh nhân bị tử vong. Riêng năm nay, sau nhiều đợt lũ liên tiếp, số ca bệnh Whitmore tăng đột biến do nước lũ phát tán vi khuẩn Whitmore gây bệnh đi nhiều nơi. Vi khuẩn Whitmore sống ở đất mặt và nước, chỉ cần cơ thể con người bị trầy xước, tiếp xúc thì sẽ bị vi khuẩn xâm nhập. Bệnh không có biểu hiện lâm sàng cụ thể, đặc trưng nên rất khó phát hiện, khó chẩn đoán. Bác sĩ Lâm cho rằng, những trường hợp tử vong do bệnh Whitmore đa số vì phát hiện quá muộn, có bệnh nền nặng.

Để đối phó với bệnh Whitmore, ngày 23.11, Giám đốc Sở Y tế tỉnh Quảng Trị Đỗ Văn Hùng đã yêu cầu Trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh tăng cường điều tra ca bệnh, đánh giá yếu tố dịch tễ. Đồng thời, phân tích nguy cơ, chủ động xây dựng kế hoạch, triển khai phòng, chống bệnh tại cộng đồng; đặc biệt là nơi có nguy cơ cao, nơi ô nhiễm môi trường sau bão, lũ. BV lấy mẫu xét nghiệm các trường hợp nghi ngờ, có nguy cơ cao để sớm phát hiện, điều trị tích cực, hạn chế mức thấp nhất trường hợp tử vong do bệnh Whitmore.

Cùng ngày 24.11, Sở Y tế Hà Tĩnh cho biết Sở đã yêu cầu các BV, trung tâm y tế tổ chức tập huấn cho các bác sĩ về hướng dẫn chẩn đoán, điều trị bệnh Whitmore. Các BV trong tỉnh nếu phát hiện ca bệnh nghi ngờ mắc bệnh Whitmore thì khẩn trương chuyển người bệnh đến BV đa khoa tỉnh Hà Tĩnh để được chẩn đoán xác định và điều trị kịp thời.

Ông Lê Ngọc Châu, Giám đốc Sở Y tế Hà Tĩnh, cho hay BV đa khoa tỉnh Hà Tĩnh từ đầu năm 2020 đến nay đã xét nghiệm, xác định 50 bệnh nhân mắc bệnh Whitmore. Do các bệnh nhân đều được phát hiện sớm nên đã bình phục nhờ được điều trị theo phác đồ của Bộ Y tế.

Cách phòng chống bệnh Whitmore

Cách phòng tránh bệnh Whitmore

III. Biện pháp phòng bệnh Whitmore

Để chủ động phòng bệnh Whitmore, Bộ Y tế khuyến cáo người dân cần thực hiện các biện pháp như sau:

Đảm bảo vệ sinh cá nhân, thường xuyên rửa tay với xà phòng và nước sạch, đặc biệt là trước và sau khi chế biến thức ăn, sau khi đi vệ sinh, sau khi đi làm ruộng, trước khi ăn.

Giữ vệ sinh an toàn thực phẩm: thực hiện ăn chín, uống nước đun sôi để nguội; không giết mổ, ăn thịt động vật, gia súc, gia cầm bị ốm chết.

Hạn chế tiếp xúc trực tiếp với đất, nước bẩn, đặc biệt tại những nơi bị ô nhiễm nặng. Không tắm gội, bơi, ngụp lặn ở các ao, hồ, sông tại/gần nơi bị ô nhiễm.

Cần sử dụng đồ bảo hộ lao động (giày, ủng, găng tay…) khi làm việc có tiếp xúc với đất, nước bị nhiễm vi khuẩn Whitmore hoặc trong môi trường không đảm bảo vệ sinh.

Làm sạch hoàn toàn vết rách da, trầy xước hoặc bỏng bị nhiễm bẩn.

Khi có vết thương hở, vết loét hoặc vết bỏng cần tránh tiếp xúc với đất hoặc nước có khả năng bị ô nhiễm. Nếu bắt buộc phải tiếp xúc thì sử dụng băng chống thấm và cần được rửa sạch đảm bảo vệ sinh.

Những người có bệnh nền như tiểu đường, bệnh gan, thận, phổi mạn tính, suy giảm miễm dịch ... cần được chăm sóc, bảo vệ các tổn thương để ngăn ngừa nhiễm vi khuẩn Whitmore.

Khi nghi ngờ nhiễm bệnh cần đến cơ sở y tế để được tư vấn, khám phát hiện và điều trị kịp thời.

IV. Kết bài

Bên cạnh đó, Bộ Y tế đã yêu cầu các cơ quan y tế địa phương tăng cường các biện pháp phòng chống, giám sát chặt chẽ tình hình bệnh Whitmore, phát hiện sớm các trường hợp mắc mới, thực hiện lấy mẫu xét nghiệm các trường hợp nghi ngờ và các đối tượng nguy cơ cao. Cấp cứu bệnh nhân, điều trị tích cực để hạn chế mức thấp nhất các trường hợp tử vong do bệnh Whitmore.

Nguồn: Tổng hợp