Nếu bạn đang trong quá trình làm bài luận thì Literature review là một phần khá quan trọng mà bạn phải hoàn thành. Bạn chưa rõ Literature review là gì thì hãy tham khảo bài viết của 123job nhé!

Literature review là một bước rất quan trọng mà các bạn sinh viên, đặc biệt là các du học sinh phải làm trong quá trình viết luận án, luận văn. Bài luận văn của bạn sẽ không thể hoàn thành tốt nếu không có một phần literature review tốt. Vậy chính xác Literature review là gì? Vai trò của literature review là gì đối với quá trình thực hiện luận văn của các bạn sinh viên, nghiên cứu sinh? Các tiêu chí để đánh giá literature review là gì? và các hướng dẫn cách viết literature review như thế nào cho hiệu quả? Cùng tìm hiểu ngay nhé!

I. Literature review là gì?

Literature review

Literature review là gì? Mục đích của  literature review là gì? Literature review là gì?

Literature review - tổng quan lý thuyết - là mục xác định, tổng hợp và đánh giá các nghiên cứu khoa học có sẵn xoay quanh một chủ đề, đề tài nghiên cứu cụ thể. Literature review bao gồm các phân tích và phản biện về mối quan hệ tương quan giữa các kết quả nghiên cứu khác nhau, và liên hệ các kết quả đó với mục tiêu nghiên cứu của bạn. 

Literature review có thể là một bài nghiên cứu độc lập, có thể là phần mở đầu của một báo cáo khoa học và cũng có thể là một chương cung cấp lý thuyết, cơ sở lý luận cho một đề tài, luận án, luận văn.

Đối với các sinh viên, literature review là phần đặc biệt quan trọng khi viết luận văn bởi các giảng viên sẽ dựa vào đây để đánh giá xem sinh viên đã thật sự nghiên cứu về vấn đề này sâu đến đâu, bài viết có đi đúng hướng hay không?

II. Mục đích của literature review là gì

Mục đích của Literature review trong các bài luận văn không chỉ giúp thể hiện được kiến thức của sinh viên trong lĩnh vực họ đang nghiên cứu mà Literature review còn có vai trò quan trọng trong việc phân tích và tìm ra câu hỏi nghiên cứu mới, liên hệ giữa lý thuyết và thực tiễn đồng thời bỏ qua các phương pháp nghiên cứu kém hiệu quả. Cuối cùng là đưa ra kiến nghị và hướng đi nghiên cứu cho tương lai.

Tổng quan mục đích quan trọng của Literature review là gì?

  • Literature review là yếu tố cơ bản thể hiện trình độ cùng những hiểu biết của người nghiên cứu trong lĩnh vực, đề tài mà họ đã lựa chọn.
  • Trong quá trình nghiên cứu hoàn thiện luận văn, Literature review đóng vai trò quan trọng trong việc hướng từng bước theo hướng đi đúng, có thể kể đến các vấn đề như sau:
    • Phân tích, mở rộng và tìm kiếm những câu hỏi, vấn đề nghiên cứu mới trong lĩnh vực đã chọn.
    • Liên hệ cơ sở lý thuyết để dễ dàng áp dụng vào thực tế nghiên cứu.
    • Áp dụng các phương pháp nghiên cứu và tiếp cận hiệu quả, không bị đi lạc hướng, thiếu logic.
    • Đưa ra những bằng chứng có tính thuyết phục,logic cao; đồng thời phát hiện những thiếu sót, mâu thuẫn của lĩnh vực nghiên cứu thông qua các việc tìm hiểu các bài nghiên cứu đã công bố trong cùng lĩnh vực.
    • Tìm ra được những định hướng nghiên cứu phát triển về sau.

Literature review có những cách viết, cách trình bày khác nhau để phù hợp với từng lĩnh vực, đề tài riêng. 

III. Ý nghĩa và tác dụng của literature review là gì

Ý nghĩa của Literature review là gì?

  • Literature review chính là câu trả lời cho câu hỏi về việc lựa chọn đề tài, lý thuyết, mô hình và phương pháp nghiên cứu bạn sử dụng trong luận án.
  • Thể hiện cho người đọc thấy được tầm quan trọng của đề tài bạn đang nghiên cứu.
  • Cung cấp thông tin cho người đọc thông tin cơ bản giúp người đọc hình dung bối cảnh, logic của công trình bạn đang nghiên cứu.
  • Chứng tỏ cho người đọc thấy bạn có kiến thức, nắm vững những vấn đề tồn tại trong lĩnh vực này. Qua đó xây dựng uy tín của bạn với người đọc.
  • Tạo dựng mối liên kết giữa công trình nghiên cứu của bạn với các công trình nghiên cứu đi trước. 

Literature review

Literature review là gì? ý nghĩa của Literature review là gì? tác dụng của Literature review là gì?

IV. Các kiểu literature review thường gặp

Có rất nhiều cách viết literature review phụ thuộc vào đặc thù lĩnh vực hay phương pháp mà bạn lựa chọn. Để phân loại các cách viết literature review hiện nay, có thể chia làm 2 kiểu thường gặp nhất đó là: Nghiên cứu lý thuyết thuyết minh - Narrative literature review và Nghiên cứu lý thuyết hệ thống - systematic literature review.

1. Nghiên cứu lý thuyết thuyết minh - Narrative literature review

Nghiên cứu lý thuyết thuyết minh bao gồm: 

  • Phân tích, tổng hợp thông tin một cách tường tận và thấu đáo
  • Nghiên cứu không theo một quy trình rõ ràng, cụ thể 
  • Các nghiên cứu được lựa chọn để phân tích là những nghiên cứu yểm trợ cho những đề xuất của tác giả tất nhiên vẫn mang tính khách quan, cân bằng.
  • Đánh giá chất lượng, điểm mạnh của từng nghiên cứu khác nhau một cách định tính.
  • Trong trường hợp thiếu dữ kiện, tác giả có thể đưa ra đề xuất dựa trên ý kiến và kinh nghiệm của mình – độ thuyết phục của những đề xuất này tùy thuộc vào độ mạnh của những dữ kiện cơ sở mà tác giả sử dụng.

2. Nghiên cứu lý thuyết hệ thống - systematic literature review.

Đặc điểm của systematic literature review bao gồm:

  • Sử dụng bằng chứng từ các nghiên cứu thực nghiệm - empirical evidence
  • Phân tích theo quy trình rõ ràng 
  • Có các tiêu chí chọn lựa và loại trừ cụ thể - inclusion/exclusion criteria.
  • Các dữ kiện từ từng nghiên cứu riêng lẻ có thể được tổng hợp thành một nghiên cứu phân tích tổng hợp - meta-analysis.
  • Thường bao gồm các nghiên cứu định lượng
  • Trong trường hợp thiếu dữ kiện, tác giả có thể đề xuất hướng nghiên cứu tương lai để bổ khuyết cho khoảng trống nghiên cứu này.

V. Cách viết literature review hay nhất

Đã hiểu rõ khái niệm Literature review là gì, vai trò chức năng của literature review là gì, ý nghĩa của việc viết literature review như thế nào chắc hẳn bạn đọc sẽ tò mò cách viết literature review như thế nào cho tốt. 

Hướng dẫn cách viết Literature review sẽ bắt đầu với 5 bước dưới đây.

literature review

Literature review là gì? 5bước viết  literature review là gì? 

1. Bước 1:Scoping - Xác định vấn đề, phạm vi nghiên cứu

Bước đầu tiên trong hướng dẫn cách viết literature review là việc bạn xác định  Literature review của bạn sẽ trả lời cho những câu hỏi nào.  Sau đó bạn cần đưa ra các tiêu chí để lựa chọn những báo cáo khoa học mà mình sẽ đưa vào phần mẫu literature review và loại bỏ những bài báo cáo (articles) ít liên quan đến đề tài bạn đang nghiên cứu. Mấu chốt của việc lọc các bài báo cáo khoa học là tập trung đọc phần tóm lược (abstract), phần giới thiệu (introduction) và phần kết luận (conclusion) của mỗi article. 

Việc xác định các câu hỏi liên quan đến literature review là gì không đồng nghĩa với câu hỏi nghiên cứu luận văn. Vì vậy viết literature review chỉ giúp bạn tìm ra một phần đáp án dựa trên phương pháp nghiên cứu thứ cấp (secondary research). Còn trả lời toàn bộ câu hỏi nghiên cứu của bài luận thì bạn cần phải thực hiện phương pháp nghiên cứu sơ cấp (primary research) với đối tượng của mình. 

Tiêu chí lựa chọn bài báo khoa học phải rõ ràng, toàn diện để bạn có thể lựa chọn những bài báo phù có ích nhất với nghiên cứu của mình. Một số tiêu chí để lựa chọn những articles chất lượng cho Literature review:

  • Các Article viết bằng tiếng Anh và được đăng trên các tạp chí khoa học nổi tiếng.
  • Các Article sử dụng phương pháp nghiên cứu định lượng là phương pháp chính.
  • Các Article được công bố trong vòng 5 năm trở lại. Tuy nhiên cũng không nên bỏ qua những bài báo cũ hơn nhưng tạo nền tảng quan trọng cho nghiên cứu
  • Dữ liệu sử dụng của các Article không được trùng lặp.
  • Bài Article có công bố các dữ liệu định lượng như trung bình mẫu và phương sai mẫu. Hoặc Article công khai các dữ liệu thô đủ để bạn có thể tính toán trung bình mẫu và phương sai mẫu.

2. Bước 2: Planning - Lên kế hoạch 

Khi thực hiện một công việc bất kỳ nhất là với các công việc khoa học, lên kế hoạch chính là bước quan trọng nhằm đảm bảo tính logic không bị lộn xộn trong quá  trình thực hiện công việc. Khi lên kế hoạch cho một mẫu Literature review, bạn cần phải chia nhỏ các câu hỏi nghiên cứu thành những khái niệm riêng lẻ. Từ đó sẽ dễ dàng hơn trong việc xác định các từ khóa tìm kiếm, và đưa ra định nghĩa cho những khái niệm trên. Để có thể làm tốt bước lên kế hoạch, bạn có thể tham khảo Các chuyên gia trong lĩnh vực mà bạn đang nghiên cứu

3. Bước 3: Identification/ searching - Tìm kiếm 

Phương pháp tìm kiếm cũng rất quan trọng trong viết literature review như thế nào cho khoa học và hiệu quả. Bạn tìm kiếm tốt, có hệ thống sẽ tiết kiệm được thời gian và dễ dàng hơn cho việc sắp xếp thông tin. Bạn nên tìm nguồn thông tin trên ít nhất 2 cơ sở dữ liệu chính, thông thường là trên các công cụ tìm kiếm và trên các tạp chí khoa học.

Một số nguồn tìm kiếm: 

  • Tài liệu trên thư viện online. Các trường đại học lớn thường mua bản quyền của nhiều tạp chí nghiên cứu để có  nguồn dữ liệu dồi dào và miễn phí cho sinh viên. 
  • Google Scholar

4. Bước 4: Screening - Chọn lọc

Quá trình tìm kiếm cần diễn ra nhanh chóng và tổng quát, sau đó với list tài liệu đã có, bạn cần tiến hành chọn lọc dữ liệu. Lưu ý trong quá trình chọn lọc:

  • Chú trọng mức độ cụ thể và mức độ liên quan đến nội dung nghiên cứu.
  • Note lại các bài bị loại bỏ và kèm lý do cụ thể.
  • Đánh giá tổng quan về chất lượng bài báo, chú ý đến phương pháp nghiên cứu.

5. Bước 5: Write report - Viết báo cáo 

Tóm tắt các thông tin dữ liệu bạn có từ các bài báo bằng hình thức liệt kê hoặc lập sơ đồ các tài liệu tham khảo cùng với kết quả nghiên cứu của chúng dưới dạng bảng biểu. Sau đó tiến hành tổng hợp, đánh giá.

Có 3 hình thức tổng hợp: 

  • Thống kê: Phân tích tổng hợp.
  • Thuyết minh: Tóm tắt bằng lời văn (theo chủ đề, loại hình nghiên cứu…).
  • Theo khái niệm: tập hợp các khái niệm trong các bài nghiên cứu đi trước lại thành một nhóm để phân tích.

Các vấn đề có thể phân tích:

  • Nền tảng các lý thuyết
  • Cấu trúc của nghiên cứu
  • Phương pháp lựa chọn mẫu
  • Cách đo lường trong bài nghiên cứu
  • Chiến lược phân tích dữ liệu của tác giả
  • Kết quả nghiên cứu

VI. Cách trình bày literature review chuẩn xác nhất

Tiếp tục cùng 123job tìm hiểu hướng dẫn viết literature review như thế nào hay nhất, hiệu quả nhất quá các hình thức trình bày. Cấu trúc của literature review gồm 3 cấp độ: 

Literature review

Literature review là gì? Cấu trúc Literature review là gì? cấp độ trong Literature review là gì?

1. Cấp độ lý thuyết nền

Lý thuyết nền trong bài viết literature review là gì? Đó là những nền tảng kiến thức lý thuyết căn bản nhất liên quan đến vấn đề mà bạn nghiên cứu. Lý thuyết nền sẽ bao hàm vấn đề nghiên cứu. Đây là những khái niệm cơ bản mà chúng ta học trên giảng đường. Đưa lý thuyết nền vào mẫu literature review với mục đích xác nhận lại vấn đề nghiên cứu mà bạn đang thực hiện phục vụ cho lĩnh vực nào?

2. Cấp độ lý thuyết trực tiếp

Cấp đố lý thuyết trực tiếp trong mẫu literature review là gì? Đây là phần kiến thức lý thuyết trọng tâm, liên quan trực tiếp đến vấn đề nghiên cứu. Khác với lý thuyết nền, khi đưa ra các lý thuyết trực tiếp cần kết hợp với cả lập luận và phân tích. Lý thuyết trực tiếp có thể là từ các nghiên cứu đi trước trong cùng lĩnh vực.

3. Cấp độ xây dựng vấn đề, giả thuyết, mô hình

Đây chính là phần bạn cần làm tốt nhất trong mẫu literature review của mình. Bạn cần trình bày lại mô hình lý thuyết mà mình lựa chọn nghiên cứu với đầy đủ định nghĩa, câu hỏi nghiên cứu và các giả thuyết để kiểm tra mô hình đó. Muốn viết literature review như thế nào cho tốt thì đừng quên làm thật tốt và đầy đủ cấp độ này.

VII. Lưu ý khi viết literature review là gì

Để viết literature review như thế nào cho tốt, không thể bỏ qua lưu ý về các lỗi thường gặp sau:

* Lỗi trình bày:

  • Chỉ tập trung vào mô hình và định nghĩa các yếu tố: Chỉ đưa ra mô hình, trình bày các định nghĩa mà không nói được tại sao chọn mô hình này, sự phù hợp của mô hình đối với đề tài.
  • Chỉ tập trung vào bối cảnh nghiên cứu: Tác giả trình bày một vài số liệu cho thấy ngành này quan trọng và đang phát triển, công ty này quan trọng hay đang gặp khó khăn nhưng lại không trình bày nền tảng lý thuyết.

* Lỗi viết bài chung:

  • Giới thiệu không rõ ràng mục đích, ý chính của bài nghiên cứu. Nhiều bạn thường đợi đến cuối mới viết ý chính của bài.
  • Bao quát chưa đầy đủ các tài liệu hiện có về vấn đề bạn đang nghiên cứu
  • Thiếu tính tổng hợp
  • Thiếu đánh giá phê bình (critical appraisal). Bạn cần đi vào những lỗi và điểm yếu của dữ kiện/ bằng chứng trong các tài liệu bạn tham khảo
  • Không điều chỉnh kết luận sau khi đánh giá phê bình
  • Những khẳng định với bằng chứng mập mờ, không rõ ràng
  • Phê bình một cách ‘có chọn lọc’

VIII. KẾT LUẬN

Literature Review là phần mở đầu vô cùng quan trong trong bài luận văn của bạn, nó phản ánh cả một quá trình logic và đầu tư thời gian nghiên cứu cho vấn đề của đề tài. Hy vọng thông qua bài viết bạn đọc đã hiểu rõ literature review là gì, vai trò và chức năng của  phần literature review là gì trong bài báo cáo và nắm rõ các hướng dẫn cách viêt literature review thật hiệu quả để phục vụ cho các báo cáo quan trọng của mình.