Với thời đại công nghệ 4.0 phát triển nhanh như hiện nay thì cụm từ AI là gì được rất nhiều người quan tâm. Cùng với dữ liệu lớn, công nghệ AI xử lý với tốc độ nhanh hơn bao giờ hết. Tìm hiểu AI là gì trong bài viết dưới đây nhé!

Công nghệ AI (viết tắt của Artificial Intelligence) hay trí thông minh nhân tạo là công nghệ mô phỏng các quá trình suy nghĩ và học tập của con người cho máy móc, đặc biệt là các hệ thống máy tính. Khái niệm về công nghệ AI là gì xuất hiện đầu vào năm 1956 tại Hội nghị The Dartmouth bởi John McCarthy- một nhà khoa học máy tính Mỹ. Ngày nay, trí tuệ nhân tạo AI là thuật ngữ bao gồm tất cả mọi thứ từ quá trình tự động hóa robot đến người máy thực tế.

I. AI là gì?

Trí thông minh nhân tạo hay tuệ nhân tạo (Artificial intelligence – viết tắt là AI) là một ngành thuộc lĩnh vực khoa học máy tính (Computer science). Nó là trí tuệ do con người lập trình tạo nên với mục đích giúp máy tính có thể tự động hóa các hành vi thông minh như chính con người.

Trí tuệ nhân tạo khác với việc lập trình logic ở việc ứng dụng các hệ thống máy học (machine learning) để mô phỏng trí tuệ của con người thông quá cách xử lý mà con người làm tốt hơn máy tính. Trí tuệ nhân tạo giúp máy tính có được trí tuệ của con người như tiếng nói, suy nghĩ phân tích và tự giải quyết vấn đề, biết học, biết giao tiếp...

Trí tuệ nhân tạo AI là một phần rất quan trọng của tin học. Nó rộng hơn trí thông minh trong các phim viễn tưởng vì AI liên quan đến cách cư xử như con người, biết học hỏi và khả năng phân tích, thích ứng thông minh của máy móc

Trí thông minh nhân tạo hay tuệ nhân tạo là một ngành thuộc lĩnh vực khoa học máy tính

AI là gì? Chúng là một ngành thuộc lĩnh vực khoa học máy tính

II. Phân loại công nghệ AI

Loại 1: Công nghệ AI phản ứng (Reactive Machine)

Công nghệ phản ứng AI là gì? Loại công nghệ này phân tích những động thái khả thi của đối thủ và của cả chính nó rồi chọn chiến lược hành động tối ưu nhất. Chương trình chơi cờ vua Deep Blue của IBM và cờ vây AlphaGo của Google được thiết kế dựa trên loại công nghệ này, nhưng chúng chỉ có mục đích hẹp.

Vào năm 1990, chương trình Deep Blue đã đánh bại kỳ thủ thế giới Garry Kasparov. Công nghệ AI là gì của Deep Blue giúp chúng xác định được các nước cờ và dự đoán nước đi tiếp theo nhưng nó không có ký ức nên không thể sử dụng những kinh nghiệm đã có để huấn luyện trong tương lai

Loại 2: Công nghệ AI với bộ nhớ hạn chế.

Đặc điểm của công nghệ AI với bộ nhớ hạn chế là AI sử dụng những kinh nghiệm trong quá khứ để đưa ra những quyết định trong tương lai. Công nghệ AI là g? Chúng thường kết hợp với cảm biến môi trường xung quanh nhằm mục đích đưa ra phỏng đoán những trường hợp xấu có thể xảy ra và đưa ra quyết định tốt nhất cho thiết bị sử dụng.

Ví dụ như đối với loại xe không người lái sẽ được trang bị công nghệ AI xung quanh xe và ở đầu xe để tính toán khoảng cách với các xe phía trước, nhằm dự đoán khả năng xảy ra va chạm, từ đó điều chỉnh tốc độ xe phù hợp để giữ khoảng cách an toàn cho xe.

Loại 3: Lý thuyết về trí tuệ nhân tạo

Lý thuyết về trí tuệ nhân tạo là một thuật ngữ tâm lý, nó có thể tự mình suy nghĩ, thấu hiểu cảm xúc và học hỏi những thứ xung quanh để áp dụng cho chính bản thân vào việc cụ thể.  Khi tìm hiểu AI là gì? Các nhà khoa học cho rằng loại công nghệ này chưa khả thi trong thời gian hiện tại.

Loại 4: Tự nhận thức

Các hệ thống AI hiện nay đã có ý thức về bản thân và hành xử như con người. Thậm chí chúng còn có cảm xúc, biết lắng nghe và thấu hiểu được cảm xúc của những người khác nhưng chưa khả thi. Theo nghiên cứu thì còn rất lâu công nghệ AI mới đạt đến loại 3 và loại 4. 

Hiện nay có 4 loại công nghệ AI

Khi tìm hiểu công nghệ AI là gì sẽ được kết quả là chúng có 4 loại

III. Các kỹ năng của AI

1. Quá trình learning

Quá trình learning của AI là gì? Câu trả lời là chúng tập trung vào việc thu thập các dữ liệu và tạo ra quy tắc để biến dữ liệu thành thông tin có thể thực hiện được. Các quy tắc đó được gọi là thuật toán, thuật toán này hướng dẫn từng bước về cách hoàn thành một nhiệm vụ cụ thể cho máy tính thực hiện.

2. Quá trình suy luận

Công nghệ AI sẽ tập trung vào việc suy luận để chọn ra đúng thuật toán giúp giải quyết vấn đề đúng như con người mong muốn nhờ vào lập trình thông minh.

3. Quá trình tự điều chỉnh

Quá trình tự điều chỉnh của công nghệAI là gì? Chúng sẽ tự điều chỉnh được các thuật toán khi cần thiết để cung cấp một kết quả cuối cùng chính xác nhất.

IV. Ưu điểm và hạn chế của AI là gì?

1. Ưu điểm

* Tạo việc làm

Theo một nghiên cứu, ước tính vào năm 2020 trí tuệ nhân tạo AI sẽ tạo ra 2.3 triệu việc làm. Dự tính nhu cầu data scientist và data engineer dự kiến sẽ tăng 39%. Công việc từ AI như:

  • Cần người trung gian giữa AI và các lãnh đạo doanh nghiệp, giữa công chúng và cộng đồng.
  • Cần lập trình viên để dạy hệ thống AI xử lý được thông tin tốt hơn và thấu hiểu cảm xúc của con người.
  • Cần người để bảo vệ các hệ thống AI hoạt động đúng mục đích tạo ra giá trị cho con người.

* Tăng khả năng của con người

Trí tuệ nhân tạo sinh ra sẽ giúp giải phóng sự sáng tạo của con người. Do đó AI và tự động hóa sẽ giúp phát triển các kỹ năng theo chỉ số.

  • Công nghệ tăng 60%

  • Nhận thức (tư duy phản biện, sáng tạo): tăng 9%

  • Xã hội và cảm xúc: tăng 26%

Các nghiên cứu cho rằng trí tuệ nhân tạo AI và tự động hóa sẽ làm 37% dân số trên toàn thế giới mất đi cơ hội việc làm, nhưng 73% cho rằng công nghệ sẽ không bao giờ có thể thay thế được trí não của con người, do đó con người cần nâng cao các kỹ năng để quản lý AI và dùng nó làm công cụ để phát triển tốt hơn.

AI làm tăng khả năng của con người về nhận thức, xã hội, công nghệ

AI làm tăng khả năng của con người về nhận thức,  xã hội, công nghệ

2. Hạn chế

* Nhiều công việc không còn chỗ cho con người

Dự tính đến khoảng năm 2033, 38% công việc tại Hoa Kỳ đã có thể được tự động hóa với các ngành như:

  • Liên quan đến chế tạo: giảm 53%
  • Liên quan đến thương mại bán buôn và bán lẻ: giảm 51%
  • Liên quan đến xây dựng: giảm 34%
  • Liên quan đến sức khỏe, ý tế và các công tác xã hội: giảm 28%
  • Liên quan đến giáo dục: giảm 12%

* Những người lao động học vấn thấp bị bỏ lại xa

86% các nhà quản lý hy vọng rằng công nhân sẽ thay đổi các kỹ năng của họ trong tương lai. Đến khoảng năm 2030, những người lao động có trình độ học vấn thấp hoặc trung bình thì họ sẽ có nguy cơ mất việc vì tự động hóa sẽ thay thế họ làm những công việc đó, không những vậy công nghệ AI là gì sẽ tự động hóa công việc nhanh gấp 2 lần người lao động có trình độ học vấn cao. Số liệu cho thấy 

  • 47% Người học vấn thấp có nguy cơ mất việc.
  • 46% người có học vấn trung bình có nguy cơ mất việc.
  • 21% người có học vấn cao có nguy cơ mất việc.
  • ⅓ công việc ở 32 quốc gia có thể thay đổi bằng tự động hóa.

* Tạo ra nhiều cuộc tấn công và tuyên truyền có mục đích không tốt

  • Hack thông tin và xâm phạm quyền riêng tư cá nhân

Các công cụ lừa đảo qua AI có thể đưa các mã độc hại để nhắm mục tiêu vào các nạn nhân cụ thể để ăn cấp thông tin cá nhân đi bán hoặc tống tiền. Các hacker có thể xâm nhập vào bộ dữ liệu lớn, để tin tặc xác định các thiết bị và nạn nhân rồi thực hiện tấn công.

  • Chiến tranh xâm lược

Khi tìm hiểu AI là gì mà có thể ảnh hưởng đến chiến tranh xâm lược thì thấy rằng các vũ khí được cải tiến như súng tự ngắm, súng bắn tỉa tầm xa tự sẽ không cần người có chuyên môn huấn luyện. Máy bay thương mại không người lái, các phương tiện tự động có thể cung cấp chất nổ và gây ra các sự cố nghiêm trọng điều đó sẽ rất nguy hiểm dẫn đến hàng loạt các sự việc nghiêm trọng liên quan khác.

  • Chủ nghĩa độc tài/Bất ổn chính trị

Với công nghệ AI là gì, chính phủ có thẻ giám sát tự động để thu thập dữ liệu real-time về công dân mà họ không hề hay biết. AI có thể tạo ra nhiều loại máy tuyên truyền có mục tiêu và các chiến dịch không rõ ràng gây bất ổn chính trị.

Ở Trung Quốc, cảnh sát đã sử dụng máy ảnh hỗ trợ AI và kính nhận dạng khuôn mặt để quét khuôn mặt của các công dân, từ đó thu thập dữ liệu và truy bắt tội phạm dễ dàng hơn. Trung Quốc đã có khoảng 200 triệu camera giám sát trên khắp các tuyến phố, con số camera được lắp đặt này lớn gấp 4 lần Hoa Kỳ.

Khi công nghệ AI phát triển sẽ kéo theo nhiều mối nguy hại

Khi công nghệ AI là gì phát triển sẽ kéo theo nhiều mối nguy hại

* Thúc đẩy sự phân chia xã hội

AI là gì? Nó được xem là công cụ hoàn hảo để loại bỏ sự thiên vị của con người, nhưng khi một thuật toán được cung cấp dữ liệu thiên vị, thì nó sẽ tạo ra sự thiên vị cực kỳ lớn.

Các hệ thống đánh giá rủi ro của cảnh sát nước ngoài sử dụng thuật toán AI để dự đoán khả năng có người phạm tội trong tương lai nhưng sẽ vẫn tiếp tục có sự thiên vị. Các khu dân dư có thu nhập thấp, nơi sinh sống của người da màu thường là nơi trú ẩn cẩu nhiều tội phạm, với công nghệ AI là gì nó sẽ xác định được vị trí và cảnh sát dựa vào đó để kiểm soát và dẫn đến kiểm soát quá mức những khu vực dân cư thu nhập thấp như vậy.

V. Các loại công nghệ tích hợp AI

1. Tự động hóa

 Tự động hóa tích hợp công nghệAI là gì? Tự động hóa làm cho các hệ thống có thể tự xử lý thông tin và tự vận hành. Ví dụ, tự động hóa quá trình robot (RPA) có thể được lập trình để thực hiện các nhiệm vụ lặp lại với khối lượng lớn mà con người thường thực hiện từ đó giúp giảm nhân công, duy trì năng suất và bị thời gian chết.

2. Máy học

Máy học trong AI là gì? Nó có thể được coi là tự động hóa của các hành động không cần lập trình. Học sâu là một tập hợp con của máy học, theo thuật ngữ rất đơn giản, nó có thể được coi là tự động hóa của các phân tích dự đoán. Có ba loại thuật toán máy học:

  • Học có giám sát: có thể được phát hiện và sử dụng để gắn nhãn cho các tập dữ liệu mới.
  • Học tăng cường: Các tập dữ liệu không được gắn nhãn và đưa ra phản hồi.
  • Học tập không giám sát: Các tập dữ liệu không được gắn nhãn và được sắp xếp theo điểm tương đồng hoặc khác biệt.

3. Thị giác máy

Thị giác máy của công nghệ AI là gì? Đây là khoa học cho phép máy tính nhìn thấy như thị lực của con người, nhưng không bị giới hạn vì lập trình có thể cho phép chúng nhìn xuyên tường. Nó được sử dụng trong một loạt các ứng dụng từ như phân tích các hình ảnh trong lĩnh vực y tế, nhận dạng chữ ký...

4. Xử lý ngôn ngữ tự nhiên

Công nghệ AI xử lý ngôn ngữ như chúng là con người chứ không phải máy tính nhờ vào một chương trình được cài đặt sẵn. Một trong những ví dụ đã lâu nhưng rất nổi tiếng của NLP là phát hiện thư rác,  bằng cách xem xét dòng tiêu đề và văn bản của email rồi phân tích và đưa ra quyết định xem đó có phải là rác không. Phương pháp tiếp cận hiện tại đối với NLP dựa trên học máy, nhiệm vụ NLP bao gồm nhận diện giọng nói, dịch văn bản, trò chuyện cùng con người... AI là gì rất thông minh.

Công nghệ AI xử lý ngôn ngữ như chúng là con người

Công nghệ AI xử lý ngôn ngữ như chúng là con người

5. Robotics

Trong lĩnh vực kỹ thuật, AI tập trung vào thiết kế và sản xuất các loại robot. Robot thường được sử dụng để thực hiện các nhiệm vụ khó khăn mà con người thực hiện sẽ gặp nguy hiểm. Các robot được sử dụng trong các dây chuyền lắp ráp để sản xuất xe hơi hoặc NASA dùng để di chuyển các vật thể lớn trong không gian. Các nhà nghiên cứu cũng đang sử dụng học máy để chế tạo robot có thể tương tác trong các thiết lập xã hội khác.

6. Xe tự lái

AI là gì đã kết hợp với tầm nhìn của máy tính để nhận dạng hình ảnh và xây dựng kỹ năng tự động điều khiển phương tiện tham gia giao thông khi đi trong làn đường được định sẵn. Không những vậy chiếc xe không người lái có thể đảm bảo giống y như có người lái khi tránh được các vật cản bất ngờ như người đi bộ, các chướng ngại vật và di chuyển về đích đảm bảo an toàn. 

VI. Ứng dụng AI vào cuộc sống

1. Lĩnh vực vận tải

Vào năm 2016, một hãng xe thuộc Uber-OTTO đã vận chuyển bằng xe tự lái thành công 50.000 lon bia Budweisers trên quãng đường 193 km. Từ đó mở ra cơ hội sẽ phát triển ô tô không người lái được kết nối wifi với nhau để cung cấp lộ trình vận tải an toàn và tốt nhất. 

AI là gì được ứng dụng trên những phương tiện vận tải tự lái, điển hình là ô tô tự lái. Sự ứng dụng này sẽ thu về lợi ích kinh tế cao hơn nhờ khả năng cắt giảm chi phí về nguyên liệu, nhân công, cũng như giảm rủi ro khi tham gia giao thông với những vụ tai nạn ảnh hưởng đến tính mạng con người. 

2. Lĩnh vực sản xuất

Trí tuệ nhân tạo AI được ứng dụng để xây dựng các dây chuyền sản xuất tối ưu. Trong đó công nghệ AI là gì sẽ đóng vai trò đưa ra định hướng, phân tích các diễn biến tình huống giúp con người quản lý và đưa ra những quyết định hợp lý nhất cho sự phát triển nhanh mạnh.

AI được tích hợp và sử dụng trong rất nhiều linh vực

AI được tích hợp và sử dụng trong rất nhiều linh vực

3. Lĩnh vực y tế

Trong lĩnh vực y tế thì AI là gì? Công nghệ AI đã sử dụng trí tuệ nhân tạo với những chiếc máy bay không người lái được sử dụng trong trường hợp cứu hộ khẩn cấp, những vùng hiểm trở con người khó đi Việc sử dụng máy bay không người trong cứu hộ có tốc độ nhanh hơn 40% so với xe cứu hộ chuyên dụng truyền thống.

4. Lĩnh vực kinh doanh

Các thuật toán trong AI là gì sẽ tích hợp các nền tảng tự động phân tích và khám phá các thông tin trên các trang web để cung cấp các thông tin bổ ích nhất cho người dùng. Công nghệ AI bằng việc thu nhập thông tin về hành vi, thói quen tiêu dùng, các thông tin người dùng đang tìm hiểu để đưa ra gợi ý tốt nhất. 

5. Lĩnh vực giáo dục

  • Sự ra đời của trí tuệ nhân tạo giúp tạo ra những thay đổi lớn trong lĩnh vực giáo dục. Các hoạt động giáo dục truyền thống như chấm điểm, thực hiện tổ chức, trông coi học sinh đều có thể được tự động hóa nhờ áp dụng khi tìm hiểu công nghệ AI là gì.
  • Nhiều trò chơi, phần mềm giáo dục ra đời đáp ứng nhu cầu cụ thể của từng học sinh, chúng giúp học sinh cải thiện tình hình học tập theo tốc độ riêng của mỗi cá nhân.
  • AI là gì còn có thể chỉ ra những vấn đề mà các khóa học cần phải cải thiện như khi nhiều học sinh được phát hiện là gửi đáp án sai cho bài tập, ngay lập tức hệ thống sẽ thông báo cho giáo viên đồng thời gửi thông điệp đến học sinh để chỉnh sửa đáp án phù hợp.
  • Công nghệ AI là gì còn có khả năng theo dõi sự tiến bộ của học sinh và thông báo đến giáo viên khi phát hiện ra vấn đề đối với kết quả học tập của học sinh và thông báo về cho gia đình học sinh cùng phối hợp rèn luyện.

6. Lĩnh vực tài chính

Phần lớn phần lớn giao dịch trên phố Wall đều được phần mềm trí tuệ nhân tạo thực hiện. Intuit’s Mint hay TurboTax đang phá vỡ các tổ chức tài chính với cách thức thu thập dữ liệu cá nhân và bán chúng cho tổ chức cung cấp tư vấn tài chính. Trong quá trình mua nhà IBM Watson đã được áp dụng cho quá trình mua nhà thuận tiện hơn. 

7. Lĩnh vực pháp luật

Nhờ vào cơ sở dữ liệu khổng lồ trong hệ thống pháp luật đã giúp quá trình phá án, sòng lọc thông tin về các vụ án và lưu trữ tiếp các thông tin về vụ án mới  một cách đơn giản, bớt nguy hiểm và hiệu quả hơn. 

8. Lĩnh vực ngân hàng 

Trong lĩnh vực ngân hàng đã sử dụng tính năng chatbot để tự động trả lời với khách hàng, cung cấp các thông tin về dịch vụ mà ngân hàng có, cải thiện việc đưa ra quyết định cho vay, giới hạn tín dụng hay xác định các cơ hội đầu tư mới. 

9. Lĩnh vực truyền thông

Đối với lĩnh vực truyền thông, sự phát triển của AI là gì đã góp phần làm thay đổi cách thức tiếp cận đối với khách hàng mục tiêu. Nhờ những tính năng vượt trội của công nghệ AI các công ty có thể cung cấp quảng cáo vào đúng thời điểm mà khách hàng đang có nhu cầu dựa trên việc phân tích các đặc điểm về nhân khẩu học, thói quen hoạt động trực tuyến và những nội dung liên quan khách hàng hay tìm hiểu. 

10. Lĩnh vực dịch vụ

Công nghệ AI thu thập các thông tin mua sắm của khách hàng từ đó tích hợp để phân tích về hành vi, thói quen người dùng giúp đưa ra các giải pháp phù hợp với nhu cầu của từng khách hàng bằng cách đưa ra các gợi ý. 

11. AI trong bảo mật

Hiện nay các tổ chức trên Thế giới đang sử dụng Ai với máy học trong phần mềm quản lý sự kiện, bảo mật các thông tin và các lĩnh vực liên quan để xác định các hoạt động mờ ám và bất thường. Công nghệ AI là gì có thể cảnh báo về các mối đe dọa hay các mã độc nhanh hơn con người hay các công nghệ cảnh báo trước đây vì công nghệ AI có khả năng phân tích dữ liệu và sử dụng sự logic để tìm điểm tương đồng.

Do có công nghệ AI cảnh báo sớm mà giảm được đáng kể các vụ tấn công và giúp các tổ chức có thời gian chuẩn bị chống lại các mối đe dọa trước khi thiệt hại xảy ra. AI là gì và máy học là sản phẩm an ninh mạng làm gia tăng giá trị cho các nhóm thông tin bảo mật cho con người và ngăn chặn các vụ tấn công nguy hiểm. 

VII. Kết luận

Bài viết trên đã cung cấp đầy đủ các thông tin về AI là gì, các công nghệ AI, các công nghệ tích hợp Ai và AI gắn với cuộc sống. Hy vọng bài viết sẽ giúp bạn đọc có một tầm nhìn xa và vận dụng được hết tiềm năng của công nghệ 4.0 này vào cuộc sống để giúp có một cuộc sống tốt đẹp hơn.