BSC là gì? Làm thế nào để áp dụng mô hình BSC hiệu quả trong doanh nghiệp

Ngay sau khi biết BSC là gì, BSC nhanh chóng được hàng ngàn các doanh nghiệp trên khắp thế giới áp dụng trong đó có Việt Nam. Gần 20 năm sau sử dụng, mô hình thẻ điểm cân bằng đã lọt vào top 10 công cụ quản lý được sử dụng rộng rãi nhất trên thế giới

Năm 1992, hai giáo sư đại học Harvard là Robert S. Kaplan và David Norton lần đầu tiên đưa ra khái niệm thẻ điểm cân bằng (Balanced Scorecard) với mục đích là đo lường hiệu quả hoạt động và thúc đẩy làm việc các đơn vị kinh doanh. Vậy làm thế nào doanh nghiệp có thể áp dụng mô hình để cải thiện năng suất và tạo ra giá trị? Hãy cùng 123job tìm hiểu BSC là gì ngay sau đây!

I. BSC là gì?

BSC là gì? Có thể bạn từng nghe về cụm từ này nhưng chưa hiểu được nó, BCS chính là từ viết tắt của Balanced scorecard dịch là “thẻ điểm cân bằng”. Đây là một mô hình quản trị chiến lược kinh doanh ở cấp độ cơ bản nhất và định hướng cho doanh nghiệp trong suốt những quá trình sau này như thiết lập mục tiêu, triển khai kế hoạch, theo dõi và đo lường kết quả của chiến dịch đã đặt ra.

Khi tìm hiểu BSC là gì thấy rằng mô hình tập trung chủ yếu quan tâm đến yếu tố tài chính, ngoài ra còn quan tâm tới 3 thước đo phi tài chính khác có ảnh hưởng tới chất lượng hoạt động của doanh nghiệp là yếu tố khách hàng, quá trình hoạt động nội bộ, học tập và phát triển. Ý nghĩa balanced là sự cân bằng của mô hình đảm bảo cân đối giữa mục tiêu ngắn hạn và mục tiêu dài hạn, yếu tố tài chính và các yếu tố phi tài chính, các chỉ tiêu đầu vào và đầu ra của kết quả, các hoạt động với mục đích xã hội và các hoạt động được thực hiện vì nội bộ.

Mô hình BSC là gì tập trung đến 4 yếu tố quan trọng

II. Cấu trúc đầy đủ của mô hình BSC là gì?

1. Thước đo tài chính

Nói về mô hình BSC là gì, không thể không nhắc tới thước đo tài chính. Thước đo tài chính bao gồm các yếu tố như chi phí cố định, chi phí khấu hao, tốc độ tăng trưởng doanh thu, lợi tức đầu tư, lợi nhuận thu về... Các yếu tố này không dễ dàng đo được ngay sau khi thực hiện, nhưng chúng là sự xác nhận muộn cho hiệu quả của hoạt động công việc.

Khi tìm hiểu BSC là gì còn nhận thấy trong thời kỳ hiện đại hoá như hiện nay, tài chính không còn là thước đo duy nhất. Số tiền kiếm được chỉ thể hiện một góc nhỏ trong bức tranh lớn, nghĩa là doanh nghiệp có thể thu về rất nhiều tiền nhưng đó không nói lên việc tồn tại vững mạnh sau này. Vì vậy không có nghĩa kiếm được nhiều tiền là doanh nghiệp hoạt động ổn, ngược lại thì có nguy cơ sụp đổ. Để đánh giá công ty phát triển vững mạnh hay không cần được đo bằng nhiều thước đo tài chính khác nhau.

2. Thước đo khách hàng 

Thước đo khách hàng khi tìm hiểu BSC là gì? Sự hài lòng của khách hàng chính là một chỉ số thành công của doanh nghiệp, bởi nó tác động mạnh mẽ tới doanh thu của cả hiện tại và tương lai. Thước đo này giúp doanh nghiệp nắm bắt được giá trị bên mình mang đến cho khách hàng và đặt ra các mục tiêu, lên kế hoạch thực hiện phát triển dự án để phục vụ được nhiều khách hàng hơn nữa. Các doanh nghiệp có thể dùng bộ câu hỏi sau để thu nhận ý kiến đánh giá khách hàng:

• Sản phẩm đã phục vụ đúng khách hàng mục tiêu hay chưa? 
• Phần trăm phản hồi của khách hàng khi sử dụng sản phẩm, dịch vụ?
• Tỉ lệ hài lòng là bao nhiêu phần trăm?
• Đánh giá chất lượng sản phẩm dịch vụ của mình so đối thủ cạnh tranh?

3. Thước đo quá trình hoạt động nội bộ

Thế nào là thước đo quá trình hoạt động trong cấu trúc BSC là gì? Doanh nghiệp chứng minh sự hoạt động hiệu quả của mình bằng các thành tích về doanh thu, thị phần, tốc độ tăng trưởng, thời gian xử lý công việc được rút ngắn, tỷ lệ người lao động gắn bó với doanh nghiệp, các con số lợi nhuận biết nói... Kỹ năng cần thiết của nhà lãnh đạo là cần rà soát lại các quy trình nội bộ của công ty để phân loại đâu là bộ phận đã làm tốt và đâu là điều bất cập, để có biện pháp khắc phục và đề ra chiến lược kinh doanh hiệu quả.

4. Thước đo học tập và phát triển

Tìm hiểu BSC là gì không thể không nhắc tới yếu tố quyết định đến nền tảng phát triển doanh nghiệp là quan tâm tới chất lượng nguồn nhân lực và công cụ hỗ trợ làm việc gắn với khoa học công nghệ. Khi tìm hiểu mô hình BSC là gì thì thật bất ngờ khi nhận thấy không có con số chính xác nào minh chứng cho thước đo học tập và phát triển, mọi tiêu chí đều có thể cải thiện tốt hơn đi đôi với sự phát triển không ngừng của khoa học - kỹ thuật.

Một thước đo quan trọng trong mô hình BSC là gì? Chính là thước đo học tập và phát triển, nếu thước đo này trả về kết quả tốt thì doanh nghiệp bạn đang có thế mạnh về đào tạo nhân viên và áp dụng các công cụ làm việc một cách hiệu quả khi đó sẽ có lợi thế cạnh tranh trên thị trường, đồng thời cũng dễ dàng thích ứng với các thay đổi nhất là trong thời đại công nghiệp 4.0 như hiện nay.

5. Mối quan hệ giữa các thước đo trong mô hình BSC (Balanced scorecard)

Khi hiểu được mô hình BSC là gì, doanh nghiệp nhận ra rằng các thước đo trong mô hình BSC luôn được thực hiện cùng nhau, chúng không thể tách rời, các thành phần của mô hình sau đều được thành lập dựa trên những thước đo có trước. Ví dụ trong thước đo tài chính khi giảm chi phí hay tăng doanh thu đều làm tối đa hoá lợi nhuận.

Nếu bạn chú trọng đào tạo nhân viên và xây dựng văn hoá doanh nghiệp tốt (Thước đo học tập & phát triển) thì doanh nghiệp sẽ hoạt động tạo năng suất hơn (Thước đo quá trình hoạt động nội bộ). Nhờ sự bền vững trong nền tảng nội bộ đó, doanh nghiệp sẽ có khả năng nắm bắt tâm lý khách hàng và tạo ra nhiều giá trị cho họ (Tiêu chí khách hàng). Khi khách hàng cảm thấy hài lòng, chắc chắn họ sẽ tiếp tục ủng hộ những sản phẩm dịch vụ và trở thành khách hàng thân thiết, nhờ vậy mà doanh nghiệp đem về doanh thu và lợi nhuận cao.

III. Những lợi ích to lớn của mô hình BSC trong doanh nghiệp

1. BSC giúp lập kế hoạch chiến lược tốt hơn

Hiểu được BSC là gì, doanh nghiệp sẽ có thêm một kênh sẽ cung cấp bộ khung thể hiện mối quan hệ nhân quả giữa các yếu tố mục tiêu với nhau, nghĩa là chúng đã đồng thuận với một chiến lược cốt lõi nhất định. Kết quả thực hiện các yếu tố mục tiêu này chính là các mảnh ghép để tạo ra một bức tranh hoàn chỉnh về chiến lược của doanh nghiệp bạn. 

2. BSC giúp cải thiện truyền thông doanh nghiệp

Khi tìm hiểu về BSC là gì, doanh nghiệp sẽ hiểu được trước khi để thực hiện một dự án nào đó cần phải có kế hoạch chiến lược kinh doanh rõ ràng và phần quan trọng không thể thiếu chính là truyền thông, bao gồm cả truyền thông bên ngoài và truyền thông nội bộ. Khi các doanh nghiệp hiểu rõ được BSC là gì thì việc vận dụng vào quá trình hoạt động không chỉ giúp đối tác và nhân viên nắm rõ cách thực hiện chiến dịch và còn gây ấn tượng sâu sắc với nó.

BSC là gì giúp cải thiện truyền thông cho doanh nghiệp

3. BSC giúp liên kết chặt chẽ các dự án khác nhau trong doanh nghiệp

Khi hiểu được bộ khung của mô hình BSC là gì tức là doanh nghiệp đã có nền móng vững chắc, từ đó mà mọi chiến lược đều có thể xây trên đó một cách dễ dàng, chỉ cần thực hiện sẽ mang lại thành công. Nhờ sự liên kết chặt chẽ và có nền tảng đó, các doanh nghiệp có thể chắc chắn rằng toàn thể doanh nghiệp của mình đang đi chung một hướng thống nhất mà không có dự án nào bị lãng phí cả.

4. BSC giúp cải thiện hiệu suất báo cáo

Nếu doanh nghiệp không hiểu được BSC là gì, họ sẽ để lỡ cách làm đề cương báo cáo tổng quan tình hình hoạt động kinh doanh của mình. Việc áp dụng mô hình BCS giúp cho báo cáo được hoàn thiện nhanh chóng, dễ dàng và rất khoa học, các nội dung được làm nổi bật và đi vào trọng tâm, giúp dự án được thực hiện đúng theo ý tưởng nhờ vào sự khoa học khi áp dụng và tìm hiểu mô hình BSC.

IV. Cách áp dụng mô hình BSC hiệu quả trong doanh nghiệp

1. Kiểm soát các dữ liệu trong mô hình BSC

Để không lãng phí thời gian và công sức đo lường dự án thì nhiệm vụ của nhà quản lý là cần tìm hiểu mô hình BSC là gì và dùng nó để kiểm soát dự án và có góc nhìn chiến lược tối ưu. Nhờ đó mà doanh nghiệp của bạn không áp lực vì quá tải dữ liệu khi có mô hình BSC. Hãy bắt đầu bằng việc xác định rõ chiến lược và ghi chép chúng ra, đó chính là ngữ cảnh giúp bạn dễ dàng tư duy về cách đặt những dữ liệu của doanh nghiệp vào mô hình BSC. Bạn có thể tham khảo quy trình đặt dữ liệu như sau đây:

• Giới hạn từ 10-15 mục tiêu cho 4 thước đo, bởi nếu nhiều hơn sẽ làm bạn mất tập trung vào hệ thống chiến lược cốt lõi.
• Từ những số liệu đo lường được cần làm rõ thực trạng và chuẩn bị các câu hỏi để trình bày về mục tiêu trong cuộc họp báo cáo.
• Gửi tới nhân viên trước 1-2 ngày khi cuộc họp diễn ra về những số liệu báo cáo cùng với yếu tố mục tiêu để họ có thể nghiên cứu kỹ hơn.
• Đưa ra quyết định trong các cuộc họp đánh giá chiến lược và ghi lại các quyết định trên và đề nghị mọi người nghiêm túc thực hiện với quyết định của chính mình.

2. Đo lường và đánh giá các yếu tố mục tiêu trong mô hình BSC 

Khi nắm rõ được việc đánh giá trong mô hình BSC là gì thì bạn có thể quy ước một hệ thống ký hiệu hoặc màu sắc để đánh dấu các yếu tố mục tiêu khác nhau. Ví dụ như:

• Màu đỏ: Yếu tố mục tiêu đang gặp vấn đề cần thêm sự hỗ trợ để đi đúng hướng.
• Màu vàng: Yếu tố mục tiêu gặp một chút trở ngại có thể tự xử lý.
• Màu xanh lá cây: Yếu tố mục tiêu đang thực hiện đúng hướng. 

Lưu ý rằng việc đánh giá này cần khách quan nhất có thể để tránh các trường hợp gắn nhầm mác dẫn đến việc sửa chữa bị sai lệch hay hạ thấp mục tiêu hay cố ý che giấu khuyết điểm bản thân. Hãy đảm bảo các con số được đo lường minh bạch, công khai và cần thiết có thể thành lập lại hội đồng đánh giá.

3. Gắn mác KPI tương ứng với các yếu tố mục tiêu

Nếu như khi tìm hiểu mô hình BSC là gì được câu trả lời nó là công cụ quản lý chiến lược dựa vào kết quả đo lường đánh giá thì chỉ số KPI chính là công cụ quản lý hiệu suất và đánh giá xem họ đã làm theo đúng chỉ tiêu đề ra ban đầu hay chưa. Một nhà quản trị tài giỏi sẽ áp dụng đồng thời hai công cụ mô hình BSC là gì và gắn mác KPI tương ứng vào doanh nghiệp của mình sẽ nâng cao hiệu quả rõ rệt.

KPI càng sát với tình hình thực tế, các yếu tố mục tiêu đã đo lường và đánh giá ở trên thì càng mang lại hiệu quả tốt. Dựa vào đánh giá KPI định kỳ sẽ xác định được khoảng cách giữa hiệu suất làm việc thực tế của doanh nghiệp với mục tiêu đã định ra ban đầu, qua đó có kế hoạch cải thiện hay điều chỉnh mục tiêu hợp lý với tình hình hiện tại.

Một nhà quản trị giỏi biết áp dụng cả mô hình BSC  và gắn mác KPI vào doanh nghiệp của mình

4. Kết nối các yếu tố mục tiêu lại với nhau 

Khi tìm hiểu mô hình BSC là gì thì thấy rằng để áp dụng chúng một cách hiệu quả nhất thì các nhà quản lý cần kết nối các mục tiêu lại với nhau. Bằng cách sử dụng mũi tên 1 chiều thể hiện mối quan hệ giữa các yếu tố mục tiêu, có thể linh hoạt để kết nối hai mục tiêu trong cùng thước đo, hay gộp 2 mục tiêu làm nguyên nhân của 1 mục tiêu khác, hay 1 mục tiêu ban đầu dẫn tới 2 mục tiêu khác… Bạn có thể linh hoạt thể hiện mối quan hệ miễn là không có mục tiêu nào đứng riêng lẻ một mình là được.

V. Kết luận

Để nói đến công cụ quản trị cực kỳ mạnh giúp cải thiện tình hình hiện tại của doanh nghiệp và định hướng tới mục tiêu quan trọng, có tình khả thi thì không thể không nhắc tới mô hình BSC. Các thước đo trong mô hình đó có mối quan hệ nhân quả với nhau và đều là nguồn năng lượng cần thiết để giữ vững và nâng cao hơn nữa vị thế doanh nghiệp. Thực hiện theo đúng chiến lược tìm hiểu về BSC là gì chính là hoàn thành lộ trình ngắn nhất và chắc chắn nhất dẫn tới thành công của doanh nghiệp.