Cha mẹ không thể cứ mãi bao bọc cho con cái của họ cả đời được. Tuy nhiên, một khi đứa trẻ tự mình bước ra cuộc sống thì liệu chúng đã trang bị cho mình đầy đủ hành trang hay chưa? Đâu là kỹ năng sống tiểu học cần thiết mà mỗi đứa trẻ nên có?
Khi cuộc sống ngày càng phát triển, mọi thứ đi theo nhiều chiều hướng phức tạp sẽ kéo theo có vô vàn những thứ yêu cầu con người ta phải học. Tuy nhiên chính bởi cuộc sống bộn bề như vậy lại khiến ta quên đi việc phải dạy cho trẻ những kỹ năng thiết yếu. Đặc biệt hơn khi trẻ em là tương lai của xã hội, là người sẽ gây dựng cuộc sống này thêm tốt đẹp hơn thì việc trang bị cho chúng những kỹ năng sống cần thiết ngay từ khi còn là học sinh tiểu học là điều hết sức quan trọng. Vậy đâu là các kỹ năng sống tiểu học nên được chú trọng nhất.
I. Kỹ năng sống học sinh tiểu học
1.Kỹ năng sống là gì
Kỹ năng sống học sinh tiểu học là gì?
Theo tổ chức thế giới WHO thì kỹ năng sống được định nghĩa là khả năng đưa ra những ứng xử và hành vi tích cực giúp cá nhân thích nghi hiệu quả với nhu cầu và thách thức của cuộc sống hàng ngày. Dựa vào định nghĩa này giúp chúng ta có thể đưa ra kết luận kỹ năng sống cho học sinh tiểu học chính là tập hợp các kỹ năng giúp trẻ thích ứng với cuộc sống cũng như học tập. Điển hình trong đó phải kể đến như ứng xử với thầy cô, bạn bè, cách giao tiếp, diễn đạt, kỹ năng tổ chức, quản lý đồ đạc, chuẩn bị thức ăn, vệ sinh…
2. Tầm quan trọng của việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh tiểu học
Trẻ em được ví như những trang giấy trắng và khi chúng ta vẽ những nét gì trên trang giấy trắng đó thì nó sẽ theo trẻ suốt cuộc đời. Do vậy việc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ cho học sinh tiểu học là điều rất cần thiết. Không chỉ vậy, tiểu học cũng là giai đoạn trẻ dễ tiếp thu nhất trong đời. Bởi vậy, bạn cần tận dụng cơ hội này để giúp trẻ hình thành nên những thói quen tích cực, bản lĩnh và tự tin đối mặt với mọi tình huống.
II. Các kỹ năng sống của học sinh tiểu học
Các kỹ năng sống cần dạy cho học sinh tiểu học
1. Kỹ năng tự phục vụ bản thân
Tự phục vụ bản thân là điều cơ bản nhất để con người ta bắt đầu một cuộc sống tự lập. Chính bởi vậy, đối với các công việc đơn giản như thay quần áo hay ăn cơm thì bạn hãy để trẻ tự làm và hỗ trợ khi chúng gặp khó khăn. Tất nhiên trước khi thực hiện điều này, bạn hãy hướng dẫn tuần tự cho chúng từng bước để chúng quen dần với việc này.
2. Kỹ năng làm việc nhóm
Kỹ năng làm việc nhóm vẫn luôn được xem là nhân tố quan trọng giúp chúng ta phát triển. Bởi vậy, song song với việc dạy trẻ biết về trách nhiệm của bản thân thì bạn cũng nên dạy chúng biết cách chia sẻ nhiệm vụ với mọi người để đạt được mục tiêu dễ dàng hơn. Thêm vào đó, điều này cũng sẽ giúp chúng xây dựng được các mối quan hệ cần thiết phục vụ cuộc sống sau này.
3. Kỹ năng quản lý cảm xúc
Theo các chuyên gia nghiên cứu thì khi chỉ số EQ càng cao thì con người ta càng dễ thành công. Do đó, yếu tố cảm xúc đóng vai trò quan trọng trong việc tạo tiền đề cho trẻ phát triển. Tuy nhiên, trẻ nhỏ lại rất hay nhạy cảm với môi trường xung quanh. Do đó, việc giúp trẻ rèn luyện kỹ năng quản lý cảm xúc luôn là một trong các kỹ năng sống tiểu học mà cha mẹ luôn muốn con cái mình sở hữu.
4. Kỹ năng giao tiếp
Trẻ nhỏ cần được phát triển các kỹ năng giao tiếp khác nhau như: giao tiếp bằng lời nói, giao tiếp bằng hình thể hay giao tiếp tùy tình huống. Điều này có tác dụng rất lớn đến việc giúp trẻ hòa nhập với mọi người. Do vậy, nhà trường và cha mẹ cần phải trang bị cho trẻ kỹ năng này càng sớm càng tốt. Đặc biệt là đối với khi rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh lớp 1 hay rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh lớp 2 bởi đây chính là thời điểm trẻ hiếu động và ham học hỏi nhất.
5. Kỹ năng tự bảo vệ bản thân
Trẻ em là đối tượng rất dễ bị tổn thương. Tuy nhiên, thông thường trẻ lại không biết cách tự bảo vệ mình trước các nguy hiểm rình rập trong cuộc sống. Hơn nữa, cha mẹ thầy cô đôi khi vì quá bận rộn nên không thể theo sát trẻ mọi lúc mọi nơi được. Chính vì vậy, việc dạy trẻ kỹ năng tự bảo vệ bản thân cần phải được chú trọng.
III.Những nguyên tắc vàng trong việc nuôi dạy trẻ kỹ năng sống từ khi còn học tiểu học
Một số sai lầm cần tránh khi dạy trẻ kỹ năng sống tiểu học
1. Không được quá cưng chiều trẻ
Không một cha mẹ nào lại không yêu thương con cái của mình cả. Tuy nhiên, việc quá cưng chiều chúng đôi khi lại là con dao hai lưỡi khiến trẻ trở nên yếu mềm và thâm chí còn khiến chúng độc đoán và ích kỷ. Hơn nữa, đối với trẻ tiểu học vốn dĩ là độ tuổi cần được khám phá mọi thứ xung quanh thì việc bao bọc chúng quá mức vô hình chung lại làm trẻ thiếu hụt kỹ năng sống tiểu học trầm trọng.
2. Không can thiệp quá nhiều vào không gian của con
Nhiều ba mẹ có suy nghĩ mình có quyền được can thiệp vào mọi hoạt động của con bởi họ cho rằng chỉ có như vậy thì mới uốn nắn được trẻ đi theo đúng hướng. Tuy nhiên, trên thực tế đây lại là một sai lầm nghiêm trọng trong việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh tiểu học. Bởi lẽ, ngay từ khi lên 2 trẻ đã hình thành ý muốn tự lập của mình. Nhưng việc bạn theo sát và can thiệp quá đà vào cuộc sống của trẻ sẽ khiến chúng cảm thấy bí bách, ngột ngạt, trở nên sống lệ thuộc vào cha mẹ. Ngoài ra, trong nhiều trường hợp khác chúng lại phát triển theo chiều hướng nổi loạn khó kiểm soát hơn. Do vậy, thay vì việc can thiệp vào cuộc sống của con một cách quá mức bạn hãy cho chúng cơ hội tự quản lý bản thân cũng như tự quản lý thời gian.
3. Dạy con theo đúng độ tuổi
Sự phát triển trong hành vi và trí tuệ của trẻ chịu ảnh hưởng rất lớn từ độ tuổi. Chính bởi vậy, trong các tài liệu giáo dục kỹ năng sống cho học sinh tiểu học thì các chuyên gia vẫn nên khuyên rằng nên để con phát triển theo đúng quy luật của tự nhiên. Hơn nữa, điều này cũng có lợi rất lớn trong việc giúp chúng trải nghiệm cuộc sống một cách thức tế nhất.
4. Cho con được tự lập
Như đã đề cập ở trên thì mong muốn được tự lập chính là bản năng trong mỗi con người. Do đó, ba mẹ nên để con tự kiểm soát, tự giải quyết vấn đề một cách phù hợp để giúp chúng trở nên tự lập cũng như giúp trẻ phát triển kỹ năng định hướng. Tuy nhiên, ba mẹ cần phải phân biệt rõ giữa tự lập và nổi loạn để tránh con cái của mình đi lệch đường.
5. Tránh kỷ luật hà khắc
Không sử dụng vũ lực với con cái trong mọi trường hợp là một trong những điều kiện tiên quyết khi dạy con kỹ năng sống tiểu học. Bởi lẽ, điều này chỉ làm chúng trở nên nóng nảy hơn và xuất hiện xu hướng gây gổ với mọi người xung quanh. Do vậy bạn cần đặc biệt lưu ý điều này khi dạy dỗ trẻ.
6. Hãy tôn trọng trẻ
Dù là trẻ nhỏ nhưng chúng vẫn cần nhận được sự tôn trọng tối thiểu. Do đó, bạn nên cư xử lịch sự, thể hiện thái độ tôn trọng và lắng nghe ý kiến của con trẻ. Hơn nữa, việc bạn thể hiện sự tôn trọng với trẻ cũng góp phần giúp chúng học được cách tôn trọng những người xung quanh.
7. Xây dựng hành động của bản thân đúng đắn
Người lớn chính là tấm gương để trẻ nhìn vào và noi theo. Do vậy, đừng để những hành động, thái độ sai trái của bạn ảnh hưởng đến sự phát triển và hình thành các kỹ năng sống của trẻ. Thậm chí, khi trẻ dần lớn lên và hình thành tư duy thì việc bạn hành động không đúng đắn còn khiến bạn khó có thể dạy bảo trẻ hơn.
IV. Kết luận
Với sự hiếu động của trẻ thì việc dạy kỹ năng sống tiểu học luôn là điều không dễ dàng với phụ huynh và nhà trường. Tuy nhiên, điều này lại ảnh hưởng khá lớn đến cuộc sống sau này của trẻ nên bạn cần đặc biệt lưu tâm. Hy vọng các thông tin trên sẽ giúp ích cho bạn trong việc rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh tiểu học. Hẹn gặp lại bạn trong các bài viết tiếp theo tại 123job.vn.