Tự phụ là gì? Tại sao mà chúng ta cần phải cảnh giác, tránh xa "bệnh tự phụ"? Để hiểu rõ chủ đề này thì mời các bạn cùng với 123job tìm hiểu thông qua bài viết ở phía dưới đây nhé!

1. Tự phụ là gì?

Tự phụ là gì? Tự phụ, hay còn gọi là kiêu ngạo, tự đại và tự đắc, là một đặc điểm tính cách tiêu cực, thể hiện ở việc cá nhân luôn đề cao bản thân quá mức, ảo tưởng về khả năng và giá trị của mình, đồng thời coi thường những người xung quanh.

2. Biểu hiện của tính tự phụ 

Người có tính tự phụ luôn cho bản thân mình là nhất

  • Tin rằng mình luôn đúng đắn: Họ không bao giờ nghi ngờ ý kiến của mình, cho dù đã có bằng chứng chứng minh điều ngược lại.
  • Coi thường ý kiến người khác: Họ cho rằng ý kiến của mình luôn ưu việt hơn, không cần thiết phải lắng nghe hay tiếp thu ý kiến của người khác.
  • Thường xuyên thể hiện bản thân: Họ luôn muốn trở thành trung tâm của sự chú ý, thích thể hiện bản thân và khoe khoang về thành tích của mình.
  • Khó chấp nhận thất bại: Họ luôn tìm cách đổ lỗi cho người khác khi gặp thất bại, thay vì tự nhìn nhận bản thân.

Người tự phụ rất hay coi thường người khác

  • Hạ thấp giá trị của người khác: Họ thường xuyên chê bai, dè bỉu người khác và cho rằng mình hơn họ.
  • Thích thể hiện sự "trên cơ": Họ thích thể hiện sự hiểu biết, thông minh hơn người khác, và thường xuyên "dạy dỗ" người khác.
  • Thiếu tôn trọng người khác: Họ không coi trọng những người xung quanh, thể hiện thái độ hách dịch và coi thường.

Biểu hiện của tính tự phụ 

Người tự phụ thường hay không tuân theo quy tắc

  • Tự cho phép mình vượt qua các quy tắc: Họ tin rằng mình đủ khả năng để làm điều đó và không cần phải tuân theo những quy tắc chung.
  • Thường xuyên vi phạm quy định: Họ thường xuyên vi phạm các quy định chung, bất chấp những hậu quả có thể xảy ra.
  • Thiếu ý thức trách nhiệm: Họ không có ý thức trách nhiệm chung, luôn né tránh trách nhiệm và đổ lỗi cho người khác.

Người tự phụ thường rất khó nghe lời khuyên từ người khác

  • Luôn khăng khăng cho rằng ý kiến của mình là đúng: Họ không chịu tiếp thu ý kiến của người khác, cho dù đó là những lời khuyên chân thành và hữu ích.
  • Thái độ chống đối: Họ thường có thái độ chống đối khi nhận được lời khuyên, và cố gắng chứng minh rằng mình đúng.
  • Bỏ lỡ cơ hội học hỏi: Do không chịu tiếp thu ý kiến của người khác, họ bỏ lỡ cơ hội học hỏi và phát triển bản thân.

Người tự phụ thường tự tin thái quá

  • Niềm tin thái quá vào bản thân: Họ tin rằng mình có thể làm được mọi thứ, mà không cần sự giúp đỡ của người khác.
  • Thiếu cẩn trọng: Do tự tin thái quá, họ thường thiếu cẩn trọng trong công việc và cuộc sống, dẫn đến những sai lầm không đáng có.
  • Dễ mắc sai lầm: Do không chịu học hỏi và trau dồi bản thân, họ dễ mắc sai lầm và gặp thất bại trong công việc và cuộc sống.

3. Tự phụ có ảnh hưởng như thế nào đến cuộc sống 

Tính tự phụ là một tính không tốt và nó có ảnh hưởng tiêu cực đến cuộc sống của những người có trong mình đức tính này. 

Người tự phụ thường dễ bị mất đi các mối quan hệ

  • Tạo khoảng cách: Thái độ coi thường và tự cao của người tự phụ khiến họ dần dần đánh mất các mối quan hệ tốt đẹp với mọi người xung quanh.
  • Gây mâu thuẫn: Họ thường xuyên thể hiện bản thân thái quá, thích thể hiện sự "trên cơ", dẫn đến mâu thuẫn và rạn nứt trong các mối quan hệ.
  • Gây tổn thương: Những lời nói và hành động thiếu tôn trọng của những người này dễ khiến người khác cảm thấy tổn thương và xa lánh.

Người tự phụ thường dễ gặp thất bại

  • Thiếu sự cầu tiến: Do tự tin thái quá, họ không chịu học hỏi và trau dồi bản thân, dẫn đến thiếu hụt kiến thức và kỹ năng cần thiết.
  • Dễ mắc sai lầm: Do chủ quan và thiếu cẩn trọng, người tự phụ dễ mắc sai lầm trong công việc và cuộc sống.
  • Gặp khó khăn trong thăng tiến: Thái độ tự phụ khiến họ khó nhận được sự tin tưởng và đánh giá cao từ cấp trên, ảnh hưởng đến cơ hội thăng tiến.

Người tự phụ thiếu cơ hội phát triển

  • Khó tiếp thu ý kiến: Do không chịu tiếp thu ý kiến của người khác, họ bỏ lỡ cơ hội học hỏi và phát triển bản thân.
  • Thiếu sự phản hồi: Thái độ tự phụ khiến họ ít nhận được những lời góp ý chân thành, ảnh hưởng đến khả năng hoàn thiện bản thân.
  • Dậm chân tại chỗ: Do thiếu sự cầu tiến và học hỏi, họ khó có thể phát triển bản thân và đạt được thành công.

Người tự phụ dễ bị ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần

  • Áp lực tâm lý: Niềm tin thái quá vào bản thân khiến những người tự phụ dễ thất vọng khi gặp thất bại, dẫn đến áp lực tâm lý và stress.
  • Thiếu sự đồng cảm: Do coi thường người khác, họ khó có thể thấu hiểu và đồng cảm với những người xung quanh, dẫn đến cô đơn và lạc lõng.
  • Rối loạn tâm lý: Trong trường hợp nghiêm trọng, tự phụ có thể dẫn đến các rối loạn tâm lý như trầm cảm, lo âu,...

Tự phụ có ảnh hưởng như thế nào đến cuộc sống 

4. Nguyên nhân dẫn đến bệnh tự phụ 

Một số nguyên nhân dẫn đến mắc bệnh tự mãn đó là:

  • Tính cách bẩm sinh: Một số người có xu hướng tự cao, tự đại ngay từ khi sinh ra nên điều đó làm cho người đó dễ mắc căn bệnh này. 
  • Sự nuông chiều quá mức: Được cha mẹ, thầy cô và mọi người xung quanh nuông chiều, khen ngợi quá mức khiến người tự phụ ảo tưởng về bản thân.
  • Thiếu sự giáo dục: Không được giáo dục về lòng khiêm tốn, cầu tiến, dẫn đến phát triển tính tự phụ.
  • Thành công sớm: Gặt hái thành công sớm mà không có sự nỗ lực và rèn luyện khiến họ tự tin thái quá, ảo tưởng về bản thân.
  • Môi trường sống: Sống trong môi trường cạnh tranh, đề cao thành tích cá nhân khiến những người này dễ trở nên tự phụ.
  • Mạng xã hội: Mạng xã hội tạo điều kiện cho họ khoe khoang thành tích, tự đề cao bản thân, dẫn đến ảo tưởng về khả năng của mình.
  • Cảm giác tự ti: Ẩn sâu bên trong sự tự phụ có thể là cảm giác tự ti về bản thân. Họ tự phụ để che giấu sự tự ti và khẳng định giá trị của mình.
  • Thiếu sự an toàn: Thiếu sự an toàn về mặt tinh thần khiến họ cần phải tự khẳng định bản thân bằng cách tự phụ.

Nguyên nhân dẫn đến bệnh tự phụ 

5. Tự phụ, tự ti, tự trọng khác nhau như thế nào?

Sự khác biệt giữa tự phụ, tự ti và tự trọng đó là:

Đặc điểm Tự phụ Tự tiTự trọng
Đánh giá bản thân Quá cao Quá thấp Đúng đắn
Thái độ Kiêu ngạo, coi thường người khácE dè, ngại ngùngTôn trọng bản thân và người khác
Hành động Không tuân theo quy tắc, tự cho phép mình vượt qua các quy tắcThiếu quyết đoán, dễ dàng từ bỏCư xử đúng mực, biết nhận lỗi và sửa sai
Hậu quảMất đi các mối quan hệ, gặp thất bại, ảnh hưởng sức khỏe tinh thầnBỏ lỡ nhiều cơ hội, khó đạt được thành công, mắc rối loạn tâm lýĐược mọi người tôn trọng, dễ dàng đạt được thành công, có cuộc sống vui vẻ và hạnh phúc

Tự phụ, tự ti và tự trọng là ba thái độ hoàn toàn khác nhau, dẫn đến những hậu quả khác nhau. Tự trọng là thái độ cần thiết để mỗi người có thể sống một cuộc sống tốt đẹp và thành công. Hãy rèn luyện cho mình một thái độ tự trọng để có thể gặt hái được những điều tốt đẹp trong cuộc sống bạn nhé.

6. Cách khắc phục bệnh tự phụ 

Tự phụ hay còn gọi là kiêu ngạo, tự đại, tự đắc, là một thói xấu nguy hiểm, tiềm ẩn nhiều hệ lụy tiêu cực trong cuộc sống. Để có thể “trị liệu” căn bệnh này, bạn hãy thử thực hiện những bước sau đây:

Bạn cần phải nhận thức bản thân mình

Bước đầu tiên để "trị liệu" bất kỳ căn bệnh nào chính là nhận thức được sự tồn tại của nó. Hãy dành thời gian để suy ngẫm về bản thân, xác định những biểu hiện của tính tự phụ trong suy nghĩ, lời nói và hành động của bạn.

Lắng nghe ý kiến của những người xung quanh. Hãy cởi mở và sẵn sàng tiếp thu những lời góp ý từ gia đình, bạn bè, đồng nghiệp,... để có cái nhìn khách quan hơn về bản thân.

Thay đổi cách nhìn nhận bản thân

Tự phụ thường xuất phát từ việc đánh giá bản thân quá cao. Hãy điều chỉnh cách nhìn nhận bản thân một cách khách quan hơn, nhìn nhận cả điểm mạnh và điểm yếu của mình.

Nhận thức rằng không ai là hoàn hảo. Mọi người đều có những điểm mạnh và điểm yếu riêng, và bạn cũng không ngoại lệ.

Thay vì so sánh bản thân với người khác, hãy tập trung vào việc phát triển bản thân. Mỗi người đều có một con đường riêng để thành công, hãy tập trung vào mục tiêu của bạn và nỗ lực để đạt được nó.

Bạn cần phải rèn luyện lòng khiêm tốn

Lòng khiêm tốn là chìa khóa để "trị liệu" căn bệnh tự phụ. Hãy học cách tôn trọng bản thân và người khác, luôn sẵn sàng học hỏi và tiếp thu những điều mới mẻ.

Thay vì khoe khoang về thành tích của bản thân thì bạn hãy chia sẻ những kinh nghiệm, kiến thức của bạn với người khác.

Luôn ghi nhớ rằng thành công của bạn không chỉ là do nỗ lực của riêng bạn mà còn có nhiều sự đóng góp và hỗ trợ từ nhiều khác nữa, vì thế bạn cần phải khiêm tốn lại những thành tích mà bản thân đạt được.

Hãy tìm kiếm sự giúp đỡ

Nếu bạn cảm thấy bản thân không thể tự "trị liệu" căn bệnh tự phụ, hãy tìm kiếm sự giúp đỡ từ chuyên gia tâm lý.

Chuyên gia tâm lý sẽ giúp bạn hiểu rõ nguyên nhân của tính tự phụ và hướng dẫn bạn cách khắc phục.

Tham gia các nhóm hỗ trợ hoặc các khóa học về lòng tự trọng cũng có thể giúp bạn cải thiện bản thân.

Bạn phải luôn ghi nhớ những điều sau

  • Tự phụ là một thói xấu nguy hiểm, cần được loại bỏ để có một cuộc sống tốt đẹp.
  • "Trị liệu" căn bệnh tự phụ cần phải có thời gian và sự kiên trì.
  • Hãy luôn giữ cho mình một thái độ khiêm tốn, cầu tiến và sẵn sàng học hỏi.

Hãy nhớ rằng, bạn hoàn toàn có thể "trị liệu" căn bệnh tự phụ và có một cuộc sống tốt đẹp hơn nếu bạn thực sự quyết tâm.

Bài viết phía trên chúng tôi đã giải mã một phần nào về căn bệnh tự phụ và đồng thời chúng tôi cũng đưa ra cho bạn cách khắc phục thói xấu này vì nó gây ra ảnh hưởng không tốt đẹp gì đến cuộc sống. Hãy theo dõi chúng tôi để đọc nhiều bài viết khác thú vị hơn nhé! Chúc bạn một ngày ngập tràn niềm vui.