Là một công dân Việt Nam trong tình hình dịch bệnh diễn biến phức tạp như hiện nay thì bạn nên tìm hiểu thông tin về vaccine để bảo vệ chính mình trước nhiều tin tức tiêu cực. Tìm hiểu ngay những điều cần biết trước và sau khi tiêm vacxin.

Dịch bệnh diễn biến phức tạp ngoài tầm kiểm soát dẫn đến số lượng ca nhiễm tử vong vì covid ngày một tăng cao. Đây là điều không ai muốn, tuy nhiên hiện tại chưa có cách nào có thể phòng chống dịch một cách triệt để. Phương pháp được xem là hiệu quả nhất hiện nay chính là tiêm vacxin. Vậy chúng ta cần làm gì trước và sau khi tiêm vacxin cùng chế độ dinh dưỡng đi kèm?

I. Chế độ sinh hoạt trước lúc tiêm vacxin

1. Ngủ sớm ngày trước khi tiêm vacxin

Giấc ngủ luôn là vấn đề quan trọng để duy trì tình trạng sức khỏe dù bạn có tiêm vacxin hay không. Trước khi tiêm vacxin thì chúng ta thường nảy sinh tâm trạng lo lắng, trằn trọc, ngủ kém dẫn đến tình trạng huyết áp tăng cao. Nếu bạn đi tiêm thì nên đi ngủ sớm và không dùng bất kỳ chất kích thích nào giúp đảm bảo bạn sẽ có một giấc ngủ ngon trước khi tiêm vacxin. Một giấc ngủ ngon cũng có tác dụng kích thích hệ thống miễn dịch hoạt động tối đa.

1

Ngủ sớm ngày trước khi tiêm vacxin

2. Bổ sung đầy đủ nước trước và sau khi tiêm vacxin

Nếu bạn vì căng thẳng quá dẫn đến tình trạng huyết áp tăng cao trước khi tiêm thì bác sĩ sẽ không cho phép bạn tiêm mà thay vào đó, bạn được yêu cầu nghỉ ngơi để giảm huyết áp. Lúc này việc bạn cần làm là bổ sung nước đầy đủ trước khi tiêm để bình ổn huyết áp và đủ điều kiện được tiêm. 

Sau khi tiêm vacxin thì cơ thể bạn có thể phát sốt, dễ rơi vào tình trạng mất nước, chính vì vậy bổ sung nước sau khi tiêm vacxin thì nên uống từ từ và chia nhỏ lượng, đồng thời bổ sung nước hoa quả như nước cam để cung cấp thêm vitamin A, C. Bổ sung đủ nước có thể giúp bạn cân bằng lượng nước  trong cơ thể, đồng thời cũng giúp đẹp da. Tuy nhiên, bạn nên hạn chế uống nước quá lạnh, điều này làm hạ nhiệt độ trong cơ thể và cũng làm chậm quá trình trao đổi chất. 

Xem thêm: Vaccine là gì? Tìm hiểu tất tần tật các thông tin về vaccine

3. Ăn đầy đủ và đa dạng thực phẩm

Dù trước hay sau khi tiêm vacxin thì bạn cũng nên nạp đủ các nhóm chất như thịt, cá, trứng, sữa, ngũ cốc nguyên hạt và thực phẩm giàu chất xơ như trái cây tươi, rau xanh. Chế độ dinh dưỡng lành mạnh là điều cần thiết cho sức khỏe vì một chế độ ăn uống lành mạnh giúp bảo vệ chúng ta khỏi những căn bệnh không truyền nhiễm như bệnh tim, ung thư. 

Bạn cần cung cấp đa dạng nhóm thực phẩm với đa dạng dưỡng chất như vitamin, khoáng chất, protein thực vật. Bạn nên nạp thêm chất béo tốt thay vì những chất béo có hại như chất béo bão hòa có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim hay đột quỵ. Đồng thời, bạn nên hạn chế nạp đường vì với một chế độ dinh dưỡng lành mạnh thì đường nên chiếm ít hơn 10% tổng năng lượng của bạn. Kèm theo đó, bạn nên giữ lượng muối của mình dưới 5g mỗi ngày giúp ngăn ngừa tình trạng tăng huyết áp. 

4. Ăn các thức ăn mềm, dễ tiêu hóa

Bạn có thể gặp những phản ứng khi tiêm vacxin như mệt mỏi, khó chịu, buồn nôn, chán ăn sau tiêm, lúc này bạn nên dùng những loại thức ăn mềm, dễ tiêu hóa như cháo, sữa và chia nhỏ bữa ăn. Chia nhỏ bữa ăn không chỉ giúp bạn dung nạp đủ lượng thức ăn cần thiết cho một ngày mà còn giúp bạn không cảm thấy quá “ngán” khi phải nạp quá nhiều chất trong một bữa. 

2

Ăn các thức ăn mềm, dễ tiêu hóa sau khi tiêm vacxin

5. 4 điều không nên thực hiện

Không để bụng đói trước khi tiêm là một trong những cách giúp bạn duy trì trạng thái ổn định sau khi tiêm vacxin. Do tác dụng của thuốc mà bạn sẽ gặp một số phản ứng khi tiêm vacxin như chóng mặt, ngất xỉu đặc biệt là khi bạn sợ tiêm, vì vậy bạn nên ăn uống đầy đủ trước khi tiêm vacxin. 

Không uống rượu bia trước và sau khi tiêm vacxin vì rượu, bia đều là những thức uống gây ức chế miễn dịch, không những vật gây mất nước và giảm khả năng chống nhiễm trùng lại tăng nguy cơ gây biến chứng. Bên cạnh đó, nếu như bạn uống rượu bia thì bạn sẽ không nhận biết được đâu là phản ứng của rượu bia, đâu là phản ứng khi tiêm vacxin. 

Không uống nhiều thực phẩm chứa cafein như trà, cà phê hay nước uống có ga trước khi tiêm vì caffeine là nguyên nhân chính làm tăng tần số tim, tăng huyết áp, đồng thời rối loạn nhịp tim. Hai tình trạng nêu trên đều khiến cho bạn không được tiêm vacxin, vì vậy nếu bạn muốn tiêm vacxin thì không nên nạp cafein trước khi tiêm vacxin. 

Không ăn nhiều chất béo bão hòa cũng là một việc cần quan tâm. Từ trước đến nay, những loại thực phẩm như thức ăn nhanh, đồ chiên, nướng đều làm ảnh hưởng đến tình trạng sức khỏe của bạn. Nếu bạn nạp chất béo bão hòa trước khi tiêm vacxin thì chúng có thể làm tăng phản ứng viêm trong cơ thể bạn gây hại đến sức khỏe. 

Xem thêm: Vaccine AstraZeneca là gì? Những thông tin cần biết trước khi tiêm vắc xin

6. Lưu ý về sự quan trọng của chế độ dinh dưỡng lành mạnh và một giấc ngủ ngon

Bạn có thể không biết, chỉ một đêm ngủ không ngon giấc cũng có thể làm giảm chức năng miễn dịch tới 70%, vì vậy một giấc ngủ ngon là yếu tố gần như quan trọng nhất. Bất cứ vấn đề gì có thể ảnh hưởng đến tinh thần của bạn khiến bạn trở nên căng thẳng, lo lắng trước những phản ứng khi tiêm vacxin có thể khiến bạn hồi hộp và không thể chợp mắt. 

Bạn có thể lựa chọn một số chế phẩm chứa Lactium để bạn có thể thư giãn và ngủ ngon hơn. Lactium có nguồn gốc từ sữa bò, được nghiên cứu bởi các nhà khoa học Pháp có tác dụng giúp các tế bào thần kinh thư giãn, giảm căng thẳng và lo âu, giúp giải quyết vấn đề một cách tự nhiên mà khoogn gây ra bất cứ tác dụng phụ nào. 

Không chỉ giấc ngủ thì chế độ dinh dưỡng đa dạng cũng vô cùng cần thiết, việc ăn uống hàng ngày của bạn không đảm bảo đầy đủ dưỡng chất. Một lựa chọn khác thay thế chính là sữa dinh dưỡng y học chuyên biệt giúp cung cấp đầy đủ protein, vitamin và khoáng chất giúp tối ưu hóa hệ miễn dịch và sức khỏe. 

II. Những điều cần biết sau khi tiêm vacxin phòng COVID-19

  • Chủ động theo dõi sức khỏe trong vòng 3 tuần sau khi tiêm vacxin 
  • Một số triệu chứng có thể gặp sau khi tiêm vacxin như sốt, mệt mỏi, đau cơ, ngứa, sưng chỗ tiêm,...
  • Một số dấu hiệu nghiêm trọng sau khi tiêm vacxin covid 19 cần đến ngay sở y tế:  tê quanh vùng miệng như mỗi hay lưỡi, nổi mẩn đỏ, tím tai hay đỏ ở da, ngứa và căng cứng ở cổ họng, tiêu chảy hay đau quặn bụng, khó thở, khò khè, đôi khi chóng mặt, xây xẩm,...
  • Phản ứng khi tiêm vacxin hiếm gặp như sưng đỏ lan rộng ở chỗ tiêm, sốt cao, tụt huyết áp và đau cơ dữ dội.

Xem thêm: Vaccine Moderna là gì? Những ai nên tiêm ngừa vắc xin mRNA-1273 của Moderna

III. Chế độ dinh dưỡng cho người sau tiêm vacxin phòng COVID-19

1. Bổ sung nước cho cơ thể

Mỗi ngày, mỗi người trường thành cần dung nạp hơn 2l/ngày, trong đó có khoảng 1,2 đến 1,4l đến từ nước uống bổ sung, còn lại nước được đưa vào cơ thể dưới dạng đồ uống hay thức ăn. Nhu cầu nước uống hàng ngày của cơ thể còn tùy vào môi trường xung quanh như thời tiết, điều kiện sinh hoạt, tình trạng sinh lý,... Người cao tuổi thì lượng nước trong cơ thể cũng ít đi, ví dụ với người trên 55 tuổi thì lượng nước chỉ chiếm 50% trọng lượng. 

3

Bổ sung đầy đủ nước cho cơ thể

Theo thông tin trong cuốn sách Nhu cầu khuyến nghị dành cho Việt Nam 2016 thì nhu cầu nước uống được phân bổ như sau: Theo cân nặng và độ tuổi với trẻ vị thành niên từ 10 - 18 tuổi, nhu cầu nước uống khoảng 40ml/kg, từ 19 đến 30 tuổi với hoạt động thể lực nặng hơn thì nhu cầu nước 40ml/kg, đối tượng từ 19 đến 55 tuổi có hoạt động thể lực trung bình thì nhu cầu nước là 35ml/kg và người trưởng thành thì nhu cầu nước là 30ml/kg.

Nước uống vào cơ thể thông qua ống tiêu hóa. Trong một môi trường có thời tiết nóng thì cơ thể lại càng cần được bổ sung nhiều nước, vì vậy bạn nên tránh để thiếu nước đến khi có biểu hiện cụ thể như nước bọt quánh, khô miệng. Việc uống nước cũng cần từ từ, bạn không nên uống quá nhiều nước cùng một lúc. Khi bổ sung nước quá nhiều trong một thời gian ngắn, cảm giác khát nước thậm chí không hết mà cảm giác còn khát hơn. 

Uống một lượng nước quá nhiều làm lượng mồ hôi bài tiết ra cũng nhiều hơn dẫn đến cơ thể có phần mệt mỏi hơn vì mất quá nhiều chất điện giải. Khi uống nước thì cần uống càng chậm càng tốt, chia nhỏ lượng nước cần uống. Sau khi tiêm vacxin, bạn thường gặp một số phản ứng khi tiêm vacxin như đau sốt vì vậy việc bổ sung đủ nước cho cơ thể là việc cần thiết. Các loại nước uống hoa quả như nước chanh, nước cam giúp cung cấp vitamin A, C cần thiết. 

Xem thêm: Vaccine covid 19 là gì? Hỏi & Đáp những thông tin về vắc xin phòng Covid-19

2. Chế độ ăn đa dạng giàu dinh dưỡng

Một chế độ dinh dưỡng với đủ chất dinh dưỡng và cân đối về tỷ lệ giúp tăng sức đề kháng cho cơ thể, chế độ ăn uống hàng ngày bổ sung các loại thực phẩm giàu vi chất dinh dưỡng từ động đến thực vật. Ăn uống đủ nhu cầu, đa dạng phối hợp từ 15 đến 20 loại thực phẩm khác nhau, thay đổi thường xuyên. Khẩu phần ăn hàng ngày là sự tổng hợp về tỷ lệ giữa nguồn đạm động vật và thực vật. Một chế độ ăn cần đáp ứng đủ nhu cầu về năng lượng và các chất dinh dưỡng. 

4

Chế độ ăn đa dạng giàu dinh dưỡng

Những thực phẩm cung cấp chất khoáng, vitamin và chất xơ như rau xanh và trái cây tươi đóng vai trò quan trọng trong đề kháng và miễn dịch cơ thể. Nếu thiếu hụt những nguồn chất này, có thể làm giảm sức đề kháng và hệ miễn dịch chống lại virus gây bệnh. Những loại vitamin và khoáng chất giúp nâng cao sức đề kháng và miễn dịch cho cơ thể. 

  • Vitamin E có trong nhóm thực phẩm có nguồn gốc tự nhiên như vừng lạc, dầu hướng dương.
  • Vitamin C có trong nhóm rau như rau dền, rau đay, quýt, cam, chanh,...
  • Vitamin B có nhiều trong ngũ cốc, hạt đậu mè, mầm lúa mì
  • Sắt có trong mộc nhĩ, đậu tương, lòng đỏ trứng vịt
  • Kẽm giúp tăng cường hệ miễn dịch, giúp làm lành vết thương có trong thịt, cá tôm, trứng sữa,...

Bạn nên chọn những nhóm thực phẩm tươi sống, không ăn những loại thực phẩm bị chết. Bạn nên thực hiện những lời khuyên vàng trong chế biến thực phẩm, đặc biệt trong khâu vệ sinh đồ dùng bếp, chế biến thực phẩm. Thức ăn cần được nấu chín kỹ, chế biến mềm, lỏng, dễ tiêu hóa tùy theo sở thích của từng người. 

Phản ứng sau khi tiêm vacxin khiến người bạn mệt mỏi, chán ăn, sưng đau thì bạn cần chế biến thức ăn mềm, dễ tiêu hóa như đậu xanh nấu thịt, cháo hành, súp cua,... đồng thời chia làm nhiều bữa nhỏ. Trong trường hợp bạn sốt quá cao thì nên uống thuốc hạ sốt. Tùy vào cơ địa của mỗi người, từng loại vacxin sẽ có tạo ra những phản ứng khi tiêm vacxin khác nhau, vậy sau khi tiêm bạn cần theo dõi mạch, nhiệt độ vfa huyết áp trong khoảng 30 phút. 

Xem thêm: Những lưu ý trước khi tiêm vaccine phòng Covid-19 bạn phải biết

3. Cách xử lý một số phản ứng thông thường

Phản ứng khi tiêm vacxin thường gặp nhất là sốt nhẹ. Đây là biểu hiện bình thường khi cơ thể phản ứng với thuốc và thường tự biến mất sau 1 - 2 ngày sau khi tiêm vacxin. Tuy nhiên, có một số trường hợp xuất hiện sốt đau thì có thể dùng thuốc hạ sốt chống viêm, nếu sốt không giảm thì liên hệ ngay cơ sở y tế. 

5

Cách xử lý một số phản ứng thông thường

Vết tiêm có thể bị sưng đỏ, đau sẽ tồn tại trong vài ngày nhưng sẽ tự khỏi nên bạn không cần lo lắng. Bạn cũng có thể dùng phương pháp chườm lạnh ở chỗ tiêm giúp giảm đau trong trường hợp không chịu được. 

Sau khi tiêm vacxin thì bạn có thể gặp một số biểu hiện dị ứng như vết ban mề đay hay ngứa toàn thân. Thông thường, hiệu hiện dị ứng cũng sẽ tự động khỏi nhưng nếu trong người khó chịu thì nên dùng thuốc chống dị ứng với sự tư vấn từ bộ y tế.

Xem thêm: Vaccine covid 19 là gì? Hỏi & Đáp những thông tin về vắc xin phòng Covid-19

4. Mẹo xây dựng chế độ dinh dưỡng lành mạnh

Thay vì những loại sản phẩm ngũ cốc tinh chế thì bạn có thể chuyển sang ngũ cốc nguyên hạt giúp kéo dài tuổi thọ lại kiểm soát được cân nặng và giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường. Bạn có thể thay thế bánh mì bình thường sang bánh mì nguyên chất 100% hay lúa mì nguyên hạt. 

Thay vì mayonnaise thì bạn có thể sử dụng mù tạt trên bánh sandwich vì mayo là một loại gia vị chứa nhiều calo, chất béo và axit béo omega 6. Bạn có thể thay thế trà ngọt hay soda thì bạn nên uống bạn nên sử dụng trà không đường vì có thể giảm lượng đường dung nạp vào cơ thể. 

Nếu bạn muốn lựa chọn một loại thức uống bổ sung thay thế cho nước lọc thì sữa tách báo cùng với bột yến mạch là sự kết hợp tuyệt vời vừa tăng cường protein và canxi trong bữa sáng. Bạn có thể sử dụng ⅔ sữa tách kem thay vì nước có thể giúp bổ sung thêm 6 gram protein chất lượng. 

Thêm hạt lanh vào sữa chua và sinh tố cùng giúp bổ sung thêm omega 3 và một số phytoestrogen lành mạnh. Trong bữa ăn, bạn có thể sử dụng lá rau bina thay vì rau xà lách thông thường vì lượng canxi có trong rau bina nhiều hơn. 

IV. Kết luận 

Tiêm vacxin là một phương pháp được xem là hiệu quả nhất hiện nay để phòng chống dịch bệnh, vì vậy không sớm thì muộn bạn vẫn cần tiêm vacxin để bảo vệ bản thân. Những phản ứng khi tiêm vacxin sẽ xảy ra cũng là điều vô cùng bình thường, việc của bạn là chuẩn bị sẵn tinh thần và có một chế độ dinh dưỡng hợp lý để khôi phục sức khỏe sau khi tiêm vacxin.