Biến chủng Virus Corona là gì? Biến thể Covid nguy hiểm tới mức nào?

Biến chủng Virus Corona là gì? Các biến thể Covid gây nguy hiểm tới mức nào đến con người? Hãy theo dõi bài viết mà chúng tôi cung cấp dưới đây để có thêm những thông tin bổ ích nhé!

Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã cảnh báo, biến chủng Delta và biến chủng Delta Plus đang có những đe dọa nỗ lực về kiểm soát dịch bệnh của hàng loạt các quốc gia ở trên thế giới. Virus SARS-CoV-2 hiện nay đã liên tục đột biến, từ đó tạo ra các biến thể covid mới với một tốc độ lây lan kinh hoàng có thể khiến số ca mắc và tử vong ở các quốc gia tăng chóng mặt. Vậy thì có bao nhiêu biến thể covid trên hiện nay? Biến thể covid nào gây nguy hiểm nhất?

I. Virus Corona là gì?      

Virus Corona chính là một họ virus lớn bao gồm nhiều chủng loại virus có những ảnh hưởng đến hệ hô hấp đối với động vật có vú và bao gồm cả con người. Đây chính là một bệnh mà có gây ảnh hưởng đến hệ hô hấp của con người đối với các triệu chứng từ nhẹ cho đến nặng có thể kể đến như cảm lạnh thông thường hay mệt mỏi, viêm phổi và suy hô hấp nặng, có những ảnh hưởng đến đường tiêu hóa của con người hoặc đến những các bộ phận khác ở bên trong cơ thể, khiến những người bệnh có thể gây tử vong.

Virus Corona là gì?      

2019-nCoV chính là chủng virus Corona mới và chưa từng được phát hiện ở con người trước đây. Virus này đã được xác định chính là tác nhân gây ra biến thể covid ở bệnh viêm đường hô hấp cấp của COVID-19 ở trong một cuộc điều tra bắt nguồn từ chính khu chợ lớn mà chuyên bán hải sản và động vật ở Vũ Hán của tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc vào khoảng cuối năm 2019. Trước đó, những chủng virus corona cũng đã gây ra nhiều đại dịch nguy hiểm ở trên thế giới, đe dọa được tính mạng người bệnh có thể kể đến như Hội chứng hô hấp cấp tính nặng - SARS-CoV vào năm 2002 hoặc bệnh Hội chứng hô hấp Trung Đông - MERS – CoV vào năm 2012.

Xem thêm: Thông tin mới nhất về Covid-19 tại các địa phương trong cả nước

II. Biến chủng virus Corona là gì?

Biến thể Covid chính là “thuật ngữ” để có thể miêu tả được biến thể của virus Corona khác biệt so với các virus đồng loại của chúng một cách đáng kể. Sự khác biệt biến thể covid này còn được thể hiện ở những khía cạnh, bao gồm: tính dễ lây (hay: khả năng truyền bệnh) và độc lực (hay: khả năng gây bệnh); ca nhiễm covid sự nhạy vaccine Covid đối với thuốc điều trị hay vaccine Covid phòng ngừa (hay: khả năng chịu đựng) đối với virus SARS-CoV-2.

III. Virus biến thể có phải là bình thường hay không? Chúng biến thể như thế nào?

Đến năm 2019, Corona đã liên tục biến đổi thành nCoV, nó đã gắn kết với khoảng 85% ca nhiễm covid gen corona cổ điển và khoảng 15% đột biến ca nhiễm covid ra các chủng mới. Những ca bệnh đầu tiên còn được ghi nhận đầu tiên chính tại Vũ Hán, sau đó đã lây lan ra khắp các quốc gia và đã trở thành đại dịch biến thể covid trong toàn cầu. Trong quá trình nó lây truyền giữa những quốc gia và các châu lục, giữa con người với con người thì biến thể covid còn tiếp tục đột biến, đây chính là sự khác biệt của SARS-CoV-2. Các chuyên gia nghiên cứu đã khẳng định, việc virus hiện nay liên tục biến thể covid chính là điều hoàn toàn bình thường.

Virus biến thể có phải là bình thường hay không?

Chúng ta cũng có thể hiểu rằng, những thay đổi chung về bản chất biến thể covid ở trên bộ gen còn được gọi là “biến thể” (variant). Sau khi chúng biến đổi thì sẽ có những biểu hiện ra cơ thể của con người rõ ràng, cụ thể nó còn được gọi là “biến chủng” (mutant). Có thể là, khi virus đã có những thay đổi ở trên bộ gen và từ đó đã thành một chủng mới khác với những chủng ban đầu – đó chính là biến thể covid.

Virus chỉ được nhân lên hoàn toàn ở trong tế bào sống của vật chủ (vi khuẩn hay thực vật, hoặc động vật). Với cấu tạo của virus bao gồm cả lớp vỏ bên ngoài đó chính là protein hoặc đôi khi biến thể covid đó là lipit (cồn, xà bông sát khuẩn chính là để có thể đánh bay lớp vỏ này), lõi nhân chính là RNA hoặc DNA và đôi khi còn có các enzyme cần thiết cho những bước đầu tiên nhân bản của virus.

Xem thêm: Cách quản lý nhân sự từ xa hiệu quả để phòng tránh Covid-19

IV. Các biến chủng virus Corona xuất hiện mới nhất hiện nay là gì?

GS.TS Phan Trọng Lân – Là viện trưởng Viện Pasteur Thành phố Hồ Chí Minh cho biết: Hiện nay, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã chia các biến thể của SARS-CoV-2 làm thành 2 nhóm: biến thể đáng quan ngại – VOCs và biến thể đáng quan tâm – VOIs

• Biến thể đáng quan tâm - VOIs: khi nó có thay đổi về kiểu hình hay có 1 gen với biến thể covid có nhiều đột biến có thể có khả năng làm thay đổi các acid amin liên quan đến kiểu hình, từ đó ca nhiễm covid gây lây lan dịch bệnh ở trong cộng đồng hoặc xuất hiện nhiều ca/chùm ca nhiễm covid sẽ xuất hiện cùng lúc; hoặc còn được phát hiện ở nhiều quốc gia.
• Biến thể đáng quan ngại -VOCs: chính là những biến thể đã được khẳng định có liên quan đến khả năng gia tăng đáng kể có khả năng lây lan và làm thay đổi biến thể covid đáng kể về tình hình dịch tễ ca nhiễm covid của Covid-19 một cách tiêu cực; làm tăng độc lực virus và có thể làm nặng lên biểu hiện lâm sàng, dó đó có thể làm  giảm hiệu quả những biện pháp y tế công cộng; hay có thể giảm hiệu quả của những vaccine phòng ngừa, các xét nghiệm chẩn đoán và liệu pháp điều trị hiện hành.

Hiện nay đã xuất hiện 4 biến thể virus SARS-CoV-2 đã được WHO xếp cho vào nhóm đáng quan ngại, trong đó bao gồm Alpha, Gamma, Beta và Delta, virus corona mới chúng đã được phát hiện lần đầu tại các nước: Anh, Nam Phi hay Brazil và Ấn Độ. Trong đó, có một biến thể Delta đã được đánh giá chính là là nguy hiểm nhất và chúng là chủng biến thể covid lây nhiễm đã thống trị trên toàn cầu bởi có khả năng lây lan cao. Trước đó, những cách gọi tên các biến thể covid cũ sẽ thường ghép tên “biến thể” + “tên quốc gia” là loại tên virus corona mới không được dùng vì có thể gây ra tâm lý kỳ thị.

1. Biến thể virus Corona của Anh (Dòng B.1.1.7 – hay còn được gọi là biến thể 20B/501Y.V1)

Biến thể của B.1.1.7, còn được gọi một tên khác đó chính là Alpha, nó đã được phát hiện lần đầu tiên ở tại Vương quốc Anh và đã trở thành chủng virus được coi là rất phổ biến ở thành phố Luân Đôn và ở vùng đông nam nước Anh. Đây cũng chính là biến chủng được đánh dấu cho một đợt bùng phát virus corona mới của ca nhiễm covid toàn thế giới vào cuối năm 2020. Cho đến nay, đã có hơn 100 quốc gia xuất hiện những người nhiễm bệnh của biến chủng virus corona mới B.1.1.7, trong đó bao gồm cả Việt Nam.

Biến chủng Alpha nó có chứa 23 đột biến gen, đặc biệt đó chính là không liên quan về mặt di truyền đối với chủng virus mà đang gây bệnh cho Anh ở trong thời điểm đó. Theo Chris Whitty là Giám đốc Y tế của Anh, với số lượng liễm bệnh này là điều bất thường.

2. Biến thể Nam Phi (Dòng B.1.351, hay còn gọi là biến thể 20C/501Y.V2)

Đến tháng 12/2020, Bộ Y tế Nam Phi đã lần đầu tiên phát thông báo về một chủng đột biến mới mà có tên gọi đó chính là Belta (B.1.351) đã được phát hiện ở Vịnh Nelson Mandela của Nam Phi. Từ mùa hè năm 2020 cho tới tháng 10/2020, quốc gia này vẫn chỉ có khoảng 2.000 ca nhiễm mỗi ngày. Nhưng con số này đã liên tục gia tăng ca nhiễm covid đáng kể từ khoảng giữa tháng 11/2020 với xuất hiện khoảng 16.000 ca nhiễm covid mới vào mỗi ngày, nhiều hơn mức đỉnh dịch của năm 2019.

Biến thể Covid

Theo đánh giá của những nhà khoa học, biến thể Belta ở Nam Phi có khác với biến thể Alpha tại Anh, nó có khả năng lây nhiễm gấp 1.5 lần và hung hãn hơn, từ đó nó có thể tiến hóa và khả năng thích nghi cao hơn… Ngày 31/01/2021, Việt Nam đã ghi nhận một ca nhiễm biến thể Nam Phi Belta (B.1.351) biến thể covid đầu tiên từ một vị chuyên gia nhập cảnh của người Nam Phi.

3. Biến thể của Brazil (Dòng P.1)

Biến thể Gamma hay còn được gọi là dòng P.1, đã lần đầu được phát hiện bởi chính Viện Các bệnh Truyền nhiễm Quốc gia Nhật Bản (NIID) ở trên nhóm 4 người ở Nhật Bản vào hồi tháng 1/2021, dù họ đã từng sống ở Brazil từ khoảng tháng 11/2020. Những theo tờ New York Times, đây chính là những du khách mắc biến thể covid mới sau khi họ tới bang Amazonas, Brazil.

Sau đó, chính biến thể P.1 đã nhanh chóng trở thành một chủng biến thể covid đã thống trị khắp Brazil và nó đi gieo rắc nỗi kinh hoàng cho những quốc gia khác ở trên thế giới. Các nghiên cứu chỉ ra được rằng, biến thể P.1 nó có một “chòm sao đột biến độc đáo” và nó rất nhanh đã trở thành một biến thể covid có thể nói là nổi trội với tốc độ lây lan nhanh hơn, ngoài ra nó còn có thể tái lây nhiễm cho những người đã mắc bệnh trước đó đã khỏi bệnh. Đồng thời, những nhà khoa học cũng tính toán được rằng virus P.1 đã có biến thể covid khả năng lây nhiễm cao hơn gấp khoảng 2.5 lần so với chủng virus SARS-CoV-2 gốc đã xuất hiện ban đầu, và có biến thể covid khả năng kháng lại những kháng thể cũng cao hơn.

4. Biến thể kép của Ấn Độ (Delta hay dòng B.1.617.2)

Biến thể Delta (B.1.617.2) hay còn được gọi là “đột biến kép” đã được phát hiện lần đầu tiên tại nước Ấn Độ vào khoảng tháng 12/2020. Với những khả năng biến thể covid lây nhiễm nguy hiểm, biến thể Delta đã sớm trở thành một chủng virus thống trị vaccine Covid ở cả các nước Ấn Độ, cho đến Vương quốc Anh, rồi biến thể covid đã lần lượt đến “ghé thăm” các nước khác, từ đó áp đảo hệ thống y tế toàn cầu.

Với đặc điểm đó chính là dễ lây lan và khó truy vết, theo thống kê của tổ chức y tế thế giới WHO, biến thể covid này đã được lây lan ra khoảng 124 quốc gia và vùng lãnh thổ. Các dữ liệu mới đã chỉ ra được rằng, biến thể Delta có một mức độ lây lan cao chủ yếu chính là vì những người nhiễm biến thể covid này đã mang tải một lượng virus ở khoang mũi lớn hơn gấp 1.000 lần so với những người nhiễm biến thể covid các chủng virus SARS-CoV-2 trước đó.

Xem thêm: Tại sao vaccine Covid -19 của Pfizer được mong chờ nhất?

V. Biến thể Delta gây nguy hiểm như thế nào?

1. Biến thể Delta có những khác biệt như thế nào?

Biến thể B.1.617 đã được gọi là “đột biến kép” vì nó có chứa 2 đột biến xuất hiện ở những chủng virus nguy hiểm khác đó chính là L452R và từng xuất hiện trong biến thể ở vùng California (Mỹ) và E484Q, giống như với loại xuất hiện ở tại Nam Phi và Brazil. Ngoài 2 chủng đột biến trên, B.1.617 đã có khoảng 11 đột biến khác xuất hiện. Chính các đột biến này đã giúp virus có thể trốn tránh được khả năng miễn dịch biến thể covid tự nhiên cũng như có những đề kháng biến thể covid cao hơn đối với vắc xin và những phương pháp điều trị bằng các biến thể covid kháng thể. Đặc điểm này đã cho tạo ra một “làn sóng thần” dịch COVID-19 thứ 2 chính tại Ấn Độ.

Các nhà dịch tễ học còn cho rằng, biến thể Delta chính là một kẻ thù đặc biệt đáng lo sợ cho tình hình covid việt nam. Nếu nó tiếp tục đột biến, chủng này sẽ có thể gây ra được mối đe dọa vô cùng lớn cho tình hình covid việt nam và đó là lý do tại sao khiến cho các chuyên gia y tế biến thể covid đang vô cùng căng thẳng. Với đặc điểm đó chính là khả năng lây nhiễm cao, biến thể Delta đã có nguy cơ đảo ngược được cả những thành quả chống dịch được coi là khá ấn tượng tại các quốc gia mà có độ tiêm chủng nhanh tiêu biểu như Mỹ và các nước châu Âu.

2. Triệu chứng của biến chủng Delta của Ấn Độ

Tiến sĩ Lara Herrero là chuyên gia về virus và bệnh truyền nhiễm thuộc Đại học Griffith của Úc, ông cho biết những dữ liệu gần đây đã cho thấy những người bệnh nhiễm biến thể Delta của Ấn Độ sẽ có thể sẽ gặp phải nhiều triệu chứng được coi là phổ biến và khác với dấu hiệu của chủng biến thể covid được xuất hiện ban đầu.

Triệu chứng của biến chủng Delta của Ấn Độ

Thông qua việc đi phân tích những dữ liệu ghi nhận và báo cáo về triệu chứng biến thể covid bằng các thiết bị di động của hơn khoảng 4,6 triệu người bệnh mắc biến thể covid ở trên toàn cầu, các chuyên gia đã nhận định được những dấu hiệu đặc trưng do virus biến thể covid gây ra, theo NHS công bố đã được coi là ít phổ biến hơn.

Thay vào đó, những triệu chứng sẽ thường gặp ở người bệnh mắc biến chủng Delta cho tình hình covid việt nam bao gồm: đau đầu, sổ mũi và đau họng, trong đó, những biểu hiện này cũng sẽ có sự khác biệt đối với những nhóm đối tượng đã được tiêm hoặc những người chưa tiêm vaccine ngừa Covid-19.

• Đối với nhóm người bệnh chưa tiêm vaccine Covid sẽ thường gặp các triệu chứng có thể kể đến như đau đầu, sổ mũi, sốt, đau họng, ho dai dẳng.

• Đối với nhóm chỉ mới tiêm duy nhất 1 liều vaccine Covid sẽ có những triệu chứng phổ biến đó chính là: đau đầu, hắt xì, ho dai dẳng, sổ mũi và đau họng.

• Đối với nhóm đã được tiêm chủng ngừa đầy đủ vaccine Covid khi đã mắc bệnh thường sẽ có những dấu hiệu có thể kể đến như: đau đầu, sổ mũi và hắt xì, đau họng và mất khứu giác.

3. Biến chủng Delta nguy hiểm tới mức nào?

WHO đã đánh giá biến chủng Delta chính là một biến thể mới và được coi là đặc biệt nguy hiểm bởi nó có một tốc độ lây lan nhanh chóng. Không chỉ vậy, biến thể covid mới này sẽ còn làm gia tăng gấp đôi vaccine Covid biến thể covid về nguy cơ nhập viện của các bệnh nhân Covid-19 so với những biến thể covid khác. Kết luận này đã được các nhà nghiên cứu từ Đại học Strathclyde (Scotland) rút ra được từ nghiên cứu mới nhất của mình.

Trong một cuộc họp báo vào ngày 21/06/2021, Giám đốc của Chương trình khẩn cấp y tế của WHO là Mike Ryan đã đưa ra cảnh báo, biến thể Delta sẽ có khả năng “gây tử vong cao hơn và khả năng lây truyền nhanh hơn giữa con người với con người và cuối cùng nó sẽ tìm tới được những người dễ bị tổn thương, từ đó khiến họ phải nhập viện ở trong tình trạng biến chứng nặng và còn có khả năng tử vong”.

4. Biến chủng Delta lây lan như thế nào?

Theo GS.TS Phan Trọng Lân là Viện trưởng Viện Pasteur Thành phố Hồ Chí Minh đã cho biết, biến thể Alpha sẽ có khả năng lây nhiễm cao hơn cho  tình hình covid việt nam đến khoảng 70% so với những biến thể cũ. Trong khi đó, việc biến chủng Delta có những khả năng lây nhiễm nhiều hơn từ 40-60% so với biến chủng Alpha. Tình hình covid việt nam lây nhiễm được thứ phát (F1 dương tính) của những trường hợp nhiễm biến thể Delta cao hơn so với các biến thể Alpha. Tại những khu vực ở phía Nam, chúng ta đã cho ghi nhận 1 số trường hợp tình hình covid việt nam đã có dấu hiệu hoặc dương tính chỉ sau hơn khoảng 1 ngày tiếp xúc phơi nhiễm với những người mắc Covid-19.

Lý giải về tốc độ lây lan của biến chủng Delta đang diễn ra nhanh chóng, ông Nguyễn Trí Dũng là Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tại Thành phố Hồ Chí Minh (HCDC) có cho biết nguyên nhân chính đó là nằm ở tỉ trọng của chính biến chủng Delta. Biến thể này được coi là có tỉ trọng nhẹ hơn so với các biến chủng khác, do đó nó có thời gian chúng lơ lửng và có di chuyển trong không khí lâu hơn trước khi rơi xuống được các bề mặt. Điều này đã làm tình hình covid việt nam bệnh dễ lây hơn với một tốc độ nhanh và có chu kỳ lây bệnh ngắn. Nhiều trường hợp sẽ chỉ cần tiếp xúc gần mà không tiếp xúc trực tiếp, bệnh dịch vẫn sẽ có thể lây lan mạnh.

5. Tại sao biến thể Delta lại lây lan nhanh ở TP.HCM?

Vấn đề dịch bệnh có những diễn biến lây lan nhanh ở trên địa bàn TP.HCM không chỉ do những biến thể siêu lây nhiễm mà nó còn phụ thuộc phần lớn vào những hành vi có nguy cơ lây nhiễm cao trong cộng đồng.

Biến chủng Delta đã được phát hiện lần đầu tại Thành phố Hồ Chí Minh vào ngày 18/05/2021 với 2 ca nhiễm chính tại Công ty TNHH Deloitte Việt Nam – Quận 3 vào ngày 18-5. Lúc này, nó có một mức độ lây lan của chủng Delta được coi là chưa nhiều. Khi phát hiện được chuỗi lây nhiễm ở địa điểm dịch nhóm Hội Thánh truyền giáo Phục Hưng, cho kết quả xét nghiệm cho thấy có 7 ca đầu tiên đều có nhiễm biến thể Delta. Tiếp đó, những virus corona mới được phát hiện chủ yếu chính là người có tiếp xúc gần với những người F0 có thể kể đến như: người trong gia đình hay đồng nghiệp và cả hàng xóm.

Xem thêm: Tìm việc làm thêm thời Covid: Bí quyết săn việc làm nhanh chóng, thành công

VI. Các loại vaccine Covid hiện nay có chống lại các biến thể virus Corona mới này được không?

CÓ! Các dữ liệu nghiên cứu đã cho thấy, vắc xin COVID-19 có những hiệu quả trong việc chống lại được hầu hết các biến thể mới. Vắc xin đã xây dựng miễn dịch cộng đồng chính là nhờ vắc xin COVID-19, nó được xem là “vũ khí” sắc bén nhất và an toàn nhất có thể giúp chấm dứt đại dịch, từ đó sớm đưa cuộc sống trở lại bình thường.

Theo ông Samuel Alizon là Giám đốc Trung tâm Quốc gia Nghiên cứu Khoa học Pháp đã cho biết: Chìa khóa để cho phép kiểm soát dây chuyền lây nhiễm đó  chính là việc có tiêm đủ 2 liều vaccine để có thể chống chọi với biến thể Delta. Theo đó, kiểm soát được đà lây nhiễm của biến thể Delta và đi tiêm chủng chính là “hai mặt của một đồng xu”. Khi kìm hãm được mức độ bùng phát của các biến thể này càng lâu thì sẽ càng có thêm thời gian để có thể tiêm chủng được và từ đó càng đẩy mạnh tốc độ tiêm chủng thì những điều kiện lây lan sẽ được coi là khó khăn hơn với tất cả biến chủng của SARS-CoV-2.

VII. Cuộc đua giữa vaccine Covid và các biến thể vi rút Corona?

Ghebreyesus là Tổng Giám đốc Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã cho biết:

Biến thể Delta đang chọc thủng những “tấm khiên” bảo vệ vững chắc mà rất nhiều quốc gia đã thiết lập trước đây. Các quốc gia có thể kể đến như Việt Nam và Singapore từng là những nước  kiểm soát khá tốt nhờ các “tấm khiên” như truy vết và cách ly hay khoanh vùng cùng với những biện pháp phòng, chống dịch nhưng biến thể Delta đã khiến các nước phải thay đổi các cách tiếp cận phòng dịch khi những cuộc đua giữa vắc xin COVID-19 và virus biến thể vẫn đang diễn ra gay cấn.

Xem thêm: Điểm mặt top 5 việc làm online “lên ngôi” thời Covid-19

VIII. Kết luận

Các loại biến chủng virus Corona vẫn sẽ có thể xuất hiện trong chính quá trình tiến hóa của virus, để có thể khống chế nó, mỗi người sẽ cần tiến hành tiêm chủng vắc xin COVID-19 khi có cơ hội. Song song với đó mỗi người cần phải thực hiện tốt khuyến cáo 5K của Bộ Y tế và tuân thủ đúng những chủ trương và chính sách của chính quyền địa phương, từ đó mới có thể hạn chế được thấp nhất việc lây lan ở trong cộng đồng và sớm đưa cuộc sống của chúng ta quay trở lại trạng thái bình thường.