Cổ phiếu IPO là gì? Thuật ngữ này không còn xa lạ gì đối với dân tài chính - kinh tế hoặc những người quan tâm đến thị trường chứng khoán. Ngoài ra, IPO còn được biết đến là thuật ngữ được sử dụng phổ biến trong thị trường tiền ảo.
IPO là bước khởi đầu cho quá trình doanh nghiệp công khai giá trị hoạt động tài chính, là một trong những hoạt động quan trọng giúp các doanh nghiệp tăng uy tín và tăng vốn đầu tư một cách nhanh nhất. Tuy nhiên không phải ai cũng biết rõ về IPO, hãy cùng chúng tôi tìm hiểu vậy cổ phiếu IPO là gì và tại sao một doanh nghiệp cần phải phấn đấu để được IPO.
I. IPO là gì?
Trước tiên chúng ta hãy cùng nhau tìm hiểu IPO là viết tắt của từ gì? - IPO (tiếng Anh: Initial Public Offering) - nghĩa gốc là "Phát hành lần đầu ra công chúng". Vậy IPO nghĩa là gì? - Đó là quá trình huy động vốn đầu tư rộng rãi từ công chúng thông qua phát hành cổ phiếu mới lần đầu ra mắt và đưa lên sàn chứng khoán của các công ty cổ phần.
Cổ phiếu là giấy chứng nhận số tiền các cổ đông đầu tư vào doanh nghiệp, cổ phiếu chính là chứng chỉ hoặc bút toán ghi sổ xác nhận quyền sở hữu cổ phần của cổ đông. Có nhiều cách phát hành cổ phiếu như phát hành công khai ra công chúng hoặc phát hành riêng lẻ. Vậy cổ phiếu ipo là gì? Việc doanh nghiệp lần đầu tiên huy động vốn từ thị trường sẽ được gọi là lần phát hành cổ phiếu đầu tiên ra công chúng, còn gọi tắt là IPO. Trong đó công chúng được hiểu giống như một tập hợp các nhà đầu tư của doanh nghiệp với giá trị chứng khoán chào bán đủ lớn.
Một doanh nghiệp có thể bắt đầu với quy mô nhỏ và tăng trưởng lợi nhuận dần theo quy mô đó. Đối với doanh nghiệp truyền thông, họ có nhiều lựa chọn để tăng vốn đầu tư cho việc phát triển và mở rộng quy mô sản xuất. Các nhà đầu tư bên ngoài cung cấp một dòng tiền để nhanh chóng phát triển kinh doanh nhưng đồng nghĩa với đó là doanh nghiệp phải đánh đổi một phần sở hữu giá trị tài sản hay còn gọi là cổ phiếu.
Trước khi IPO, doanh nghiệp được coi là tư nhân với số lượng cổ đông ít được tạo thành chủ yếu từ các nhà đầu tư sớm như gia đình, bạn bè, nhà đầu tư cá nhân.... và các nhà đầu tư khác như nhà đầu tư mạo hiểm....
Nếu bạn muốn sở hữu cổ phiếu của doanh nghiệp trước khi doanh nghiệp chào bán cổ phiếu ra công chúng, bạn cần phải tiếp cận với chủ sở hữu của doanh nghiệp đó. Sau lần phát hành cổ phiếu đầu tiên ra công chúng, các công ty cổ phần sẽ chính thức trở thành một doanh nghiệp đại chúng, lúc này bạn có thể dễ dàng mua cổ phiếu của doanh nghiệp họ trên sàn giao dịch chứng khoán.
Trước khi IPO doanh nghiệp được coi là tư nhân với số lượng cổ đông ít
II. Tại sao phải tiến hành IPO.
Doanh nghiệp thực hiện kế hoạch IPO với lý do chính là cần gia tăng nguồn vốn đầu tư cho doanh nghiệp, mở rộng sản xuất kinh doanh. Doanh nghiệp muốn phát triển bền vững cần phải có nguồn vốn nhất định và việc lên sàn giao dịch chính là cách huy động vốn đầu tư nhanh nhất, hiệu quả nhất. Nguồn vốn sẽ gia tăng một cách đáng kể tạo ra cơ hội tài chính lớn cho doanh nghiệp.
Kế hoạch ipo giúp nhân viên trong doanh nghiệp cũng có thể sở hữu một lượng cổ phiếu nào đó từ doanh nghiệp của mình, từ đó tạo lòng tin vững vàng giữa nhân viên và doanh nghiệp thúc đẩy quá trình làm việc hiệu quả hơn, bởi họ đang phấn đấu vì chính tài sản của mình.
Ngoài ra IPO cũng đem lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp như:
- Tăng vị thế, uy tín đối với doanh nghiệp sau khi thực hiện kế hoạch IPO. Uy tín của doanh nghiệp là điều rất khó đánh giá, tuy nhiên khi IPO doanh nghiệp bắt buộc phải minh bạch và công khai hơn, đặc biệt khi công ty niêm yết còn phải chịu trách nhiệm theo luật chứng khoán. Do đó tạo được sự tin tưởng của đối tác kinh doanh cũng như có thể trả lãi thấp hơn khi đi vay vốn.
- Huy động vốn một cách dễ dàng cho quá trình kinh doanh và phát triển, IPO xong doanh nghiệp sẽ chính thức lên sàn chứng khoán. Sàn chứng khoán là kênh huy động nguồn vốn nhanh nhất, hiệu quả nhất. Ngay cả trong lúc doanh nghiệp IPO, doanh nghiệp cũng có thể huy động được nguồn vốn lớn để phục vụ kinh doanh.
- Doanh nghiệp có thể dễ dàng thưởng cổ phiếu cho lãnh đạo và nhân viên trực thuộc doanh nghiệp. Điều này hấp dẫn nhân viên hơn vì cổ phiếu có thể bán dễ dàng, qua đó có thể tuyển dụng được nhiều nhân tài hơn cho doanh nghiệp.
- Doanh nghiệp dễ dàng trong hoạt động mua bán và sáp nhập, một doanh nghiệp đại chúng có thể dễ dàng sử dụng cổ phiếu của mình để mua lại doanh nghiệp khác.
Doanh nghiệp thực hiện IPO với lý do chính là cần gia tăng nguồn vốn đầu tư cho doanh nghiệp
Bên cạnh những lợi ích trên, IPO cũng có những mặt rủi ro như:
- Việc minh bạch thông tin một cách tối đa khiến doanh nghiệp khó kiểm soát toàn bộ lượng thông tin khi đưa ra công chúng và những hệ lụy về giá trị của những thông tin đó.
- Luôn có áp lực duy trì sự tăng trưởng cho các nguồn vốn đầu tư từ thị trường hoặc cổ đông.
- Tốn kém chi phí khi thực hiện kế hoạch IPO bao gồm chi phí phát hành, trung gian, kế toán, tư vấn, ngân hàng đầu tư......
- Các nhà lãnh đạo có thể bị mất dần quyền kiểm soát hoạt động của doanh nghiệp và phải thông qua biểu quyết của các cổ đông.
- Chuyển biến cổ phiếu có thể khiến ban lãnh đạo phân tâm trong hoạt động quản lý, thay vì chú ý cải thiện các chỉ số kinh doanh tài chính thì lại đánh giá dựa vào tăng giảm giá cổ phiếu.
- Hội đồng quản trị và các nhà lãnh đạo doanh nghiệp phải chịu trách nhiệm với pháp luật, các quy định, báo cáo trước công chúng...
III. Điều kiện để IPO
1. Điều kiện để IPO tại Việt Nam
Theo luật chứng khoán, việc chào bán cổ phiếu IPO ra công chúng sẽ được tiến hành theo một trong các phương thức sau đây:
- Thông qua phương tiện truyền thông, internet, tivi, sách báo…
- Chào bán cho mình một số lượng nhà đầu tư không xác định, chào bán cổ phiếu cho từ một trăm nhà đầu tư trở lên.
Để chào bán cổ phiếu ra công chúng, doanh nghiệp Việt Nam cần đáp ứng đủ các điều kiện dưới đây:
- Tính theo giá trị ghi trên sổ kế toán thì vốn điều lệ tại thời điểm đăng ký chào bán tối thiểu 10.000.000.000 VND.
- Hoạt động kinh doanh của năm liền trước năm đăng ký chào bán phải có lãi, đồng thời không có lỗ tính đến năm đăng ký chào bán.
- Cổ đông sáng lập phải nắm giữ ít nhất 20 % cổ phần của tổ chức phát hành và phải nắm giữ mức này tối thiểu ba năm kể từ ngày kết thúc đợt phát hành.
Bên cạnh những quy định chung ở trên, luật chứng khoán cũng có định quy định riêng đối với
Doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài
- Đã trở thành công ty cổ phần
- Hội đồng quản trị liên doanh hoặc chủ doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài thông qua các phương án phát hành cổ phiếu và sử dụng vốn thu từ việc bán cổ phiếu.
- Có công ty chứng khoán tư vấn các vấn đề liên quan đến việc lập hồ sơ chào bán cổ phiếu.
Doanh nghiệp thuộc lĩnh vực cơ sở hạ tầng
- Có ngân hàng giám sát việc sử dụng vốn từ việc bán cổ phiếu, được các tổ chức có thẩm quyền phê duyệt, bảo lãnh.
- Doanh nghiệp làm chủ đầu tư xây dựng các công trình cơ sở hạ tầng nằm trong đề án phát triển kinh tế - xã hội của các bộ, ngành, thành phố trực thuộc trung ương.
- Cam kết chịu trách nhiệm liên đới của hội đồng quản trị hoặc cổ đông sáng lập đối với phương án phát hành và sử dụng vốn thu được khi chào bán cổ phiếu.
Các điều kiện để các doanh nghiệp IPO là gì
2. Điều kiện IPO tại Mỹ
Mỹ có 3 sàn giao dịch chứng khoán lớn bao gồm:
New York Stock Exchange (NYSE)
American Stock Exchange (AMEX)
National Association of Securities Dealers Automated Quotation System (NASDAQ)
Quá trình IPO trên sàn chứng khoán Mỹ được quy định bởi Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Hoa Kỳ. Để được niêm yết trên sàn chứng khoán, các doanh nghiệp phải đạt được các yêu cầu chung dưới đây:
- Mỗi doanh nghiệp phải có tối thiểu 1.250.000 cổ phiếu giao dịch công khai khi niêm yết, bao gồm cổ phiếu được nắm giữ bởi người lãnh đạo cao cấp, giám đốc hay bất kỳ người điều hành nào nắm giữ hơn 10 % cổ phần doanh nghiệp.
- Giá niêm yết tại thời điểm chào bán tối thiểu là 4 USD. Tuy nhiên công ty có thể đặt tiêu chuẩn nếu mức giá đóng cửa thay để ở mức 3 USD/cổ phiếu hoặc 2 USD/cổ phiếu nếu công ty đáp ứng các yêu cầu khác.
- Phải có ít nhất ba nhà tạo lập thị trường (tổ chức, cá nhân đứng ra giao dịch) trở lên cho cổ phiếu.
Ngoài những yêu cầu trên, các doanh nghiệp phải đáp ứng ít nhất một trong các tiêu chuẩn sau:
Tiêu chuẩn 1: Thu nhập
Doanh nghiệp phải có lợi nhuận trước thuế trong ba năm liền kề trước đó ít nhất là 11 triệu USD, trong hai năm trước ít nhất là 2,2 triệu USD và không có năm nào trong ba năm trước bị lỗ.
Tiêu chuẩn IPO ở Mỹ cần đảm bảo thu nhập dòng tiền, doanh thu, nguồn vốn
Tiêu chuẩn 2: Dòng tiền
Doanh nghiệp phải có dòng tiền tối thiểu ít nhất 27,5 triệu USD trong ba năm tài chính gần nhất và trong ba năm trên không được năm nào có dòng tiền âm. Vốn hóa thị trường trung bình của doanh nghiệp trong 12 tháng trước phải đặt ít nhất 550 triệu USD và doanh thu trong năm tài chính trước đó phải đặt tối thiểu 110 triệu USD.
Tiêu chuẩn 3: Doanh thu
Trong trường hợp vốn hóa thị trường trung bình của doanh nghiệp trong 12 tháng qua đạt ít nhất 850 triệu USD và doanh thu trong năm tài chính trước đó đạt ít nhất 90 triệu USD thì các doanh nghiệp có thể không cần đáp ứng yêu cầu về dòng tiền nêu trên.
Tiêu chuẩn 4: Tài sản và vốn chủ sở hữu
Các doanh nghiệp có thể không cần xem xét các yêu cầu về dòng tiền, doanh thu và giảm yêu cầu vốn hóa thị trường xuống 160 triệu USD nếu tổng tài sản của doanh nghiệp đạt ít nhất 80 triệu USD và vốn chủ sở hữu của cổ đông chiếm ít nhất 55 triệu USD.
Sau khi doanh nghiệp được niêm yết trên thị trường nó phải duy trì các tiêu chuẩn nhất định để được tiếp tục giao dịch. Không đáp ứng được các tiêu chuẩn được quyết định bởi sở giao dịch chứng khoán có thể bị hủy bỏ niêm yết.
IV. Kết luận
Nhìn chung IPO là một quy trình tài chính phức tạp nhưng mang lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp. Giá trị lợi nhuận mà IPO đem lại không chỉ cho doanh nghiệp mà còn cả các nhà đầu tư khác trên thị trường. Mỗi doanh nghiệp cần nghiên cứu và trả lời được câu hỏi kế hoạch IPO là gì? Từ đó lựa chọn cho doanh nghiệp mình một kế hoạch IPO phù hợp mang lại nguồn vốn nhanh nhất, hiệu quả nhất góp phần làm tăng sự phát triển doanh nghiệp. Bài viết trên là tất cả kiến thức quan trọng một doanh nghiệp cần biết về IPO. Chúng tôi hy vọng bài viết trên sẽ mang lại nhiều kiến thức có lợi dành cho doanh nghiệp của bạn. Chúc bạn thành công!
Trang chủ 
Mẫu CV 
Nhắn tin 
Tài khoản 
Thêm