Bạn đã từng nghe đến 2 phương pháp định tính và định lượng ở trong việc nghiên cứu Marketing chưa? Theo bạn, phương pháp định tính là gì và nghiên cứu định tính như thế nào? Và phương pháp định lượng là gì? Vậy bạn hãy cùng 123job đi tìm hiểu về nó nhé!

Phương pháp định tính và định lượng là 2 phương pháp quan trọng để có thể nghiên cứu Marketing. Vậy làm sao để có thể phân biệt được 2 phương pháp định tính và định lượng này? Để có thể làm được điều đó trước hết cần bạn tìm hiểu được định tính là gì và định lượng là gì? Trong bài viết dưới đây 123job sẽ bật bí với bạn đọc cách thức để phân biệt việc nghiên cứu định tính và định lượng nhé!

I. Phương pháp nghiên cứu định tính

1. Nghiên cứu định tính là gì?

Trước để có thể thấy rõ được sự khác biệt của phương pháp định tính và định lượng là gì? Thì các bạn cần hiểu được phương pháp nghiên cứu định tính là gì? Thì nó là một dạng nghiên cứu thường được sử dụng để thăm dò, tìm hiểu ý kiến, hoặc quan điểm nhằm tìm ra insight của các vấn đề. Ngoài ra, phương pháp định tính này còn có thể được sử dụng để phát hiện các xu hướng của khách hàng ở trong tương lai.

Những phương thức để thu thập dữ liệu của việc nghiên cứu định tính là gì ? Thì nó thì khá đa dạng và thường là sẽ không có một cấu trúc cụ thể như nghiên cứu định lượng. Đây được coi là điểm khác biệt đầu tiên của phương pháp định tính và định lượng. Một số phương pháp mà thường có thể kể đến như là focus group, phỏng vấn cá nhân và quan sát. Mẫu của phương pháp định tính này thường nhỏ và được lựa chọn kỹ hơn.

Nghiên cứu định tính là gì

Nghiên cứu định tính là gì

Nghiên cứu định tính là gì? Thì nó thường được tiếp cận đối tượng nghiên cứu một cách tự nhiên nhất, để nhằm đảm bảo được  những hành vi, ý kiến, hoặc quan điểm mà đối tượng nghiên cứu đưa ra sẽ là khách quan và chính xác nhất.

Nghiên cứu định tính là gì? Thì nó thường trả lời cho các câu hỏi “như thế nào” và “tại sao” về một hiện tượng, hành vi,… Ví dụ điển hình như là bằng phương pháp phỏng vấn cá nhân, thì người phỏng vấn sẽ đặt những câu hỏi mở để cho người trả lời có thể hoàn toàn thoải mái đưa ra những quan điểm của mình, thông qua đó có thể thu thập được những thông tin hết sức đa dạng, thậm chí chưa bao giờ nghĩ tới. Đây là điểm khác biệt tiếp theo của định tính và định lượng.

2. Kỹ thuật phân tích dữ liệu định tính

Khác biệt tiếp theo của định tính và định lượng đo chính là nghiên cứu định tính đòi hỏi sự sáng tạo và linh hoạt. Những nhà nghiên cứu theo phương pháp định tính sẽ không thể chỉ dựa vào những dữ liệu thô đã thu được từ cuộc khảo sát để viết báo cáo, hoặc là đưa ra các kết luận. Rất nhiều phương pháp và kỹ thuật phân tích cũng cần được sử dụng để có thể giải mã những dữ liệu này, như là:

a) Lý thuyết nội dung (Content theory – CT)

Dùng nó để có thể giải thích tại sao nhu cầu của con người lại thay đổi theo thời gian? Đâu đang là những yếu tố mà thúc đẩy hành vi của con người? Động lực nào để cho con người có thể thực hiện một hành động là gì?  (VD: Thuyết về tháp nhu cầu Maslow, hoặc thuyết X thuyết Y,…). Khác biệt về phương pháp của định tính và định lượng.

b) Lý thuyết nền tảng (Grounded theory – GT)

Đây thì nó là một phương pháp quy nạp cung cấp một quy trình để có thể thu thập, tổng hợp, phân tích và đồng thời khái niệm hóa dữ liệu định tính cho mục đích xây dựng lý thuyết. Khác biệt về phương pháp của định tính và định lượng.

c) Phân tích theo chủ đề đề (Thematic analysis – TA)

Phân tích theo chủ đề chính là một trong những hình thức phân tích phổ biến nhất trong việc nghiên cứu định tính, nó được đánh giá là phương pháp phân tích linh hoạt bởi vì nó sẽ cho phép linh hoạt lựa chọn khung lý thuyết. Tuỳ vào từng phần hay là từng chủ đề, thì nhà nghiên cứu định tính có thể áp dụng bất kỳ lý thuyết nào. Thông qua đặc tính linh hoạt này, việc phân tích theo chủ đề cho phép mô tả các dữ liệu một cách phong phú, chi tiết và phức tạp hơn. Khác biệt về phương pháp của định tính và định lượng.

d) Phân tích biện luận (Discourse analysis – DA)

Phân tích biện luận thì sẽ bao gồm việc nói chuyện và tương tác trực tiếp hoặc là thông qua hình ảnh, biểu tượng và các tài liệu để có thể giải thích cách thức và ý nghĩa của những hành vi thu thập được. Khác biệt về phương pháp nghiên cứu của định tính và định lượng.

3. Ưu điểm và nhược điểm của phương pháp nghiên cứu định tính

a) Ưu điểm 

Ưu điểm của nghiên cứu định tínhƯu điểm của nghiên cứu định tính

  • Vấn đề sẽ được nhìn nhận dưới góc nhìn của người trong cuộc: Việc người nghiên cứu đóng một vai trò quan trọng sẽ giúp cho chúng ta tìm hiểu rõ hơn những vấn đề mà nghiên cứu định lượng dễ bị bỏ qua. Nghiên cứu định tính là gì? Thì nó giúp làm rõ được các yếu tố về hành vi, thái độ của các đối tượng nghiên cứu. Khác biệt về phương pháp nghiên cứu của định tính và định lượng.

  • Vì nghiên cứu định tính nên sẽ sử dụng các phương pháp nghiên cứu không cấu trúc do đó tính linh hoạt rất cao. Khác biệt về phương pháp nghiên cứu của định tính và định lượng.

  • Giúp cho việc phát hiện ra những thông tin hữu ích một cách nhanh chóng. Khác biệt về phương pháp nghiên cứu của định tính và định lượng.

  • Thời gian để có thể tiến hành một dự án nghiên cứu định tính thường ngắn hơn và đồng thời tốn ít chi phí hơn so với nghiên cứu định lượng. Khác biệt về phương pháp nghiên cứu của định tính và định lượng.

b) Nhược điểm

  • Sẽ bị hạn chế về độ tin cậy của kết quả nghiên cứu: Vì những vấn đề có liên quan đến chi phí và thời gian, nên dẫn đến việc thiết kế một nghiên cứu định tính sẽ không thể có mẫu quy mô lớn và đồng thời kết quả của nghiên cứu định tính mang rất nhiều tính chủ quan. Khác biệt về phương pháp nghiên cứu của định tính và định lượng.

  • Thời gian cần thiết để có thể thu thập và phân tích dữ liệu cho một lần nghiên cứu định tính thì khá dài và khó khăn. Thời gian trung bình cho một cuộc khảo sát định tính sẽ thường kéo dài khoảng 30’, điều này có thể khiến cho những đáp viên cảm thấy không thoải mái và dễ chán nản. Thường người nghiên cứu định tính phải nắm rõ về lĩnh vực nghiên cứu, cũng như là các kỹ thuật đào sâu, phân tích để từ đó thu được những thông tin chính xác, có giá trị nhất và cũng không làm cho người khảo sát cảm thấy bị khó chịu. Khác biệt về phương pháp nghiên cứu của định tính và định lượng.

Nhược điểm của nghiên cứu định tính

Nhược điểm của nghiên cứu định tính

  • Vì nó mang tính chủ quan nên việc khái quát hóa các kết quả nghiên cứu lên tổng thể bị hạn chế. Khác biệt về phương pháp nghiên cứu của định tính và định lượng.

  • Tình minh bạch của nghiên cứu định tính sẽ thấp hơn nghiên cứu định lượng, ví dụ như đối với một số vấn đề nhạy cảm, thì nhà nghiên cứu sẽ giữ kín danh tính của người trả lời. Khác biệt về phương pháp nghiên cứu của định tính và định lượng.

Xem thêm: Phương pháp STAR cho những câu hỏi phỏng vấn về hành vi.

II. Phương pháp nghiên cứu định lượng

1. Nghiên cứu định lượng là gì?

Tiếp theo, để làm rõ hơn về sự khác nhau giữa nghiên cứu định tính và định lượng là gì? Thì các bạn sẽ cần phải hiểu về phương pháp nghiên cứu định lượng là gì? Nó là việc thu thập, phân tích thông tin trên cơ sở các số liệu thu được từ thị trường. Mục đích của việc nghiên cứu định lượng là gì? Đó chính là đưa ra các kết luận thị trường thông qua việc sử dụng các phương pháp thống kê để xử lý các dữ liệu và số liệu.

Nghiên cứu định lượng là gì? Thì nó phù hợp trong việc nghiên cứu về thái độ, ý kiến, hành vi của người được khảo sát. Các kết quả được định lượng từ một nhóm mẫu, thì nó sẽ được tổng quát hóa lên một tổng thể mẫu lớn hơn.

Nghiên cứu định lượng là gì

Nghiên cứu định lượng là gì

Phương pháp để thu thập dữ liệu định lượng thì thường có cấu trúc hơn so với việc thu thập dữ liệu định tính, nó sẽ bao gồm nhiều hình thức khảo sát khác nhau như là khảo sát trực tuyến, hay khảo sát trên giấy, khảo sát di động, khảo sát qua thư hoặc email,… Khác biệt về phương pháp nghiên cứu của định tính và định lượng.

Nghiên cứu định lượng là gì? Thì nó thường được gắn liền với việc dựa vào các lý thuyết, suy luận để lượng hóa, hoặc việc đo lường các yếu tố nghiên cứu, kiểm tra mối tương quan giữa các biến số dưới dạng số đo và kỹ thuật thống kê.

2. Kỹ thuật phân tích dữ liệu định lượng

Sử dụng kỹ thuật thống kê để có thể tóm tắt dữ liệu, mô tả các mẫu, hoặc mô tả các mối quan hệ và kết nối các biến số với nhau, từ đó có thể hình thành báo cáo với các thông tin hữu ích, dễ dàng xem xét, kiểm tra giúp chúng ta đưa ra quyết định chính xác hơn. Có hai loại bao gồm:

a) Thống kê mô tả (Descriptive statistics)

Nó gồm các phương pháp liên quan đến việc thu thập số liệu, hay tóm tắt, trình bày, tính toán và mô tả để có thể  phản ánh một cách tổng quát các đối tượng nghiên cứu.

b) Thống kê suy luận (Inferential statistics)

Nó bao gồm các phương pháp ước lượng, phân tích mối liên hệ giữa các hiện tượng nghiên cứu, từ đó đưa ra dự đoán hoặc là ra quyết định trên cơ sở thu thập thông tin từ kết quả quan sát  mẫu.

3. Ưu điểm và nhược điểm của phương pháp nghiên cứu định lượng

a) Ưu điểm 

Ưu điểm của nghiên cứu định lượng

Ưu điểm của nghiên cứu định lượng

  • Tính khách quan và khoa học: Dữ liệu định lượng có thể sẽ được giải thích bằng các phân tích thống kê và bởi vì thống kê dựa trên các nguyên tắc của toán học, nên phương pháp định lượng được xem là một phương pháp khoa học và hợp lý nhất. Vì thế, mà việc nghiên cứu định lượng hoàn toàn phù hợp để kiểm định các giả thiết được đặt ra. Khác biệt về phương pháp nghiên cứu của định tính và định lượng.

  • Độ tin cậy của kết quả nghiên cứu khá là cao, bởi vì tính đại diện cao nên kết quả nghiên cứu định lượng hoàn toàn có thể khái quát hóa lên cho tổng thể mẫu. Khác biệt về phương pháp nghiên cứu của định tính và định lượng.

  • Phân tích một cách nhanh chóng: Các phần mềm dùng để phân tích sẽ giúp cho việc xử lý lượng lớn dữ liệu một cách nhanh chóng và chính xác. Hạn chế đến mức thấp của những lỗi kỹ thuật có thể phát sinh, do các yếu tố về con người trong quá trình xử lý số liệu. Khác biệt về phương pháp nghiên cứu của định tính và định lượng.

b) Nhược điểm 

  • Nghiên cứu định lượng  thi không làm rõ được hiện tượng về con người (như việc nghiên cứu hành vi). Khác biệt về phương pháp nghiên cứu của định tính và định lượng.

  • Yếu tố chủ quan của người khảo sát định lượng: Nhà nghiên cứu thì có thể sẽ bỏ lỡ các chi tiết giá trị của cuộc khảo sát, nếu như họ quá tập trung vào việc kiểm định các giả thiết đặt ra. Khác biệt về phương pháp nghiên cứu của định tính và định lượng.

  • Sự khác nhau trong cách để  hiểu các câu hỏi: Xảy ra khi đối tượng phỏng vấn đã không hiểu câu hỏi đặt ra giống như ý định của nhà nghiên cứu, mà họ lại hiểu khác đi và trả lời theo như cách hiểu của họ. Đối với nghiên cứu định lượng, thì phần lớn các hình thức nghiên cứu người phỏng vấn hoàn toàn không có khả năng can thiệp, giải thích hay là làm rõ các câu hỏi cho những người trả lời. Khác biệt về phương pháp nghiên cứu của định tính và định lượng.

  • Những sai số do ngữ cảnh cũng có thể ảnh hưởng đến nội dung của cuộc khảo sát. Phương pháp nghiên cứu định lượng bằng cách giả định rằng hành vi và thái độ của con người không thay đổi theo ngữ cảnh. Tuy nhiên, thì câu trả lời của các đối tượng lại có thể thay đổi phụ thuộc vào những ngữ cảnh khác nhau. Khác biệt về phương pháp nghiên cứu của định tính và định lượng.

Nhược điểm của nghiên cứu định lượng

Nghiên cứu định lượng là gì

  • Nghiên cứu định lượng thì sẽ sử dụng các phương pháp nghiên cứu phức tạp hơn so với việc nghiên cứu định tính, vì thế mà nó sẽ tốn nhiều thời gian hơn để thiết kế quy trình nghiên cứu. Khác biệt về phương pháp nghiên cứu của định tính và định lượng.

  • Vì cần mẫu lớn để có thể khái quát hoá được cho tổng thể, nên dẫn tới chi phí để có thể thực hiện một nghiên cứu định lượng thường rất lớn, và lớn hơn nhiều so với việc nghiên cứu định tính. Khác biệt về phương pháp nghiên cứu của định tính và định lượng.

Xem thêm: Nhân viên Thống kê là gì? Mô tả công việc của Nhân viên Thống kê

III. Sự khác biệt trong dữ liệu nghiên cứu định tính và nghiên cứu định lượng

Bây giờ, các bạn hãy cùng 123job chỉ ra các điểm khác biệt nổi bật giữa việc nghiên cứu định tính và định lượng nhé. Dữ liệu của việc nghiên cứu định tính thường không thể đếm được, nó thường là những chuỗi văn bản, video, hình ảnh,… Trong khi đó, thì các dữ liệu của nghiên cứu định lượng lại có thể đo đếm được.

Một ví dụ đơn giản như sau: Các các câu trả lời cho câu hỏi mở như là “Đâu là kiểu chào hỏi phổ biến nhất trong email?” là dữ liệu định tính bởi nó có nhiều nội dung trả lời khác nhau, chúng ta hoàn toàn có thể phân loại các dạng câu chào hỏi thành các nhóm và sau đó, tiến hành đo lường tần suất xuất hiện của các nhóm đó, vậy là bạn đã có thể biến từ dữ liệu định tính trở thành định lượng rồi.

Khác biệt tiếp theo về phương pháp nghiên cứu của định tính và định lượng. Dữ liệu định lượng thì có thể giúp cho các bạn trả lời câu hỏi người tiêu dùng làm gì, còn dữ liệu định tính thì sẽ giúp giải đáp tại sao họ lại làm vậy.

Sự khác biệt trong dữ liệu nghiên cứu định tính và nghiên cứu định lượng

Sự khác biệt trong dữ liệu nghiên cứu định tính và nghiên cứu định lượng

Hãy xét một ví dụ khác nhé: Nếu như bạn tiến hành đo lường hành vi của người dùng trên một trang web, bạn có thể biết rằng 27% số người đã nhấp vào nút A, sau đó thì là một nút B,… Điều đó là rất cần thiết và chúng ta có thể chạy thử nghiệm phân tách (A/B Testing) để  có thể thử các phiên bản khác nhau của trang web, để từ đó xem liệu bạn có thể thay đổi hành vi của mọi người hay không.

Tuy nhiên, dữ liệu này thì nó lại không cho bạn biết lý do tại sao mọi người lại hành động như vậy?

Nghiên cứu định tính thì nó lại thường tập trung nhiều hơn vào góc độ con người – việc mọi người đang nghĩ gì và họ cảm thấy gì? Điều gì khiến họ làm thế? Thái độ của họ sẽ ra sao?… Và bạn có thể nhận được nhiều thông tin phong phú và sâu sắc nhiều hơn so với dữ liệu định lượng, bởi vì bạn thực sự có thể hiểu được những suy nghĩ đằng sau những hành động đó và từ đó có thể điều chỉnh luồng hành vi một cách tự nhiên và chính xác. Đây chính là sự khác nhau tiếp theo về phương pháp nghiên cứu của định tính và định lượng

Vì vậy, nếu  như bạn muốn cải thiện trải nghiệm trên trang web của một người nào đó ,thì có lẽ là bạn nên thực hiện quan sát các  dữ liệu định lượng của mình để xem xem mọi người đang làm gì và sau đó, bạn sẽ tiếp tục thực hiện một số nghiên cứu định tính để tìm hiểu được lý do tại sao họ lại làm như thế.

Xem thêm: Cách nghiên cứu thị trường để tìm ra điểm giao giữa sản phẩm/thị trường

IV. Khi nào áp dụng phương pháp định lượng? Khi nào áp dụng phương pháp định tính

Thông thường, khi mà làm một nghiên cứu thị trường đầy đủ thì cần thực hiện của 2 phương pháp định tính và định lượng, bởi vì cả 2 đều có khả năng sẽ cung cấp những khía cạnh và góc nhìn có giá trị. Đương nhiên, thì việc kết hợp 2 phương pháp định tính và định lượng như thế nào cho phù hợp còn phụ thuộc vào thời gian, phạm vi và cũng như ngân sách của doanh nghiệp, vì không có mẫu số chung nào trong cách áp dụng 2 phương pháp này. Tuy nhiên, doanh nghiệp có thể cân nhắc một vài yếu tố sau đây để biết là sẽ nên chọn phương pháp nào trước và phương pháp nào sau.

Trong trường hợp mà concept của sản phẩm mới cho dự án kinh doanh mà chưa từng được nghiên cứu trước đó, thì doanh nghiệp nên áp dụng nghiên cứu định tính trước khi bắt đầu thực hiện các nghiên cứu định lượng. Đối với tình huống như này, thì việc nghiên cứu thị trường bằng phương pháp định tính sẽ giúp cho doanh nghiệp thu thập được những thông tin và ý tưởng ban đầu từ phía người tiêu dùng, bởi vì điều quan trọng trong việc xây dựng chiến lược sản phẩm mới đó chính là phải nắm bắt được các điểm cần phải cải tiến, sau đó thì mới tiến hành xác định tiềm năng của ý tưởng mới đó bằng phương pháp nghiên cứu định lượng. 

Còn ở trong trường hợp concept sản phẩm mà đã từng được nghiên cứu từ trước đó ở một mức độ và có sẵn một lượng thông tin nhất định, thì nên tiến hành nghiên cứu định lượng trước sau đó mới nghiên cứu định tính. Bằng việc tiến hành phương pháp nghiên cứu định lượng trước, giúp cho các startup và doanh nghiệp có thể nắm bắt được tính khả thi hiện tại của dự án này, từ đó mà họ sẽ đưa ra các quyết định có nên đầu tư tiếp hay không. Việc nghiên cứu định lượng giúp cho họ nhìn thấy được các câu hỏi cần phải  đào sâu thêm nữa, đồng thời còn giúp cho các nhà nghiên cứu có được một cái nhìn tổng quan về thị trường trước khi họ dành thời gian đi tìm hiểu các nguyên nhân gốc rễ thông qua các nghiên cứu định tính.

Suy cho cùng mục tiêu cuối cùng của việc nghiên cứu thị trường đó là tìm ra được các vấn đề, hoặc các cơ hội để từ đó đưa ra các quyết định kinh doanh một cách đúng đắn.

Xem thêm: Nghiên cứu thị trường là gì? Những cách nghiên cứu thị trường phổ biến

V. Kết luận 

Qua những thông tin về phương pháp định tính là gì, nghiên cứu định tính là như thế nào và phương pháp định lượng là gì đã có thể giúp bạn đọc có sự hiểu biết khách quan để phân biệt giữa phương pháp định tính và định lượng. Rất hy vọng những thông tin do 123job cung cấp về việc nghiên cứu định tính và định lượng trong Marketing sẽ thật sự hữu ích với bạn đọc!