WTO là gì? Thông tin chi tiết nhất về tổ chức thương mại quốc tế

Để đảm bảo mọi hoạt động thương mại quốc tế diễn ra bình đẳng, thuận lợi, tổ chức WTO là gì ra đời như một ngôi nhà chung của các nước thành viên. Tìm hiểu về tổ chức WTO và vai trò của nó!

Trong hoạt động thương mại quốc tế, không thể thiếu sự có mặt của những tổ chức thương mại quốc tế quy định những điều lệ đảm bảo quyền lợi cho tất cả bên liên quan. Trong số nhiều tổ chức, chắc những sinh viên theo học ngành kinh doanh quốc tế cũng không xa lạ với khái niệm WTO là tổ chức gì, bạn hiểu tổ chức WTO là gì, vì sao nó tồn tại?

I. WTO là gì? 

Như bạn đã biết về WTO là gì, tổ chức WTO là viết tắt của cụm từ World Trade Organization - tổ chức thương mại quốc tế được thành lập vào 15/04/1994 theo Hiệp định thành lập Tổ chức thương mại thế giới. Sau đó, tổ chức WTO chính thức hoạt động vào ngày 1/1/1995. 

Nói như trên thì bạn đã hiểu WTO là tổ chức gì chưa? Trên thực tế, tổ chức WTO là tổ chức quốc tế duy nhất đưa ra những nguyên tắc thương mại giữa các quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới. Vậy trọng tâm của tổ chức WTO là gì? Có thể nói trọng tấm của tổ chức WTO là các hiệp định đã và đang được các quốc gia đàm phán và ký kết, bản chất hoạt động như diễn đàn nhằm đàm phán về các hiệp định thương mại giúp giải quyết tranh chấp thương mại giữa các quốc gia thành viên, đồng thời hỗ trợ nhu cầu cho các quốc gia đang phát triển. Vì vậy, có thể nói tổ chức WTO là gì cũng như những hiệp định WTO góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế toàn cầu theo hướng bền vững. 

Tổ chức WTO là gì?

Tính đến hiện nay, Tổ chức WTO đã có 164 thành viên chính thức với 2 quốc gia tham gia gần nhất là Afghanistan và Liberia. Việt Nam cũng là một trong nhiều thành viên của hiệp định WTO và được công nhận là thành viên chính thức vào năm 2007. Hiểu được bản chất của tổ chức WTO là gì, Việt Nam có thêm nhiều cơ hội tăng trưởng và mở rộng hoạt động lưu thông hàng hóa, dịch vụ với những thành viên khác trong tổ chức WTO, chiếm 87% GDP thế giới. 

Xem thêm: Luật quốc tế có vai trò như nào? Tìm hiểu đặc trưng của luật quốc tế (phần 1)

II. Cơ cấu tổ chức của WTO là gì? 

Như đã bàn luận ở trên về WTO là tổ chức gì, khi đã được xem là một tổ chức thì WTO cũng có cơ cấu hoàn chỉnh gồm nhiều cơ quan có thẩm quyền:

Hội nghị Bộ trưởng gồm Bộ trưởng thương mại - kinh tế đại diện cho những quốc gia thành viên, đây cũng là cơ quan có quyền quyết định cao nhất của tổ chức WTO. 

Đại Hội đồng gồm đại diện của tất cả các quốc gia thành viên nhằm thực hiện chức năng của Hội nghị Bộ trưởng. 

Các Hội đồng thương mại dịch vụ, thương mại hàng hóa, các vấn đề liên quan đến sở hữu trí tuệ và thương mại, các Ủy ban và nhóm công tác.
Ban Thư ký gồm Tổng giám đốc WTO, 3 phó Tổng giám đốc và các Vụ, Ban hỗ trợ với khoảng 500 nhân viên. 

1. Tổ chức Thương mại quốc tế WTO đặt trụ sở ở đâu?

Trụ sở chính của tổ chức WTO là gì được đặt tại Geneva, Thụy Sĩ còn các thành viên khi tham gia vào hoạt động của tổ chức WTO thông qua phái đoàn đại diện. Những quyết định quan trọng nhất của hiệp định WTO phải được thông qua tại Hội nghị Bộ trưởng hoặc các cuộc họp Đại hội đồng. 

Trụ sở của tổ chức WTO ở đâu?

Là thành viên của tổ chức WTO là gì, họ có một phiếu biểu quyết để thể hiện sự bình đẳng, không phụ thuộc vào bất kỳ tiềm lực kinh tế. Các thỏa thuận trong hiệp định WTO được phê chuẩn ở tất cả nghị viện của các nước thành viên. 

2. Theo Ủy ban đàm phán thương mại, có các cơ quan nào được thành lập:

3. Các cơ quan được thành lập của Hội đồng Thương mại Hàng hóa 

4. Các cơ quan được thành lập của Hội đồng Thương mại dịch vụ 

5. Chủ tịch Ủy ban của các Hiệp định đa phương 

Xem thêm: Luật quốc tế có vai trò như nào? Tìm hiểu đặc trưng của luật quốc tế (phần 2)

5.1 Ban thư ký của tổ chức WTO là gì? 

Ban thư ký của tổ chức WTO là gì được đặt tại trụ sở chính với khoảng 550 nhân viên. Nhân viên của Ban thư ký sẽ do Ban thư ký tuyển dụng thông qua hình thức thi tuyển với một trong những điều kiện bắt buộc là phải thông thạo 3 ngoại ngữ là ngôn ngữ chính của hiệp định WTO: Anh, Pháp, Tây Ban Nha. Ban Thư ký làm việc một cách độc lập với nhau mà không phụ thuộc vào bất kỳ chính phủ nào. 

Ban thư ký của tổ chức WTO là gì?

Tổng giám đốc là người đứng đầu Ban thư ký tổ chức WTO là gì. Tổng giám đốc của tổ chức WTO do Hội nghị Bộ trưởng bổ nhiệm và quy định về quyền hạn, nghĩa vụ hay điều kiện và thời hạn phục vụ. Một nhiệm kỳ của Tổng giám đốc sẽ có thời gian khoảng 4 năm và là người bổ nhiệm các thành viên của ban Thư ký. Phó giám đốc là cấp dưới của Giám đốc.

5.2 Nhiệm vụ chủ chốt của Ban thư ký tổ chức WTO là gì:

• Trợ giúp các cơ quan chức năng của tổ chức WTO về mặt hành chính và kỹ thuật trong hoạt động đàm phán và thực thi các hiệp định WTO. 
• Trợ giúp kỹ thuật cho các quốc gia kém phát triển và đang phát triển. 
• Thống kê và đưa ra những phân tích về tình hình, chính sách cũng như triển vọng phát triển của thương mại thế giới. 
• Hỗ trợ cho quá trình giải quyết tranh chấp và rà soát chính sách thương mại 
• Hỗ trợ các quốc gia thành viên mới trong quá trình đàm phán gia nhập, tư vấn cho những chính phủ muốn trở thành thành viên của tổ chức WTO. 

Xem thêm: Ngành quan hệ quốc tế là gì? Có nên chọn ngành trong bối cảnh toàn cầu hoá

III. Nguyên tắc cơ bản của hiệp định WTO là gì?

Trong WTO là gì, National Treatment - Nguyên tắc đãi ngộ quốc gia được hiểu là hàng hóa nhập khẩu, dịch vụ những quyền sở hữu trí tuệ nước ngoài phải đối xử công bằng và không được “thiên vị” với hàng hóa cùng loại trong nước. Trong khuôn khổ của WTO là tổ chức gì nguyên tắc NT được áp dụng cho hàng hóa, dịch vụ hay quyền sở hữu trí tuệ và chưa áp dụng với cá nhân hay pháp nhân. 

MFN - Nguyên tắc tối huệ quốc là một nguyên tắc pháp lý quan trọng nhất của tổ chức thương mại quốc tế. Nguyên tắc trong WTO là gì này được hiểu là những ưu đãi thương mại của một quốc gia thành viên dành cho những quốc gia thành viên khác cũng được áp dụng cho tất cả những quốc gia thành viên khác trong hiệp định WTO. Thông thường theo nguyên tắc MFN của hiệp định WTO được quy định trong các hiệp định thương mại song phương và không có tính chất áp dụng tuyệt đối. 

Nguyên tắc cơ bản của hiệp định WTO là gì?

Nguyên tắc tối huệ quốc gia và đãi ngộ quốc gia trong WTO là gì là hai nguyên tắc nền tảng quan trọng nhất trong hệ thương mại đa phương. Mục đích đảm bảo cho các nước thành viên phải tuân thủ nghiêm túc những cam kết về mở cửa thị trường khi đã trở thành thành viên chính thức của tổ chức WTO là gì. 

Nguyên tắc mở cửa thị trường cho dịch vụ, hàng hóa và các hoạt động đầu tư từ nước ngoài trong WTO là gì. Trong một hệ thống thương mại đa phương, tất cả bên tham gia đều chấp nhận mở cửa thị trường cũng đồng nghĩa với việc tạo ra một hệ thống thương mại toàn cầu. 

Về mặt chính trị, nguyên tắc mở cửa thị trường chính là biểu hiện của nguyên tắc tự do hóa thương mại của các thành viên trong tổ chức WTO. Điều này thể hiện cho nghĩa vụ có tính ràng buộc thực hiện những cam kết về mở cửa thị trường mà các nước thành viên đã chấp nhận khi đàm phán gia nhập tổ chức WTO là gì. 

Nguyên tắc cạnh tranh công bằng của WTO là gì biển hiện qua việc tự do cạnh tranh những điều kiện bình đẳng như nhau của các nước thành viên. Minh bạch những vấn đề về thương mại quốc tế, đảm bảo đây là sân chơi công bằng về luật thương mại quốc tế. 

Nguyên tắc cắt giảm thuế quan và không được sử dụng các biện pháp phi thuế quan là một trong những nguyên tắc cơ bản mà các nước thành viên WTO là gì để thống nhất. Nguyên tắc này ra đời nhằm xóa bỏ và giảm bớt những rào cản về thương mại quốc tế để tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động lưu thông hàng hóa, phát triển thương mại. 

IV. Các quyết định của tổ chức WTO được thông qua như thế nào?

Hiện tại, hầu hết các quyết định của tổ chức WTO là gì được áp dụng cơ chế đồng thuận để thông qua bất cứ quyết định lớn nhỏ nào. Điều này có nghĩa là nếu như cần đưa ra bất cứ quyết định nào mà một thành viên nào đó bỏ phiếu trống thì sẽ không được thông qua. Và ngược lại nếu không có một thành viên nào bỏ phiếu trống thì quyết định hay quy định mới được ban hành và được thông qua. 

Quyết định của tổ chức WTO là gì?

Từ đó, mọi quy định, nguyên tắc cũng như luật lệ được ban hành trong tổ chức WTO là gì đều được xem như hợp đồng và cam kết giữa các thành viên. Nghĩa là họ sẽ chấp thuận một cách tự nguyện mà không qua ép buộc và áp đặt. Tổ chức WTO không được xem là một thiết chế đứng trên các quốc gia thành viên. 

Xem thêm: Luật quốc tế là gì? Sinh viên có nên theo học ngành luật quốc tế?

V. Nhiệm vụ của WTO là gì?

Tổ chức thương mại quốc tế WTO là gì được thúc đẩy bởi các quốc gia thành viên và Ban Thư ký để điều phối mọi hoạt động. Ban thư ký với hơn 550 người và các chuyên gia đến từ nhiều lĩnh vực khác nhau như luật sư, nhà kinh tế, nhà thống kế và chuyên gia truyền thông. Họ hỗ trợ các thành viên WTO để đảm bảo các cuộc đàm phán diễn ra một cách thuận lợi, áp dụng và thực thi đúng theo nguyên tắc của tổ chức thương mại quốc tế. 

1. Đàm phán thương mại

Các hiệp định WTO là gì bao gồm dịch vụ, hàng hóa và sở hữu trí tuệ. Trong đó, quy định về các nguyên tắc tự do hóa cũng như các ngoại lệ cho phép, bao gồm cam kết của mỗi quốc gia thành viên về vấn đề giảm thuế quan và rào cản thương mại khác. Tổ chức WTO là gì đặt ra những thủ tục để giải quyết tranh chấp cũng như đàm phán thương mại giữa các nước thành viên. 

2. Thực hiện và giám sát 

Các hiệp định WTO là gì yêu cầu chính phủ của các quốc gia thành viên phải minh bạch về chính sách thương mại của mình bằng cách thông báo cho tổ chức thương mại quốc tế về các điều luật có hiệu lực và các biện pháp đã thông qua. Các hội đồng cũng như ủy ban của tổ chức WTO sẽ đảm bảo các yêu cầu và hiệp định của WTO phải được thực hiện theo đúng quy tắc. Tất cả các quốc gia thành viên tổ chức WTO là gì đều phải qua sự hoạt động kiểm trả một cách thường xuyên về chính sách hay thông lệ thương mại. Mỗi đánh giá gồm nhiều các báo cáo của quốc gia liên quan và Ban thư ký tổ chức WTO. 

Xem thêm: Các phương thức thanh toán quốc tế mà mọi doanh nghiệp phải nắm vững

3. Giải quyết tranh chấp 

Bên cạnh việc là diễn đàn đàm phán các quy định thương mại thì tổ chức thương mại quốc tế còn có nhiệm vụ khác là giải quyết tranh chấp giữa các nước thành viên liên quan đến việc áp dụng quy định của tổ chức WTO. Tổ chức Thương mại quốc tế WTO có quyền lực trong việc thực thi các quyết định của họ thông qua việc cho phép áp dụng trừng phạt thương mại với thành viên không tuân theo phán quyết của tổ chức WTO là gì. Một nước thành viên cũng có thể kiện Cơ quan Giải quyết tranh chấp của tổ chức WTO là gì nếu họ thấy một nước thành viên khác cũng vi phạm quy định của WTO.

Nhiệm vụ của WTO là gì?

4. Xây dựng năng lực thương mại 

Các hiệp định có điều khoản đặc biệt dành cho các quốc gia đang phát triển, bao gồm thời gian dài hơn để thực hiện những thỏa thuận cũng như cam kết, biện pháp gia tăng cơ hội giao dịch và hỗ trợ xây dựng năng lực thương mại, xử lý tranh chấp và thực hiện tiêu chuẩn kỹ thuật. Tổ chức WTO là gì hàng năm đều có chương trình hợp tác kỹ thuật cho các quốc gia đang phát triển và tổ chức nhiều khóa đào tạo mỗi năm tại Geneva nhằm mục đích giúp cho các nước thành viên đang phát triển có thêm điều kiện để phát triển kỹ năng và cơ sở hạ tầng nhằm mở rộng hoạt động thương mại. 

5. Hợp tác cùng phát triển với các tổ chức quốc tế khác 

Tổ chức WTO là gì trong mối quan hệ hợp tác? Tổ chức WTO giúp duy trì đối thoại thường xuyên với các tổ chức phi chính phủ, nghị sĩ hay các tổ chức quốc tế khác nhằm truyền thông đúng về các khía cạnh khác nhau của WTO. Thông thường, các cuộc đàm phán được diễn ra nhằm mục đích tăng cường hợp tác và tăng cường nhận thức về các hoạt động của tổ chức WTO là gì. 

VI. Các nhóm hiệp định của WTO 

1. Hiệp định đa biên với các nhóm hiệp định chung

Tổ chức thương mại quốc tế WTO đang có 16 hiệp định chung - là tập hợp những nguyên tắc thương mại có hiệu lực được áp dụng bắt buộc với tất cả những thành viên tham gia, tập trung chính vào 3 lĩnh vực sau:

• Hiệp định GATT dành cho thương mại hàng hóa

• Thương mại dịch vụ - Hiệp định GATS và Phụ lục 

• Hiệp định TRIPS cùng với  khía cạnh thương mại của quyền sở hữu trí tuệ 

2. Nhóm gồm các bản cam kết về mở cửa thị trường của các thành viên WTO 

Mỗi thành viên thuộc tổ chức thương mại quốc tế WTO là gì đều có một bản cam kết riêng, với mức cam kết và lộ trình thực hiện riêng biệt dựa vào kết quả đàm phán được với những thành viên khác trong WTO. Theo đó, các bản câm kết về mở cửa thị trường sẽ bao gồm cả những cam kết về giảm thuế quan cũng như lộ trình mở cửa với từng loại dịch vụ của các quốc gia thành viên tham gia vào tổ chức WTO là gì. 

Các nhóm hiệp định của WTO là tổ chức gì?

3. Nhóm các hiệp định nhiều bên

Nhóm những hiệp định thương mại nhiều bên khác với 16 hiệp định chung của toàn bộ thành viên tham gia tổ chức WTO là gì. Nhóm hiệp định này chỉ gồm 1 số thành viên nhất định của WTO cùng thực hiện ký kết và có hiệu lực với những thành viên có tham gia ký kết. 

Trong số những hiệp định đó, hiện tại chỉ còn 2 hiệp định được áp dụng và có hiệu lực:

• Hiệp định về thương mại máy bay dân dụng 

• Hiệp định về hoạt động mua sắm của chính phủ. 

Xem thêm: Kinh doanh quốc tế là gì? Học kinh doanh quốc tế có dễ xin việc không?

VII. Vai trò của tổ chức thương mại quốc tế WTO là gì?

Tìm hiểu về tổ chức WTO là gì, bạn sẽ hiểu được vai trò của tổ chức thương mại quốc tế WTO là gì. Một trong những vai trò đầu tiên chính là thúc đẩy thực hiện các hiệp định WTO và cam kết trong khuôn khổ. Đồng thời cũng đảm bảo thực hiện các cam kết sẽ được thực hiện trong tương lai. Tổ chức WTO thường tổ chức các cuộc đàm phán mậu dịch đa biên nên lượng thông tin lớn và đa dạng nhằm mục đích tạo điều kiện cho hoạt động tự do hóa mậu dịch của các nước trên thế giới, sửa đổi cũng như thiết lập những quy tắc quốc tế phù hợp với xu hướng phát triển mới. 

Bên cạnh đó, tổ chức WTO là gì cũng là một diễn đàn giúp cho các thành viên có thể tiếp tục đàm phán cũng như ký kết các hiệp định về tự do hóa, đồng thời tạo thêm điều kiện thuận lợi để phát triển hoạt động thương mại toàn cầu hóa. Tổ chức WTO cũng là nơi xúc tiến việc giảm nhẹ mọi quy chế và điều kiện gia nhập WTO để đảm bảo có nhiều nước tham gia vào ngôi nhà chung này. Với nhiều lợi thế khi trở thành thành viên, các nước sẽ có thêm nhiều điều kiện để phát triển và lưu thông hàng hoá thương mại cũng như nhận thêm sự hỗ trợ từ tổ chức WTO để thiết lập chế độ và quy tắc quản lý kinh tế, đảm bảo phù hợp với cơ chế của thị trường. 

Khi giải quyết các tranh chấp thương mại giữa các quốc gia thành viên thì tổ chức WTO ở vai trò như một toà án giải quyết tranh chấp nảy sinh giữa các thành viên trong các lĩnh vực liên quan. Khi một thành viên bất kỳ trong WTO là gì cảm thấy bị xâm hại về lợi ích trong bất kỳ hoạt động kinh tế ở một thị trường nào đó đều có thể khởi tố lên cơ quan giải quyết mâu thuẫn mậu dịch của WTO. Đồng thời, yêu cầu các nước đó ngừng mọi hoạt động kinh tế xâm hại đến lợi ích của mình. Không có thành viên nào được từ chối khi bị các thành viên khác khởi tố lên tổ chức WTO vì đây là một nghĩa vụ bắt buộc mà thành viên của tổ chức.

Tiếp theo, dựa theo hiệp định WTO là gì thì các chính sách thương mại của các thành viên được rà soát định kỳ. Tổ chức WTO cũng có những luật lệ và quy tắc riêng về thương mại quốc tế dành cho các nước thành viên tham gia vfa bảo đảm mọi thành viên của tổ chức phải thực hiện theo.

Xem thêm: Cán cân thương mại là gì? Ảnh hưởng của cán cân thương mại với nền kinh tế

VIII. Kết luận

Những thông tin trên đã cung cấp bao quát về khái niệm tổ chức WTO là gì và những điều luật xoay quanh hiệp định WTO. Sự ra đời của tổ chức WTO đã mang lại nhiều lợi ích cho các quốc gia thành viên trên thế giới. Nhận thấy được những lợi ích này, số lượng nước thành viên ngày càng tăng từ khi ngày mới bắt đầu. Tổ chức thương mại quốc tế đã và đang nỗ lực xóa bỏ những rào cản trong thương mại nhằm hướng đến một sân chơi công bằng và minh bạch.